Ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος ενημέρωσε σήμερα, Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021, τη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Αμύνης & Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων επί του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων περί Εκσυγχρονισμού, Απλοποιήσεως και Αναμορφώσεως του Ρυθμιστικού Πλαισίου των Δημοσίων Συμβάσεων.
Παρόντες στην ενημέρωση ήταν ο Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Αλκιβιάδης Στεφανής και ο Γενικός Διευθυντής Αμυντικών Εξοπλισμών & Επενδύσεων Αντιπτέραρχος (Ι) κ. Θεόδωρος Λάγιος (ε.α.).
Γίνεται γνωστό ότι με τις προωθούμενες διατάξεις στο εν λόγω Σχεδίου Νόμου, μεταξύ των άρθρων 143 – 179, ρυθμίζονται θέματα προγραμματισμού Δημοσιών Συμβάσεων στον Τομέα της Άμυνας, θέματα συνάψεως Δημοσίων Συμβάσεων στην Άμυνα και ζητήματα εκτελέσεως Δημοσίων Συμβάσεων.
Αναλυτικότερα, βασικά κριτήρια των επιλογών μέρους του Σχεδίου Νόμου που αφορά στις συμβάσεις στον τομέα της Άμυνας υπήρξε η επίλυση διαπιστωμένων κωλυμάτων, η αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ των απαιτήσεων της αναθέτουσας αρχής και των σύγχρονων συνθηκών στην αγορά και στη Δημόσια Διοίκηση, και, κυρίως, η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας προμηθειών στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων.
Σκοπός είναι ο εξορθολογισμός και η βελτίωση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου των Δημοσίων Συμβάσεων για την Άμυνα, η αντιμετώπιση των διαπιστωμένων αδυναμιών, αλλά και η λελογισμένη ένταξη μέτρων εκσυγχρονισμού, τόσο με στοχευμένες τροποποιήσεις κρίσιμων διατάξεων, όσο και με την εισαγωγή νέων άρθρων.
Η βασική δομή του εν λόγω μέρους του σχεδίου νόμου ακολουθεί εν γένει τρεις θεματικές ενότητες, που αντιστοιχούν στις φάσεις της προμήθειας στρατιωτικού εξοπλισμού. Συγκεκριμένα:
α) τον προγραμματισμό (άρθρα 72-76 του Ν.3883/10), που αφορά στις διαδικασίες προσδιορισμού των απαιτήσεων και ένταξής τους σε ενιαίο προγραμματισμό (επιχειρησιακό και χρηματοδοτικό) έως την απόφαση για υλοποίηση της προμήθειας,
β) τη σύναψη (Ν.3978/2011), που αφορά στις διαγωνιστικές διαδικασίες που οδηγούν στην επιλογή οικονομικού φορέα ως αναδόχου και τη σύναψη της σχετικής σύμβασης, και
γ) την εκτέλεση (Ν.3433/2006), που αφορά στις διαδικασίες παρακολούθησης και ελέγχου για την ομαλή εκτέλεση της σύμβασης έως την ολοκλήρωσή της.
Κατά την ενημέρωση της Διαρκούς Επιτροπής, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας επισήμανε τα ακόλουθα:
«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
δεν θα μακρηγορήσω δεδομένου ότι το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εισφέρει σε αυτή την προσπάθεια αλλαγής και βελτίωσης της νομοθεσίας σχετικώς με τις δημόσιες συμβάσεις με 36 άρθρα, κατά τρόπο όμως αρκετά σημαντικό όσον αφορά στο τοπίο των προμηθειών και των δημοσίων συμβάσεων στον τομέα της Άμυνας. Εκτιμώ ότι η κυρίως συζήτηση επί της ουσίας αυτών των Διατάξεων που εισάγουμε μπορεί να γίνει στη συζήτηση επί των άρθρων του Νομοσχεδίου αυτού, αφού εκεί θα μπούμε σε λεπτομέρειες ουσίας. Εκεί θα αναλύσουμε τις διαδικασίες που βελτιώνονται όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις και γενικώς τις συμβάσεις προμηθειών στον χώρο της Άμυνας και της Ασφάλειας.
