Σωτήρης Πολύζος
Συζήτησε τους προβληματισμούς και τις αγωνίες των κατοίκων των παραμεθόριων περιοχών και Διανυκτέρευσε σε Καστελλόριζο, Αγαθονήσι και Ψαρά
Είναι γνωστό ότι ο Νίκος Χαρδαλιάςδυσκολεύεται να καθίσει πίσω από ένα γραφείο, γιατί πολύ απλά το δόγμα του είναι: «Πιο χρήσιμοι είμαστε στο πεδίο!». Ήδη από την περίοδο της θητείας του στην Πολιτική Προστασία είχε καταστεί σαφές στο πανελλήνιο ότι ο πρώην δήμαρχος Βύρωνα προτιμά την αυτοπρόσωπη παρουσία στην «πρώτη γραμμή». «Δημόσιος λειτουργός που δεν βρίσκεται συστηματικά κοντά στο προσωπικό του είναι σαν να λέμε προπονητής που δεν πατάει στα αποδυτήρια», έχει επισημάνει χαρακτηριστικά σε στενούς του συνεργάτες.
Αυτή την ανθρωποκεντρική φιλοσοφία που τον χαρακτήριζε ανέκαθεν στα σχεδόν τριάντα χρόνια της πολιτικής του πορείας έφερε και στους διαδρόμους του κεντρικού κτιρίου του Στρατοπέδου Παπάγου, στο οποίο βρίσκεται ως υφυπουργός Εθνικής Άμυνας από τον Σεπτέμβριο του 2021. Το «κοντέρ» είχε γράψει ήδη πάνω από εκατό χιλιάδες χιλιόμετρα και εκατοντάδες επισκέψεις και αποστολές σε Ελλάδα και εξωτερικό, όταν το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου ο δραστήριος υφυπουργός του πέμπτου ορόφου του Πενταγώνου ξεκίνησε ακόμα μία περιοδεία. Αυτή τη φορά, στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, τους κατεξοχήν στόχους της επιθετικής τουρκικής ρητορικής κατά το τελευταίο έτος…
Δεν ήταν ασφαλώς η πρώτη φορά που ο Ν. Χαρδαλιάς επισκεπτόταν αυτά τα νησιά. Τουναντίον, οι συχνές του μεταβάσεις στην ακριτική Ελλάδα είχαν στο πρόσφατο παρελθόν επισύρει την «μήνιν» της Αγκυρας, με Τούρκους δημοσιογράφους να φτάνουν στο σημείο να απαριθμούν τη συστηματική του παρουσία ως απόδειξη της «προκλητικής» ελληνικής στάσης. Τότε ο ίδιος είχε απαντήσει δημοσίως ότι οι Τούρκοι θα έπρεπε να μάθουν να μετράνε σωστά, αφού είχε επισκεφτεί τα νησιά πολύ περισσότερες φορές από όσες ανέφεραν και θα τα επισκεπτόταν άλλες τόσες και στο μέλλον. Η χρονιά, λοιπόν, δεν θα γινόταν να ολοκληρωθεί για τον υφυπουργό Εθνικής Άμυνας χωρίς ακόμα μία παρουσία του στις εσχατιές της ελληνικής επικράτειας.
Κρίσιμη συγκυρία
Και βέβαια η χρονική συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο κρίσιμη: Στην απέναντι όχθη του Αιγαίου, η κυβέρνηση Ερντογάν κλιμακώνει διαρκώς την ανθελληνική της ρητορική ενόψει των κρίσιμων προεδρικών εκλογών του επόμενου Ιουνίου. Το «μενού» περιλαμβάνει τα πάντα: Από απειλές για πυραυλικές επιθέσεις εναντίον της Αθήνας και κατηγορίες για υπόθαλψη της τρομοκρατίας μέχρι υποσχέσεις… νυχτερινών αφίξεων στα ελληνικά νησιά, αν δεν αποστρατιωτικοποιηθούν άμεσα. Λίγο μετά τις ανακοινώσεις της Άγκυρας, ήταν δεδομένο ότι οι «ακρίτες» και το στρατιωτικό προσωπικό μας είχαν ανάγκη από μια επίσκεψη υψηλής συμβολικής και πρακτικής σημασίας, που θα έδειχνε ότι η προστασία κάθε σπιθαμής της ελληνικής επικράτειας συνιστά πρώτη προτεραιότητα για τους κρατούντες. Ο άνθρωπος των «ειδικών αποστολών» του υπουργείου Άμυνας θα έπρεπε λοιπόν να βρεθεί ξανά στο ελικόπτερο για το Ανατολικό Αιγαίο…
Το μήνυμά του προς τις γυναίκες και τους άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεων ήταν ξεκάθαρο: «Είμαστε κοντά σας, σας έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη, δεν φοβόμαστε κανέναν»
