Μια μετάθεση τον έστειλε στη Λήμνο. Θα ήταν απλά ένας από τους πολλούς σταθμούς στην καριέρα ενός στρατιωτικού γιατρού μέχρι το επόμενο φύλλο πορείας. Για τον Θωμά Λούκα, όμως, απεδείχθη ότι ήταν σταθμός ζωής. Αγάπησε το νησί, τους ανθρώπους του, έγινε ένα με αυτούς και αποφάσισε να μην φύγει ποτέ από εκεί. Στα δέκα και πλέον χρόνια που βρίσκεται στη Λήμνο έχει αναπτύξει πολυσχιδή δράση: μεταξύ άλλων ήταν μπροστάρης στην μεγάλη και επιτυχημένη ερανική προσπάθεια για τη στήριξη του νοσοκομείου του νησιού, συμμετέχει στο εγχείρημα για την αναγέννηση του γηροκομείου, ενώ βοηθά με κάθε τρόπο τους συντοπίτες του και κυρίως τους πιο αδύναμους, εξ ου και το προσωνύμιο «γιατρός των φτωχών» που του έχει αποδοθεί. Ο υπέροχος αυτός άνθρωπος και επιστήμονας μιλάει για όλα αυτά, και πολλά περισσότερα στο «Περιοδικό».
Πόσα χρόνια είστε στη Λήμνο;
Εφθασα στη Λήμνο στις 23 Αυγούστου του 2010. Μέχρι τότε δεν γνώριζα κάτι για το νησί, πέραν του ότι ένας θείος μου που ζούσε στην Ελευσίνα είχε καταγωγή από ένα χωριό της Λήμνου που λεγόταν Καμίνια. Τίποτα άλλο. Ο λόγος που εγκαταστάθηκα στο νησί δεν έχει κάτι το μαγικό. Ηταν ακόμα μία μετάθεση στη ζωή ενός στρατιωτικού ιατρού. Αλλο ένα πακετάρισμα και ξεπακετάρισμα, μέχρι να λάβω το επόμενο φύλλο πορείας.
Η αναγέννηση του Γηροκομείου της Λήμνου είναι το επόμενο μεγάλο εγχείρημα του κ. Λούκα. Η φωτογραφία είναι ευγενική Παραχώρηση του Θάνου Μαγκούτη.
Από εκεί και πέρα όμως, ξεκίνησε όλη η μαγεία. Με το που πατάς το πόδι σου σε αυτόν τον τόπο, αντιλαμβάνεσαι ότι κάτι διαφορετικό υπάρχει στον αέρα. Ισως είναι η φιλοξενία των απλών ανθρώπων, ίσως η απόλαυση της πραγματικής ζωής μακριά από τις σκοτούρες των μεγαλουπόλεων, ίσως κάτι άλλο. Το θέμα όμως είναι ότι πριν λίγους μήνες έκλεισα 10 χρόνια πάνω σε αυτό τον ευλογημένο τόπο και δεν έχω πλέον σκοπό να τον εγκαταλείψω.
Είναι δύσκολο να είναι κανείς γιατρός σε νησί;
Το να ασκείς την ιατρική σε ένα ακριτικό νησί έχει σαν εγχείρημα από μόνο του τις δικιές του προκλήσεις. Πρώτα από όλα η Λήμνος στερείται εργαστηριακών δομών (όπως π.χ. μαγνητικός τομογράφος) που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη δουλειά ενός ιατρού. Δεύτερον, δεν υπάρχουν στο νησί όλες οι ειδικότητες εξειδικευμένων ιατρών που θα μπορούσαν να συνεργαστούν, ώστε να μην χρειάζεται να μετακινούνται ασθενείς εκτός νησιού για θέματα υγείας. Παρ’ όλα αυτά οι ίδιες δυσκολίες είναι εκείνες που διαμορφώνουν και μια ιδιαίτερη προσωπική επαφή του ιατρού με τους ασθενείς του. Σε ένα νησί νοιώθεις ότι όχι απλώς συμβουλεύεις ανθρώπους για την υγεία τους, αλλά τους χρεώνεσαι κυριολεκτικά μέχρι να γίνουν ξανά υγιείς.