Αυτή η νομοθετική παρέμβαση αποτελεί (και οι παρεμβάσεις ως προς την τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου για την προμήθεια και τις δημόσιες συμβάσεις στο χώρο της Άμυνας) αποτελούν προϊόν, αφ’ ενός, μιας κοινής διαπίστωσης όλων των μελών της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας που τα έχουμε συζητήσει αυτά εκτενώς, ότι χωρούν βελτιώσεις στο γενικό θεσμικό πλαίσιο για τις προμήθειες στην Άμυνα και ότι το υφιστάμενο σύστημα προκαλεί δυσλειτουργίες, δυσκαμψίες και μεγάλες καθυστερήσεις, οι οποίες -αν μη τι άλλο- όλοι δεχόμαστε ότι σε αυτή την γεωπολιτική συγκυρία καλό θα ήταν να ξεπεραστούν. Αφ’ ετέρου, αποτελεί προϊόν μεθοδικής προσπάθειας από πλευράς των στελεχών της Νομικής Υπηρεσίας του Υπουργείου, της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων, των στελεχών των Επιτελείων και φυσικά υπό την εποπτεία του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ώστε να εξευρεθούν σημεία βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου. Τους ευχαριστώ για τη συνεισφορά τους.
Το τρίτο σημείο είναι ότι αυτή η παρέμβασή μας, η συνεισφορά μας, στο Νομοσχέδιο αποτελεί προϊόν συνεννόησης και με το Υπουργείο Ανάπτυξης -κι ευχαριστώ εδώ την πολιτική ηγεσία του, τον Υπουργό κ. Γεωργιάδη κυρίως- για την ένταξη αυτών το Διατάξεων στο Νομοσχέδιο που φέρνει για την τροποποίηση τοποθεσίας στις δημόσιες συμβάσεις για λόγους βέβαια -είναι κατανοητοί- ενότητας της νομοθεσίας σε όλο αυτό το πλαίσιο ρύθμισης των δημοσίων συμβάσεων.
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο αποτελεί μια συστηματική και ουσιαστική διϋπουργική προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και την αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων. O χώρος αυτός διαδραματίζει έναν πολύ διευρυμένο, ιδίως σε εποχές πανδημίας όπου είναι ορατές οι προσπάθειες των κρατών και των κυβερνήσεων να στηρίξουν πληττόμενους κλάδους στους χώρους της ελεύθερης οικονομικής δραστηριότητας που πλέον δεν μπορούν να είναι ελεύθεροι και υποφέρουν έως ότου αλλάξουν τα υγειονομικά δεδομένα. Παίζει έναν ιδιαίτερο οικονομικό, εμπορικό και κοινωνικό ρόλο τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθιστώντας τη συγκεκριμένη μεταρρυθμιστική παρέμβαση μιας ζωτικής σημασίας νομοθετική πρωτοβουλία κι ένα σημαντικό βήμα προς την επωφελέστερη εξυπηρέτηση του ρόλου αυτού.
Ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας, η διαρκώς προβαλλόμενη ανάγκη επαύξησης της επιχειρησιακής και αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω της αγοράς και αναβάθμισης εξοπλιστικών συστημάτων, απαιτεί ένα συνεκτικό και χρηστικό ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο θα συμβάλλει στη βελτιστοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών σύναψης των δημοσίων συμβάσεων, αλλά παράλληλα θα διασφαλίζει το εθνικό συμφέρον, με όρους διαφάνειας και αποτελεσματικότητας. Έχω πει πολλές φορές στις συζητήσεις της Επιτροπής και την Ολομέλεια ότι η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα πρέπει να συμβαδίζουν με τη διαφάνεια. Έτσι θα επιτυγχάνεται το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Κατά το μέρος που αφορά στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει στο δεύτερο μέρος τις ειδικότερες ρυθμίσεις για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών και έργων στον τομέα της Άμυνας.
