Του Ηλία Προύφα
Τα πάντα όλα, για τους Επαγγελματίες Οπλίτες και των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, για τη ρύθμιση υγειονομικών θεμάτων των ΕΔ, που κατατέθηκε από το ΥΠΕΘΑ, στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται τα εξής:
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση τροποποιείται το άρθρο 7 του
ν.δ. 132/1969 (Α΄ 35) και επιδιώκεται η διεύρυνση των
προϋποθέσεων για τον ορισμό του διευθυντή του Πολεμικού
Μουσείου, επιτρέποντας τον διορισμό και μόνιμων εν ενεργεία
ανώτατων ή ανώτερων αξιωματικών, εκτός από τους μόνιμους εξ
εφέδρων. Η ρύθμιση αυτή στοχεύει, εξάλλου, στην άμεση και
μακροπρόθεσμη ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και στον
εκσυγχρονισμό του Μουσείου, αξιοποιώντας τη σύγχρονη
εμπειρία και γνώση των εν ενεργεία στελεχών, προωθώντας
παράλληλα την αξιοκρατία και την ευελιξία στην επιλογή των
κατάλληλων προσώπων για τη διοίκησή του.
71
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση επιδιώκεται η μείωση των
ανωτάτων ηλικιακών ορίων πρόσληψης των Επαγγελματιών
Οπλιτών (ΕΠ.ΟΠ.) από το εικοστό όγδοο (28ο) στο εικοστό
πέμπτο (25ο) και από το τριακοστό πρώτο (31ο) στο εικοστό
όγδοο (28ο) για τους υπηρετούντες ως Οπλίτες Βραχείας
Ανακατάταξης (Ο.Β.Α.) και εξασφαλίζεται η πρόσληψη σε
109
μικρότερη ηλικία στελεχών, τα οποία δύνανται να αξιοποιηθούν
επιχειρησιακά άμεσα και αποτελεσματικότερα από τις Ένοπλες
Δυνάμεις, προκειμένου να εξασφαλισθεί για όσο το δυνατό
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα η στελέχωση των υπηρεσιών των
Ενόπλων Δυνάμεων με ικανά και αποδοτικά στελέχη.
Ως προς την επιλογή του εικοστού πέμπτου (25ου) έτους της
ηλικίας επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, οι περιορισμοί στην
πρόσβαση σε δημόσιες θέσεις, οι οποίοι τίθενται με την
πρόβλεψη στον νόμο τυπικών προσόντων, πρέπει να είναι
πρόσφοροι, αναγκαίοι και ανάλογοι προς τον επιδιωκόμενο
σκοπό.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/78/ΕΚ του
Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση
γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και
την εργασία (L 303), όπως ενσωματώθηκαν με τον ν. 3304/2005
(Α’ 16) και ακολούθως με τον ν. 4443/2016 (Α΄ 232), αποκλίσεις
από την απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης λόγω ηλικίας
δικαιολογούνται και στην περίπτωση που, ενόψει της φύσης των
συγκεκριμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων και του
πλαισίου εντός του οποίου αυτές ασκούνται, οι φυσικές
ικανότητες των υποψηφίων αποτελούν χαρακτηριστικό
συνδεόμενο με την ηλικία τους, το οποίο αποτελεί ουσιαστική
και καθοριστική προϋπόθεση για την ικανότητα άσκησης των εν
λόγω δραστηριοτήτων, η δε σχετική ρύθμιση εξυπηρετεί θεμιτό
σκοπό και είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας.
Τέτοιο θεμιτό σκοπό συνιστά, μεταξύ άλλων, και η εξασφάλιση
της επιχειρησιακής ετοιμότητας και της εύρυθμης λειτουργίας
της στρατιωτικής υπηρεσίας.
Συνεπώς, επειδή η αποτελεσματική άσκηση του έργου των
ΕΠ.ΟΠ., λόγω της φύσης και της ιδιαιτερότητας των καθηκόντων
τους, απαιτεί φυσική ευρωστία και αυξημένη σωματική αντοχή,
χαρακτηριστικά τα οποία, κατά την κοινή πείρα, μειώνονται
σημαντικά με την πρόοδο της ηλικίας, κρίνεται ότι με τον
καθορισμό κυρίως του εικοστού πέμπτου (25ου) έτους της
ηλικίας ως ανωτάτου ορίου ηλικίας εξυπηρετείται ο θεμιτός
στόχος της διασφάλισης της επιχειρησιακής ετοιμότητας και της
εύρυθμης λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων, με την
πρόσληψη προσωπικού, ικανού να ανταποκριθεί, σε εύλογο
βάθος χρόνου, στις απαιτήσεις των συγκεκριμένων θέσεων, ενώ
παράλληλα αποτελεί μέτρο πρόσφορο και όχι πέραν του
αναγκαίου.