Αυτή τη φορά, το οδοιπορικό του ήταν συμβολικό και εμβληματικό. Μέσα σε τέσσερις ημέρες κάλυψε μια διαδρομή που περιλάμβανε τα 24 νησιά που ζήτησαν να αποστρατιωτικοποιηθούν οι Τούρκοι. Πραγματοποίησε 30 επισκέψεις σε διαφορετικούς σχηματισμούς, μονάδες και φυλάκια και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, ξεκινώντας από το Καστελλόριζο και φτάνοντας έως τη Σαμοθράκη, με ενδιάμεσους σταθμούς τη Ρόδο, τη Σύμη, την Κάρπαθο, τη Ρω, τη Στρογγύλη, την Τήλο, την Κω, την Ψέριμο, την Καλόλιμνο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, το Φαρμακονήσι, το Αγαθονήσι, την Πάτμο, την Ικαρία, τη Σάμο, τις Οινούσσες, τα Ψαρά, τη Λέσβο και τη Λήμνο, και με πτήσεις πάνω από τον Αη Στράτη και την Κίναρο, για την απόδοση τιμών στο μνημείο του ήρωα υποσμηναγού Νικόλαου Σιαλμά και στην ακρίτισσα κυρά Ρηνιώ. Το μήνυμά του προς τις γυναίκες και τους άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεων, των άγρυπνων φρουρών της πατρίδας, ήταν ξεκάθαρο: «Είμαστε κοντά σας, σας έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη, δεν φοβόμαστε κανέναν! Εργαζόμαστε για την ειρήνη, αλλά είμαστε έτοιμοι για όλα τα ενδεχόμενα».
Αντίληψη των ευαίσθητων διπλωματικών ισορροπιών
Ο Ν. Χαρδαλιάς στο παρελθόν δεν έχει μασήσει τα λόγια του σχετικά με την εμπρηστική στάση της Αγκυρας: Τον Απρίλιο, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στις Οινούσσες, είχε κατηγορήσει ευθέως την Τουρκία ότι λειτουργεί σαν «τρομοκράτης». Φαίνεται όμως ταυτόχρονα να έχει αντίληψη των ευαίσθητων διπλωματικών ισορροπιών και της δύσκολης γεωπολιτικής εξίσωσης που προσπαθεί να διαχειριστεί η Αθήνα: Από τη μια, να ενισχύσει στο μέγιστο δυνατόν την ελληνική στρατιωτική μηχανή, δημιουργώντας, όπως επισήμανε ο ίδιος πρόσφατα στη Βουλή, τις ισχυρότερες Ένοπλες Δυνάμεις στη σύγχρονη ελληνική Ιστορία. Από την άλλη, να μη δώσει την παραμικρή αφορμή να ειπωθεί ότι ήταν η Ελλάδα που «ήρξατο χειρών αδίκων».
Οι επισκέψεις του όμως δεν στόχευαν μόνο στην τόνωση του ηθικού των στελεχών. Εξίσου σημαντικός στόχος ήταν η ενίσχυση του φρονήματος των τοπικών κοινωνιών, που έχουν τα γνωστά, χρόνια παράπονα για το απόμακρο «κράτος των Αθηνών».
Όπου πηγαίνει ο Ν. Χαρδαλιάς, είναι δεδομένο ότι επιδιώκει την προσωπική επαφή με τους πολίτες και τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από τα «σπλάχνα» της οποίας προέρχεται εξάλλου και ο ίδιος. Έτσι, στη διάρκεια και αυτής της περιοδείας συναντήθηκε με δημάρχους, επάρχους και αυτοδιοικητικούς, ενώ αφουγκράστηκε τους προβληματισμούς και τις αγωνίες των κατοίκων των παραμεθόριων περιοχών. Οι κινήσεις Χαρδαλιά διαχρονικά χαρακτηρίζονται άλλωστε από συγκεκριμένο σχεδιασμό και εκπέμπουν πάντα αισθήματα ασφάλειας στους πολίτες. Αυτό αποτυπώνεται και στις έρευνες κοινής γνώμης και τον κρατάει ψηλά σε δημοφιλία, παρά τις κατά καιρούς δύσκολες αποστολές που του έχουν ανατεθεί.
Όσο για το πολιτικό του μέλλον; Πιθανότατα γνωρίζει καλά για πού τον προορίζει ο πρωθυπουργός, αν και φαίνεται απρόθυμος να ανοίξει συζήτηση ή τα χαρτιά του. Είναι πάντως σίγουρο ότι αυτή η περιοδεία δεν ήταν η τελευταία φορά που συντεταγμένα έστειλε μήνυμα σθένους και αποτροπής προς κάθε ενδιαφερόμενο.