Βασική επιδίωξη των ρυθμίσεων αυτών είναι η βελτίωση της διοικητικής διαδικασίας σε όλες τις φάσεις των συμβάσεων στρατιωτικού εξοπλισμού (ήγουν προγραμματισμός, σύναψη και υλοποίηση συμβάσεων) με σκοπό την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων, στο πλαίσιο που προσδιορίζεται από τις σύγχρονες συνθήκες της αγοράς και το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο, τη γνωστή Οδηγία 2009/81 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορούμε να φύγουμε από αυτή, αλλά όπως ξέρετε οι γνωρίζοντες τουλάχιστον τα ζητήματα του Ευρωπαϊκού Δικαίου, μία Οδηγία απλά ορίζει τις βασικές κατευθύνσεις πάνω στις οποίες πρέπει να κινηθούν τα Κράτη-Μέλη προκειμένου να ενσωματώσουν αυτές τις βασικές κατευθύνσεις και όχι να ενσωματώσουν την Οδηγία αυτούσια όπως θα γινόταν στην περίπτωση Κανονισμού στο εσωτερικό τους Δίκαιο.
Υπ’ αυτούς τους όρους λοιπόν, η επιδίωξη αυτή επιτυγχάνεται με τη στοχευμένη τροποποίηση Διατάξεων του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου (δηλαδή τους Ν.3883/2010, Ν.3978/2011 και Ν.3433/2006 περί Δημοσίων Συμβάσεων ο οποίος αναθεωρήθηκε προς το καλύτερο και αποτελεσματικότερο με το νόμο του 2016 τον οποίο άλλωστε είχαμε ψηφίσει κι εμείς, ως Νέα Δημοκρατία, στη Βουλή). Αυτό γίνεται στα 36 άρθρα του δευτέρου μέρους, επιτυγχάνεται η αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ των απαιτήσεων της αναθέτουσας αρχής και των σύγχρονων συνθηκών στην αγορά και στη Δημόσια Διοίκηση, κυρίως όμως, η αποτελεσματικότητα στη διαδικασίας προμηθειών για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων.
Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο για τις συμβάσεις στον τομέα της Άμυνας συνέβαλε στην αποτελεσματική ικανοποίηση των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων, όμως με κάποια προβλήματα. Μέσα από τον Ν.3978/2011 που ενσωμάτωσε την ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/81/ΕΚ στην εθνική έννομη τάξη, προβλέπονταν ορισμένες υπέρμετρες απαιτήσεις και ενέργειες από τους οικονομικούς φορείς, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μειωμένη προσέλκυση οικονομικών φορέων στις διαγωνιστικές διαδικασίες. Καθίστατο μερικές φορές δύσκολο ή και αδύνατο να προσέρχονται οικονομικοί φορείς (εταιρείες) σε κάποιο διαγωνισμό. Ο διαγωνισμός απέβαινε ατελέσφορος και ανικανοποίητες οι ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων και για κάποια στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που εκφράστηκαν δημόσια αυτός ο Νόμος είχε ονομαστεί ως «Νόμος μη Προμηθειών στην Άμυνα» με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πρόθεσή μας όμως είναι να μην μένουμε σε διαπιστώσεις, κάτι που συνέβαινε για καιρό αλλά να προβαίνουμε στις απαραίτητες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες. Έτσι ώστε ο Νόμος αυτός που χαρακτηρίστηκε ως «Νόμος μη Προμηθειών» να καταστεί ευχερέστερος, χρηστικός και αποτελεσματικός για τις Ένοπλες Δυνάμεις και τη συνολική Ασφάλεια της Πατρίδας.
Περαιτέρω, η συσσωρευμένη εμπειρία από την εκτέλεση και παρακολούθηση των συμβάσεων οδήγησε σε πλήθος διαπιστώσεων που ανάγονται στην εφαρμογή του Ν.3433/2006 που αφορά στην εκτέλεση των συμβάσεων στον τομέα της Άμυνας, ο οποίος κρίθηκε ως πεπαλαιωμένος και σε δυσαρμονία με τις σύγχρονες πρακτικές της αγοράς και της Δημόσιας Διοίκησης, όπως αυτές αποτυπώνονται στον Ν.4412/2016 για τις εν γένει δημόσιες συμβάσεις. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις που αφορούν στην εκτέλεση των συμβάσεων μεταφέρονται στους ειδικούς όρους των συμβάσεων που περιλαμβάνονται στις διακηρύξεις των διαγωνισμών και ως εκ τούτου σημεία που δημιουργούν προβλήματα κατά την εκτέλεση λειτουργούν και αποτρεπτικά στην προσέλευση υποψηφίων. Οι παρατηρήσεις αυτές οδήγησαν στην επαναδιατύπωση Διατάξεων του Ν.3433/2006, καθώς και στην προσθήκη νέων Διατάξεων, σε εναρμόνιση με τις προβλέψεις του Ν.4412/2016.