Επιπρόσθετα, λήφθηκε υπόψη η πρόσφατη τροποποίηση του
άρθρου 13 του ν. 2936/2001 (Α΄ 166), σύμφωνα με την οποία οι
ΕΠ.ΟΠ. απολύονται από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων «Όταν
110
συμπληρώσουν τριάντα πέντε (35) έτη πραγματικής υπηρεσίας ή
το εξηκοστό (60ό) έτος της ηλικίας τους», προκειμένου να τους
παρέχεται η δυνατότητα θεμελίωσης δικαιώματος σύνταξης
σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3865/2010 (Α’ 120).
72
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση τροποποιείται το άρθρο 8 του ν.
2936/2001 (Α΄ 166). Με την αύξηση του χρόνου παραμονής των
Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠ.ΟΠ.) στους βαθμούς του Δεκανέα
[από πέντε (5) σε επτά (7) έτη], Λοχία [από οκτώ (8) σε δέκα (10)
έτη] και Επιλοχία [επίσης από οκτώ (8) σε δέκα (10) έτη]
επιδιώκεται η προσαρμογή των χρόνων παραμονής τους σε κάθε
βαθμό, ώστε να εναρμονισθούν με τη συνολική αύξηση του
χρόνου παραμονής τους στις Ένοπλες Δυνάμεις και να
αποφευχθεί η παραμονή τους στον καταληκτικό βαθμό του
Αρχιλοχία για πολλά έτη.
73
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση τροποποιείται το άρθρο 13 του
ν. 2936/2001 (Α΄ 166), με στόχο την αντιμετώπιση ζητημάτων
απόλυσης των Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠ.ΟΠ.) για λόγους
υγείας και τη διευθέτηση των υποχρεώσεων όσων απολύονται
από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων για οποιαδήποτε αιτία ως
προς την εκπλήρωση της στρατεύσιμης στρατιωτικής τους
υποχρέωσης
Άρθρο 71
Προσόντα Επαγγελματιών Οπλιτών – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 2 ν. 2936/2001
Στην παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 2936/2001 (Α’ 166), περί των προσόντων των Επαγγελματιών
Οπλιτών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην περ. β), αα) στο πρώτο εδάφιο,
ο αριθμός «28ο» αντικαθίσταται από τον αριθμό «25ο», αβ) στο δεύτερο εδάφιο, ο αριθμός
«31ο» αντικαθίσταται από τον αριθμό «28ο», β) στην περ. στ), βα) η λέξη «αμετάκλητα»
διαγράφεται και ββ) προστίθενται οι λέξεις «ψευδή κατάθεση,» και οι λέξεις «παράνομη
βεβαίωση ή είσπραξη δικαιωμάτων του Δημοσίου,», γ) στην περ. η) οι λέξεις «με αμετάκλητη
απόφαση» διαγράφονται και το άρθρο 2, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις,
διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 2
Προσόντα Επαγγελματιών Οπλιτών
- Οι Επαγγελματίες Οπλίτες πρέπει:
α) Να έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
β) Να έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας και να μην έχουν υπερβεί το 25ο έτος
κατά το έτος κατάταξής τους στις Ένοπλες Δυνάμεις. Οι υπηρετούντες ως οπλίτες βραχείας
ανακατάταξης (Ο.Β.Α.), να μην έχουν υπερβεί το 28ο έτος της ηλικίας κατά το έτος κατάταξής
τους ως Επαγγελματίες Οπλίτες στις Ένοπλες Δυνάμεις.
γ) Να έχουν ανάστημα τουλάχιστον 1,60μ. οι άνδρες και 1,55μ. οι γυναίκες.
67
δ) Να έχουν γραμματικές γνώσεις, το επίπεδο των οποίων καθορίζεται κατά ειδικότητες με
απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και να μην είναι κατώτερες του κατόχου
απολυτηρίου Γυμνασίου.