Ο Δρ Θωμάς Λούκας. Η φωτογραφία είναι ευγενική Παραχώρηση του Θάνου Μαγκούτη.
Γρήγορα λοιπόν, διαπίστωσα πως υπήρχε αυτή η έλλειψη εξειδικευμένων ιατρών στο νησί και δεν ήταν δύσκολο να πάρω την απόφαση να λειτουργήσω και ιδιωτικό ιατρείο, τις ελεύθερες ώρες μου. Και σε αυτόν τον τομέα ένοιωσα άμεσα την αγάπη του κόσμου και το πρώτο ιατρείο έφερε και το δεύτερο και το τρίτο. Αυτή τη στιγμή διατηρώ ιατρεία εκτός από την πρωτεύουσα Μύρινα και στο Κοντοπούλι και στο Μούδρο και έτσι αρκετός κόσμος δεν χρειάζεται να μετακινείται για να συναντήσει παθολόγο.
Ο «γιατρός των φτωχών»: το προσωνύμιο πώς προέκυψε; Tι έσπρωξε έναν γιατρό και δη στρατιωτικό μέσα στα τόσα καθήκοντά του να προσθέσει και άλλα τόσα που έχουν να κάνουν με κοινωνική προσφορά;
Ηταν τα πρώτα χρόνια της κρίσης που είχε έρθει σαν καταιγίδα να χτυπήσει και τη χώρα μας, όταν διαπίστωνες καθημερινά πως υπήρχαν άνθρωποι που από την μία μέρα στην άλλη έβλεπαν την ζωή τους να γκρεμίζεται. Αρκετοί πλέον έφθαναν στο σημείο να αντιμετωπίζουν το δίλημμα αν θα επισκεφτούν τον ιατρό τους, ή αν θα πρέπει με τα ίδια τα λεφτά να πληρώσουν το φαγητό, ένα λογαριασμό ρεύματος ή το γάλα του παιδιού τους. Και το χειρότερο είναι ότι αυτό συνέβαινε σε ανθρώπους νοικοκυραίους που ουδέποτε είχαν πονηρευτεί να εξαπατήσουν τον οποιοδήποτε στο βωμό μιας καλύτερης ζωής. Εβλεπες την αδικία ολοζώντανη μπροστά σου.
Οι εργασίες συνολικής ανακαίνισης του κτηρίου του Γηροκομείου της Λήμνου ήδη πραγματοποιούνται με την ευγενική δωρεά από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η φωτογραφία είναι ευγενική Παραχώρηση του Θάνου Μαγκούτη.
Εκείνη τη στιγμή, αν έχεις τα ελάχιστα κοινωνικά αντανακλαστικά, δεν χρειάζεται να το σκεφτείς και πολύ. Εξάλλου, πάντα πίστευα πως είμαστε ιατροί επειδή υπάρχουν ασθενείς για να θεραπεύσουμε και όχι επειδή υπάρχουν λεφτά να μας πληρώνουν. Στη δεύτερη περίπτωση, όταν θα τελείωναν τα λεφτά του κόσμου θα έπρεπε να αποδεχθείς ότι θα πάψεις να είσαι και ιατρός. Κάτι τέτοιο δεν ήθελα με τίποτα να μου συμβεί. Εξάλλου, να μην ξεχνάτε ότι είμαι στρατιωτικός ιατρός και η αλληλεγγύη είναι κάτι στο οποίο πρέπει να παίρνεις άριστα αν θες να τιμάς το αξίωμά σου.
Στην αρχή λοιπόν, όρισα κάθε Σάββατο, ως την ημέρα που θα έκανα ιατρείο δωρεάν και θα είχαν τη δυνατότητα να με επισκέπτονται συμπολίτες μου χωρίς καμιά οικονομική δοσοληψία, μόνο ιατρική. Σιγά, σιγά αυτό το εγχείρημα άρχισε να γιγαντώνεται και πρόσθεσα και άλλη μέρα και στη συνέχεια, επειδή η ασθένεια δεν γνωρίζει από ημέρες, όποιος ήθελε να με επισκεφτεί, μπορούσε να το κάνει όποια μέρα το επιθυμούσε χωρίς να ανησυχεί για την αμοιβή του ιατρού. Ξέρετε, για την αξιοπρέπεια του ενός είμαστε υπεύθυνοι όλοι μας και αυτό ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω για όλους αυτούς που δοκιμάζονταν. Αυτές οι μικρές πράξεις αλληλεγγύης έφτασαν και στα γραφεία αθηναϊκής εφημερίδας, η οποία πρώτη με βάπτισε «ιατρό των φτωχών».