Σε ό,τι αφορά στον προγραμματισμό προμήθειας αμυντικού εξοπλισμού διαπιστώνεται ότι οι υφιστάμενες προβλέψεις για την εκπόνηση του Μακροπρόθεσμου και του Κυλιόμενου Προγραμματισμού δεν εφαρμόστηκαν ως ένα βαθμό λόγω εννοιολογικών ασαφειών οδηγώντας σε μεμονωμένες ενεργοποιήσεις υποπρογραμμάτων. Ενώ υπήρχε ένας συνολικός προγραμματισμός, ερχόμασταν κάθε τρεις και λίγο να αναλάβουμε πρωτοβουλίες αφού δεν υπήρχε ένα χρονικό φάσμα το οποίο επέφερε και αλλαγές μεταξύ άλλων και σε γεωπολιτικές συνθήκες και σε επιβεβλημένες ανάγκες για να ενεργοποιήσουμε μεμονωμένα, εκτός σχεδιασμού ένα συγκεκριμένο υποπρόγραμμα. Για παράδειγμα, ξαφνικά ανακαλύψαμε την ανάγκη για τα Μη-επανδρωμένα αεροπορικά οχήματα, τα UAV. Ενώ δεν είχε ενταχθεί στο Μακροπρόθεσμο ή το Κυλιόμενο Πρόγραμμα αμυντικών εξοπλισμών ξαφνικά «τρέχαμε βιαστικά και απρογραμμάτιστα» να κάνουμε προβλέψεις για την προμήθεια UAVs. Διότι έτσι ας πούμε ανέκυψε από τις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Αυτό τώρα θεραπεύεται.
Ειδικότερα, το μέρος δεύτερο του σχεδίου νόμου διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια όπως σας είπα και 37 τα άρθρα, άρθρα 143 έως 179 οι μεταβατικές διατάξεις. Το πρώτο κεφάλαιο έχει να κάνει με θέματα προγραμματισμού δημοσίων συμβάσεων στον τομέα της Άμυνας. Τα σταχυολογώ υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι η κυρίως συζήτηση επ’ αυτών και οι παρατηρήσεις επί της διατύπωσης των άρθρων νομίζω σκόπιμο είναι να γίνουν στην επί των άρθρων συζήτηση. Φυσικά οι συνάδελφοι είναι ελεύθεροι να πράξουν όπως νομίζουν.
Εδώ λοιπόν, στο κεφάλαιο Α επιχειρείται στοχευμένη επαναδιατύπωση των άρθρων 72 έως 76 του νόμου του 2010 που αφορούν στον προγραμματισμό προμηθειών στρατιωτικού εξοπλισμού προς όφελος δε της διοικητικής διαδικασίας (στα άρθρα 143 – 146). Είναι σημαντική και στοχευμένη παρέμβαση που έχει σκοπό να καταστεί ευχερής η έγκαιρη εκπόνηση τόσο του Μακροπρόθεσμου όσο και του Κυλιόμενου Προγραμματισμού, αλλά και να απλοποιηθεί η διαδικασία ενεργοποίησης των προγραμμάτων.