ε) Να είναι ικανοί κατηγορίας πρώτης (Ι/1) ή δεύτερης (Ι/2), σύμφωνα με τις διατάξεις που
ισχύουν για την εξέταση της σωματικής ικανότητας των στρατευσίμων.
στ) Να μην έχουν καταδικαστεί για κακούργημα και σε οποιαδήποτε ποινή για κλοπή,
απάτη, υπεξαίρεση (κοινή ή στην υπηρεσία), εκβίαση, πλαστογραφία, ψευδή βεβαίωση,
ψευδή κατάθεση, ψευδορκία, ψευδή ανώμοτη κατάθεση, δωροδοκία, παράνομη βεβαίωση
ή είσπραξη δικαιωμάτων του Δημοσίου, καταπίεση, απιστία περί την υπηρεσία, ψευδή
καταμήνυση, συκοφαντική δυσφήμιση, παράβαση καθήκοντος, ανυποταξία, λιποταξία,
καθώς και για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή οικονομικής
εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής ή της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, λαθρεμπορίας,
όπλων, πυρομαχικών και τυχερών παιχνιδιών.
ζ) Να μην έχουν παραπεμφθεί αμετάκλητα για κακούργημα ή οποιοδήποτε πλημμέλημα
της περ. στ), έστω και αν το αδίκημα έχει παραγραφεί.
η) Να μην έχουν στερηθεί τα πολιτικά τους δικαιώματα.
θ) Να μην έχουν εκπέσει ή υποβιβασθεί του βαθμού τους οι εκπληρώσαντες τις νόμιμες
στρατιωτικές τους υποχρεώσεις.
ι) Να έχουν όσοι ήδη υπηρετούν θετική εισήγηση για κατάταξη από τον τελευταίο Διοικητή
τους. - Δεν μπορούν να καταταγούν ως Επαγγελματίες Οπλίτες όσοι εκπλήρωσαν άοπλη θητεία
ή εναλλακτική πολιτική – κοινωνική υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις της στρατολογικής
νομοθεσίας. - Δεν μπορούν να καταταγούν ως Επαγγελματίες Οπλίτες πρώην υπαξιωματικοί, που, ενώ
υπηρετούσαν ως μόνιμοι ή εθελοντές, παραιτήθηκαν ή απολύθηκαν για οποιαδήποτε αιτία. - Τα παραπάνω απαιτούμενα προσόντα, με την επιφύλαξη της περ. β) της παρ. 1, πρέπει
να συντρέχουν κατά τον χρόνο της προκήρυξης των θέσεων Επαγγελματιών Οπλιτών και
κατά τον χρόνο της κατάταξής τους, τα δε κωλύματα συμμετοχής πρέπει να μην υπάρχουν
κατά τον χρόνο της κατάταξής τους.».
Άρθρο 72
Βαθμοί – Προαγωγές – Τροποποίηση παρ. 1, 3, 4 και 5 άρθρου 8 ν. 2936/2001
Στο άρθρο 8 του ν. 2936/2001 (Α’ 166), περί των βαθμών και προαγωγών των Επαγγελματιών
Οπλιτών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 1, στα εδάφια πρώτο και
δεύτερο, προστίθεται το αρκτικόλεξο «ΕΠ.ΟΠ.», β) στην παρ. 3, η λέξη «πέντε»
αντικαθίσταται από τη λέξη και τον αριθμό «επτά (7)», γ) στην παρ. 4, γα) προστίθεται το
αρκτικόλεξο «ΕΠ.ΟΠ.» και γβ) η λέξη και ο αριθμός «οκτώ (8)» αντικαθίστανται από τη λέξη
και τον αριθμό «δέκα (10)», δ) στην παρ. 5, δα) προστίθεται το αρκτικόλεξο «ΕΠ.ΟΠ.» και
δβ) η λέξη και ο αριθμός «οκτώ (8)» αντικαθίστανται από τη λέξη και τον αριθμό «δέκα (10)»
και το άρθρο 8, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις, διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 8
Βαθμοί – Προαγωγές
68 - Οι Επαγγελματίες Οπλίτες (ΕΠ.ΟΠ.) μπορούν να προαχθούν στους βαθμούς του Δεκανέα,
Λοχία, Επιλοχία και Αρχιλοχία και αντιστοίχων των άλλων Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Οι Αρχιλοχίες ΕΠ.ΟΠ. μπορούν να προαχθούν σε Ανθυπασπιστές μόνο για ανδραγαθία,
σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις. - Οι ΕΠ.ΟΠ. προάγονται στον βαθμό του Δεκανέα με τη συμπλήρωση ενός (1) έτους από την
κατάταξή τους όσοι είχαν εκπληρώσει τις νόμιμες στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή
υπηρετούσαν για την εκπλήρωση αυτών και δύο (2) ετών όσοι δεν είχαν καταταγεί προς
εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων κατά την κατάταξή τους. - Οι Δεκανείς ΕΠ.ΟΠ. προάγονται στον βαθμό του Λοχία με τη συμπλήρωση επτά (7) ετών
στον βαθμό του Δεκανέα. - Οι Λοχίες ΕΠ.ΟΠ. προάγονται στον βαθμό του Επιλοχία με τη συμπλήρωση δέκα (10) ετών
στον βαθμό του Λοχία. - Οι Επιλοχίες ΕΠ.ΟΠ. προάγονται στον βαθμό του Αρχιλοχία με τη συμπλήρωση δέκα (10)
ετών στον βαθμό του Επιλοχία. - Οι προαγωγές αυτές των ΕΠ.ΟΠ. γίνονται με απόφαση των Αρχηγών των οικείων Γενικών
Επιτελείων, ύστερα από κρίση τους ως προακτέων από τα αρμόδια Συμβούλια Κρίσης.».