Πέρυσι έγινε μια μεγάλη ερανική προσπάθεια με πρωτοβουλία σας για τη θωράκιση του νοσοκομείου της Λήμνου. Τι αποτέλεσμα είχε; Οι ομογενείς είχαν συμβολή στην όλη προσπάθεια;
Πέρυσι ήταν μια δύσκολη χρονιά, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη την ανθρωπότητα. Η προηγούμενη, ανάλογου μεγέθους, πανδημία είχε ξεσπάσει στην Ευρώπη πριν σχεδόν 100 χρόνια (ισπανική γρίπη, 1918). Συμβούλια τοπικών φορέων γίνονταν ανά την Ελλάδα σχετικά με το πώς κάθε μέρος θα αντιμετωπίσει την πανδημία. Σαφώς και υπήρχαν οι γενικές κατευθύνσεις από την κυβέρνηση, αλλά από εκεί και πέρα οι τοπικοί άρχοντες είναι αυτοί που γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες του τόπου τους και ξέρουν πώς να εφαρμόσουν αυτές τις κατευθύνσεις. Σε ένα από τα συμβούλια αυτά που γίνονταν μεταξύ του Επαρχου του νησιού, του τότε διοικητή του νοσοκομείου και εμένα, ως Προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Λήμνου, έθεσα την ιδέα της δημιουργίας ενός λογαριασμού που θα έχει ως σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων, ώστε να στηριχθούν οι δομές υγείας του νησιού και κυρίως το νοσοκομείο μας. Ο αρχικός στόχος θα ήταν να μαζέψουμε ένα ποσό κοντά στα 15.000 ευρώ, ώστε να προμηθευτούμε δύο αναπνευστήρες και αναλώσιμα υλικά όπως μάσκες, γάντια και γενικά μέτρα ατομικής προστασίας (που ήταν σε μεγάλη έλλειψη εκείνη την εποχή). Και οι δυο τους συμφώνησαν. Την επομένη (1η Απριλίου, σαν ψέμα) είχε ήδη ανοιχθεί ο λογαριασμός.
Τον επόμενο μήνα ζήσαμε ένα μικρό θαύμα στο νησί. Αφού επικοινωνήσαμε το εγχείρημα μέσω των ραδιοφώνων και των ιστοσελίδων του νησιού αρχίσαμε να δεχόμαστε τις πρώτες προσφορές. Οχι απλώς φθάσαμε πολύ γρήγορα στο στόχο μας, αλλά τελικά καταφέραμε να κατευθύνουμε προς το νοσοκομείο δωρεές ύψους λίγο πάνω από 100.000 ευρώ. Εκείνον τον μήνα καθημερινά διαβάζαμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για έναν ακόμα σύλλογο που συνεισέφερε τον οβολό του. Ηταν πραγματικά κάτι το ανεπανάληπτο, γιατί όχι μόνο είχαμε βάλει ψηλά τον πήχη, αλλά έπρεπε πρώτα από όλα να ξεπεράσουμε και όλα τα στερεότυπα που συνοδεύουν τέτοιες κινήσεις και αφορούν τη διαχείριση των δωρεών. Με τα πρώτα χρήματα ήδη αρχίσαμε να προμηθεύουμε το νοσοκομείο με υλικά. Η ευχή όμως έγινε πράξη γιατί δώσαμε πίσω στον κόσμο αυτό που του έλειπε, την πεποίθηση ότι η προσπάθειά του θα έπιανε τόπο. Η λίστα των δωρητών γέμισε από απλούς ανθρώπους που ο καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του συνεισέφερε τον οβολό του.
Ο Δρ Θωμάς Λούκας. Η φωτογραφία είναι ευγενική Παραχώρηση του Θάνου Μαγκούτη.
Εθνικός Κήρυξ