Χωρίς να έρχεται κάποιο πρόγραμμα εμβόλιμα και απρογραμμάτιστα για να καλύψει κάποιες ανάγκες που έχουν ανακύψει όλα να γίνονται στη βάση ενός συγκεκριμένου σχεδιασμού με χρονικό βάθος και ορίζοντα. έτσι ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός γίνεται 12ετής από 15ετής και ο αντίστοιχος και λίγο προγραμματισμός σύμβασης θα του εξοπλισμού τετραετής από τριετής ώστε να εναρμονίζεται με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Από εδώ και πέρα λοιπόν, η έγκριση των υποπρογραμμάτων από την αρμόδια Επιτροπή των Εξοπλιστικών της Βουλής των Ελλήνων και αργότερα πιθανώς λόγω οικονομικού αντικειμένου από το ΚΥΣΕΑ θα γίνεται μία φορά άπαξ, μέσα από το στάδιο της έγκρισης είτε του μακροπρόθεσμου προγραμματισμού είτε του κυλιομένου.
Επιπλέον, επανακαθορίζεται σε τρία έτη αντί για 5 έτη η επαναξιολόγηση και επικαιροποίηση της Δομής Δυνάμεων ως προς τα μέσα, βάσει της οποίας καταρτίζεται ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός.
Στο δεύτερο κεφάλαιο των παρεμβάσεών μας αντιμετωπίζονται θέματα σύναψης δημοσίων συμβάσεων στον τομέα της Άμυνας. Κύρια σημεία των παρεμβάσεων στον Ν.3978/2011 που αφορούν στη σύναψη συμβάσεων στον τομέα της Άμυνας είναι τα εξής και σταχυολογώ
– Παροχή δυνατότητας εν συνεχεία υποστήριξης (Follow On Support) στρατιωτικού εξοπλισμού με σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο και εκτελεστικών αυτών συμβάσεων, εφόσον δεν δύναται να συμφωνηθούν εκ των προτέρων όλοι οι ουσιώδεις όροι της υποστήριξης. Εδώ είχαμε την πρόσφατη εμπειρία τον Δεκέμβριο του 2019 από μία αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία με Ειδικό Νόμο όμως, γιατί δεν το προέβλεπε το νομοθετικό πλαίσιο που τώρα ερχόμαστε και αλλάζουμε επιτέλους, στην από καιρό οφειλόμενη σύναψη της συμφωνίας – πλαίσιο για την εν συνεχεία υποστήριξη των αεροσκαφών «Μιράζ 2000-5» που από το 2012 είχαν μείνει χωρίς σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης και απαξιώνονταν το ένα μετά το άλλο λόγω ελλείψεως παροχής ανταλλακτικών. Λύθηκε αυτό το πρόβλημα, αλλά φέραμε ειδικό νόμο μόνο για αυτό. Τώρα ενσωματώνεται η δυνατότητα να υπογράφονται συμφωνίες “Follow On Support” (συμφωνίες-πλαίσιο) με τις εκτελεστικές αυτών, και φυσικά την διαδικασία έγκρισης κατά το στάδιο του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενσωματωμένο σε άρθρο του Νόμου.
– Επαναπροσδιορισμός των αρμοδιοτήτων των φορέων ανάθεσης των συμβάσεων (δηλαδή ΓΔΑΕΕ και Γενικά Επιτελεία), με γνώμονα τον οριζόντιο διαχωρισμό βάσει αξίας σύμβασης και με κριτήριο τα χρηματικά όρια που θέτει η Ε.Ε. με την Οδηγία 2009/81/ΕΚ. Θυμίζω για αυτούς που πρέπει να το θυμηθούν, ότι τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οικονομικά, είναι 428 χιλιάδες ευρώ όσον αφορά μια σύμβαση προμήθειας και πέντε εκατομμύρια ευρώ όσον αφορά μία σύμβαση έργου. Με τον τρόπο αυτό, η σύναψη και παρακολούθηση συμβάσεων αξίας ίσης και ανώτερης των ορίων της Ε.Ε. ανατίθεται στη ΓΔΑΕΕ, ανεξάρτητα από τη νομική φύση της σύμβασης (εμπορική σύμβαση, διακρατική συμφωνία κλπ), ενώ αντίστροφα, η σύναψη και παρακολούθηση συμβάσεων αξίας κάτω των ορίων της Ε.Ε. ανατίθεται στα Γενικά Επιτελεία για διευκόλυνση της διαδικασίας.