Άρθρο 73
Απόλυση Επαγγελματιών Οπλιτών – Τροποποίηση παρ. 1, αντικατάσταση παρ. 6,
προσθήκη παρ. 7 στο άρθρο 13 ν. 2936/2001
Στο άρθρο 13 του ν. 2936/2001 (Α’ 166), περί της απόλυσης των Επαγγελματιών Οπλιτών,
επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 1, αα) η περ. ε) αντικαθίσταται, αβ)
στην περ. στ) προστίθενται οι λέξεις «και δεν ενταχθούν σε ειδική κατάσταση», β) η παρ. 6
αντικαθίσταται, δ) προστίθεται παρ. 7 και το άρθρο 13, μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις,
διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 13
Απόλυση Επαγγελματιών Οπλιτών - Οι Επαγγελματίες Οπλίτες απολύονται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) Όταν λήξει η αρχικώς αναληφθείσα επταετής υποχρέωσή τους και εφόσον δεν υποβάλουν
αίτηση μονιμοποίησης.
β) Αν καταδικασθούν αμετακλήτως σε κάθειρξη ή σε φυλάκιση για οποιοδήποτε
κακούργημα ή αδίκημα εκ των αναφερομένων στη διάταξη της περ. στ) της παρ. 1 του
άρθρου 2.
γ) Αν στερηθούν αμετακλήτως τα πολιτικά τους δικαιώματα.
δ) Αν κριθούν από τα αρμόδια Συμβούλια Κρίσεων ότι παρουσιάζουν ουσιώδεις ελλείψεις
στα ουσιαστικά τους προσόντα ή υποπίπτουν σε σοβαρά παραπτώματα, ύστερα από πλήρη
αιτιολογημένη έκθεση του Διοικητή τους, η οποία μπορεί να υποβληθεί αφού έχει ήδη
διανυθεί τουλάχιστον ένα εξάμηνο της αρχικώς αναληφθείσας υποχρέωσής τους.
ε) Αν πριν από τη μονιμοποίησή τους, συμπληρώσουν, εντός χρονικού διαστήματος πέντε
(5) ετών, δώδεκα (12) μήνες αθροιστικά ως νοσηλευόμενοι ή σε αναρρωτική άδεια.
στ) Αν κριθούν για λόγους υγείας ανίκανοι για την ενεργό υπηρεσία στις Ένοπλες Δυνάμεις
και δεν ενταχθούν σε ειδική κατάσταση, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για την
εξέταση της σωματικής ικανότητας των Μονίμων και Εθελοντών Υπαξιωματικών.
69
ζ) Όταν υποβάλουν αίτηση παραίτησης. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί μετά τη συμπλήρωση
τριετούς πραγματικής υπηρεσίας για όσους ΕΠ.ΟΠ. είχαν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους
υποχρεώσεις ή υπηρετούσαν στις Ένοπλες Δυνάμεις και τετραετούς για όσους δεν είχαν
καταταγεί για την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων κατά την κατάταξή τους
ως ΕΠ.ΟΠ.. Η αίτηση παραίτησης γίνεται δεκτή το αργότερο εντός τριμήνου από την υποβολή
της.