– Αναθεώρηση των κανόνων διαφάνειας και δεοντολογίας που εφαρμόζουν τα όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και των κανόνων διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς που επιβάλλονται στους οικονομικούς φορείς. Η διατήρηση των προβλέψεων για προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο κρίνεται πολύ σημαντική. Ο προσυμβατικός έλεγχος των συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο -το είδαμε πρόσφατα στη σύμβαση για την πρόσκτηση των “Rafale”- αποτελεί νομιμοποιητικό τεκμήριο διαφάνειας. Κοντά στην ταχύτητα με την παράλληλη κατίσχυση του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο διασφαλίζεται το πολυπόθητο ζητούμενο και της διαφάνειας στις συμβάσεις, οι οποίες λόγω των καταστάσεων είναι επιβεβλημένο να διεκπεραιωθούν σε ασυνήθιστα γρήγορους ρυθμούς για τα ελληνικά και όχι μόνο δεδομένα όπως η πρόσφατη υπόθεση πρόσκτησης των δεκαοκτώ “Rafale”.
– Σημαντική καινοτομία αποτελεί η προσθήκη άρθρου, με το οποίο καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε η αναθέτουσα αρχή που υλοποιεί συμβάσεις στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας να δύναται όπως λάβει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των ουσιωδών συμφερόντων Ασφαλείας της χώρας, με την επίκληση της διάταξης του άρθρου 346 της Συνθήκης της Λισσαβόνας για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Αναφέρει ότι προκειμένου να διασφαλίσει τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της, μία χώρα μπορεί να καταφεύγει στα μέσα αυτά που τής το επιτρέπουν, ακόμα και σε συμφωνίες προμήθειας Αμυντικού Υλικού, ακόμα και κατ’ εξαίρεση των προβλεπομένων από την σχετική Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις προμήθειες στην Άμυνα. Η απόφαση εξαίρεσης από τους κανόνες της ενωσιακής αγοράς με την επίκληση του άρθρου 346 ΣΛΕΕ λαμβάνεται κάθε φορά από το ΚΥΣΕΑ, μετά από σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής.
Τα υπόλοιπα του δευτέρου κεφαλαίου, θα τα εξετάσουμε κατά τη συζήτηση επί των άρθρων, όπως κι από το τρίτο κεφάλαιο που έχει να κάνει με θέματα εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στον τομέα της Άμυνας.
Αρκεί να αναφέρω κάτι το οποίο είδαμε πρόσφατα πάλι στις συμβάσεις με τα “Rafale”, αλλά αποτελεί και πάγιο αίτημα κυρίως των εγχωρίων εταιρειών αμυντικής βιομηχανίας, τη μείωση του ανώτατου ορίου εγγύησης συμμετοχής από 5% σε 2%, καθώς και τον καθορισμό ανωτάτου ορίου εγγύησης καλής εκτέλεσης συμβάσεων σε 5% από 10%. Καταλαβαίνετε ότι έτσι καθίσταται ευχερέστερη προσέλκυση περισσότερων επιχειρήσεων και ιδίως επιχειρήσεων από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία που σε πάρα πολλές περιπτώσεις έβλεπαν ότι δεν υπήρχε περιθώριο συμμετοχής τους σε συμβάν στον τομέα της Άμυνας.
Θα σταχυολογήσω, κλείνοντας, τις σημαντικότερες τροποποιήσεις για να βγάλουμε και το συμπέρασμα από τις παρεμβάσεις μας αυτές:
1. Προγραμματισμός και διαδικασία ενεργοποίησης των συμβάσεων αυτών. Αναφέρθηκα στο Μακροπρόθεσμο Αμυντικό Προγραμματισμό και τον Κυλιόμενο. Αυτή είναι η πρώτη τομή και διάφορα σε σχέση με το παρελθόν. η αλλαγή των χρονικών ορίων.
2. Συμφωνίες – πλαίσιο σε συμβάσεις εν συνεχεία υποστήριξης, είναι το άρθρο 150. Είναι νέα διάταξη, στην οποία αναφέρθηκα.
3. Εισαγωγή του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Εγγράφου Σύμβασης (ΕΕΕΣ) και χρήση του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ). Είναι από την πλέον αξιοσημείωτη τροποποίηση διαγωνιστική διαδικασία η πρόβλεψη για χρήση αυτού του εγγράφου που χρησιμοποιείται κατά τρόπο ενιαίο στην Ευρωπαϊκή Ένωση προς βελτίωση και ενοποίηση, ομογενοποίηση της διαδικασίας προμηθειών στην Άμυνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
4. Μεταβολές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και τη διοίκηση του Οικονομικού Φορέα.
5. Εγγυητικές επιστολές και τροποποίηση συμβάσεων και συμφωνιών – πλαίσιο κατά τη διάρκειά τους.
6. Συνολικό όφελος προκύπτει από τη ρύθμιση ζητημάτων εκτέλεσης των συμβάσεων καθώς με την περιπτωσιολογική ρύθμιση ματαίωσης της διαδικασίας ή της συμπερίληψης όρου αναπροσαρμογής τιμής, της έκπτωσης αναδόχου και της επιβολής κυρώσεων (που τα διαπραγματευόμαστε σε ξεχωριστά άρθρα της παρέμβασής μας) αποσαφηνίζονται οι προϋποθέσεις για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων από την αναθέτουσα αρχή και ενισχύεται η ασφάλεια Δικαίου με αποτέλεσμα την αποδέσμευση πολύτιμων πόρων και χρόνου, μέσω της αποφυγής υποβολής άσκοπων και παρελκυστικών προσφυγών και ενστάσεων. Άκουσα πριν από λίγο τη σωστή άποψη του εισηγητού της «Ελληνικής Λύσης» ότι πρέπει να πάμε κατά το δυνατόν στις λιγότερες προσφυγές διότι έτσι δεν παρακωλύεται τόσο πολύ η διαδικασία και τα χρονικά περιθώρια εκτέλεσης των συμβάσεων.
Συμπερασματικά, θεωρούμε ότι με τις παρεμβάσεις που κάνουμε στο νομοθετικό πλαίσιο θα ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητα στον προγραμματισμό, τη σύναψη και την καλή εκτέλεση (την υλοποίηση δηλαδή) συμβάσεων προμηθειών στο χώρο της Άμυνας. Νομίζω ότι είναι καιρός διότι οι γεωπολιτικές συνθήκες και οι προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζει η χώρα καθιστούν επιτακτική την εκπόνηση ενός ταχύτερου και αποτελεσματικότερου συστήματος με όρους διασφάλισης της διαφάνειας για την μεγάλη υπόθεση εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Έτσι θα ενισχυθεί δραματικά, σε καιρούς που αυτό επιβάλλεται, το συνολικό αποτρεπτικό αποτύπωμα των Ενόπλων Δυνάμεων, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι μόνο τα εξοπλιστικά το εξασφαλίζουν αυτό. Αν όμως ένα ικανότατο και με πλήρη συναίσθηση της αποστολής και του καθήκοντος προσωπικό, όπως είναι το σύνολο των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, έχει την ευκαιρία να χειρίζεται τα καλύτερα εξοπλιστικά συστήματα ανάλογα με τις ανάγκες (όπως αυτές προσδιορίζονται τα Γενικά Επιτελεία και εξυπηρετούνται ως προς τη σύναψη συμβάσεων από τη ΓΔΑΕΕ και τις Υπηρεσίες του Υπουργείου), τότε νομίζω αυτό θα έχει μία συνολικά μεγάλη εθνική ωφέλεια.
Έτσι θα ενισχυθεί πραγματικά το συνολικό αποτρεπτικό αποτύπωμα των Ενόπλων Δυνάμεων κι έτσι οι Έλληνες θα αισθάνονται ασφαλείς και η αίσθηση αυτή θα είναι πραγματική και όχι επίπλαστη. Στους καιρούς που ζούμε, δεν είναι κανείς να το ρισκάρει αλλά να το εξασφαλίζει. Νομίζω ότι αυτή η παρέμβαση αποτελεί μια ακόμα ενέργεια που εξασφαλίζει σε επαρκέστατο βαθμό την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων. Σας ευχαριστώ».