η) Όταν συμπληρώσουν τριάντα πέντε (35) έτη πραγματικής υπηρεσίας ή το εξηκοστό (60ό)
έτος της ηλικίας τους. - Με τη συμπλήρωση πενταετούς πραγματικής υπηρεσίας όλοι οι Επαγγελματίες Οπλίτες
κρίνονται από τα αρμόδια Συμβούλια Κρίσεων με βάση τη γενική απόδοσή τους στα
ουσιαστικά τους προσόντα και την πειθαρχική τους συμπεριφορά. Εφόσον παρουσιάζουν
ουσιώδεις ελλείψεις στα παραπάνω προσόντα ή έχουν υποπέσει σε σοβαρά πειθαρχικά
παραπτώματα κρίνονται αποστρατευτέοι, λόγω της ακαταλληλότητας για την ενάσκηση των
καθηκόντων τους και απολύονται. - Η απόλυση των Επαγγελματιών Οπλιτών γίνεται με απόφαση του Αρχηγού του οικείου
Γενικού Επιτελείου. Ειδικά για την περ. η) της παρ. 1, η ανωτέρω απόφαση εκδίδεται εντός
ενός (1) μηνός από τη συμπλήρωση της τριακονταπενταετούς πραγματικής υπηρεσίας ή του
εξηκοστού (60ού) έτους της ηλικίας τους. - Οι Επαγγελματίες Οπλίτες όταν απολύονται από τις Ένοπλες Δυνάμεις ακολουθούν
επιστρατευτικά τη στρατολογική κλάση στην οποία ανήκουν. Βαθμοί και ειδικότητες που
αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους ως Επαγγελματίες Οπλίτες διατηρούνται
και κατά την εγγραφή τους στην εφεδρεία. - Ειδικώς τα θέματα της επιστρατευτικής παρακολούθησης των γυναικών Επαγγελματιών
Οπλιτών που απολύονται ρυθμίζονται με διαταγές των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. - Οι ΕΠ.ΟΠ. :
α) Αν απολυθούν για τους λόγους που αναφέρονται στις περ. β), γ) και δ) της παρ. 1,
υποχρεούνται να εκπληρώσουν όλες τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, εφόσον πριν από
την κατάταξή τους ως ΕΠ.ΟΠ. δεν είχαν καταταγεί στις Ένοπλες Δυνάμεις προς εκπλήρωση
των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων και δεν έχουν συμπληρώσει τετραετή πραγματική
υπηρεσία ως ΕΠ.ΟΠ. Αν είχαν εκπληρώσει μέρος των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων,
υποχρεούνται να εκπληρώσουν το υπόλοιπο, εκτός αν έχουν συμπληρώσει τετραετή
πραγματική υπηρεσία ως ΕΠ.ΟΠ..
β) Αν απολυθούν για τους λόγους που αναφέρονται στις περ. α) και ζ) της παρ. 1, δεν
υποχρεούνται σε εκπλήρωση στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης.
γ) Αν απολυθούν για τους λόγους που αναφέρονται στην περ. ε) και κριθούν ικανοί
οποιασδήποτε κατηγορίας, ή για τους λόγους που αναφέρονται στην περ. στ) της παρ. 1, και
κριθούν ικανοί κατηγορίας τρίτης (Ι/3) ή τέταρτης (Ι/4), σύμφωνα με την παρ. 7,
υποχρεούνται να εκπληρώσουν όλες τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, εφόσον πριν από
την κατάταξή τους ως ΕΠ.ΟΠ. δεν είχαν καταταγεί στις Ένοπλες Δυνάμεις προς εκπλήρωση
των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων και δεν έχουν συμπληρώσει τετραετή πραγματική
υπηρεσία ως ΕΠ.ΟΠ. Σε περίπτωση που είχαν εκπληρώσει μέρος των στρατιωτικών τους
υποχρεώσεων, υποχρεούνται να εκπληρώσουν το υπόλοιπο, εκτός αν έχουν συμπληρώσει
τετραετή πραγματική υπηρεσία ως ΕΠ.ΟΠ..
70 - Για τους άρρενες που απολύονται για λόγους υγείας σύμφωνα με τις περ. ε) και στ) της
παρ. 1, η υγειονομική επιτροπή γνωματεύει και για την κρίση της σωματικής τους ικανότητας
ως στρατευσίμων, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.».