Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νικόλαος Χαρδαλιάς απάντησε σήμερα, Δευτέρα 9 Μαΐου 2022, στις παρακάτω δύο Επίκαιρες Ερωτήσεις:
– Με αριθμό 636/3-5-2022, που υπέβαλε ο Βουλευτής Β΄ Δυτικής Αττικής του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Γεώργιος Τσίπρας, με θέμα: «Διάθεση Δυνάμεων του Ελληνικού Στρατού στη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη».
Κατά την πρωτολογία του, ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας ανέφερε:
«Καταρχήν να σας ξεκαθαρίσω ότι δεν υπάρχει καμία, μα καμία αδιαφάνεια σε οτιδήποτε αποφασίζουμε και σε οτιδήποτε δρομολογούμε. Και πριν εισέλθω στην ουσία της συζήτησης, θα ήθελα να επισημάνω με πολύ σεβασμό και πολύ εκτίμηση, το ξέρετε άλλωστε, ότι για μείζονα ζητήματα, που αφορούν στο χώρο της Εθνικής Άμυνας, η πολιτική ηγεσία ενημερώνει τακτικότατα, τόσο τις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής των Ελλήνων, όσο και την ολομέλεια, εφόσον τούτο κριθεί σκόπιμο.
Και θέλω να επαναλάβω, εσείς έχετε μεγάλη εμπειρία πάνω σε αυτό, ότι υπάρχουν στοιχεία που δεν μπορούν, προφανώς, εύκολα να αποδεσμευθούν μέσω της παρούσας διαδικασίας, γι’ αυτό καλό είναι να συζητούμε στις αρμόδιες επιτροπές, και μάλιστα αρκετά εξ’ αυτών, και όχι σε δημόσιες συνεδριάσεις.
Σε κάθε περίπτωση όμως, νομίζω είναι κοινός τόπος ότι, ο κόσμος έχει αλλάξει μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απαράδεκτη ρωσική εισβολή και έχει επηρεαστεί από την γεωπολιτική αστάθεια, με πολύ πιο σύνθετες προκλήσεις και απειλές, που καθιστούν ορατό τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης ή ακόμη και εξάπλωσης της κρίσης, και είναι ένα στοιχείο που πρέπει να το κρατήσουμε στη συζήτησή μας, με απότοκο την υπονόμευση της ευρωπαϊκής ασφάλειας και των θεμελίων της διεθνούς έννομης τάξης. Νομίζω κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει σε αυτό.
Η αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ασφάλειας έχει αρχίσει να κλυδωνίζεται και γι’ αυτό το λόγο, πρέπει ασφαλώς να την επικαιροποιήσουμε, να την επανασχεδιάσουμε λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα. Η Ευρώπη παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, έχει την υποχρέωση να μπορεί αυτοτελώς να υπερασπίζεται τα κοινά συμφέροντα και τις αξίες των κρατών – μελών της. Η ρωσική επιθετικότητα διαρκής στην Ουκρανία ανέδειξε την ανάγκη της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας αλλά και της ενίσχυσης του ευρωπαϊκού πυλώνα της ασφάλειας του ΝΑΤΟ.
Για το σκοπό αυτό, ξέρετε πολύ καλά ότι, η ΝRF (ΝΑΤΟ Response Force), δηλαδή, η Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ, υφίσταται ως επιχειρησιακό εργαλείο της Συμμαχίας για την αντιμετώπιση εμφανιζόμενων απειλών κατά της εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας και εν γένει ασφάλειας των κρατών – μελών της και μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα όποτε αυτό απαιτηθεί.
Περιλαμβάνει στοιχεία χερσαίων δυνάμεων, Ναυτικού, Αεροπορίας και Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, τηρεί δε υψηλή ετοιμότητα με σκοπό να παρέχει ταχεία στρατιωτική ανταπόκριση σε μια αναδυόμενη κρίση, είτε για σκοπούς συλλογικής άμυνας, είτε για άλλες επιχειρήσεις αντιμετώπισης πολλαπλών κρίσεων.
Η συγκρότησή της ακολουθεί για λόγους μεθοδολογίας και διαχείρισης, έχει αξία να τα καταθέτουμε αυτά και να τα συζητάμε, έναν τριετή κύκλο εργασιών, στον οποίο περιλαμβάνεται το σχέδιο εναλλαγής ετοιμοτήτων και διαθέσεων σύμφωνα με τις αποφάσεις των κρατών – μελών, ακολουθώντας πιστά τις διαδικασίες της Συμμαχίας και με βάση τις εθνικές επιδιώξεις, αλλά και δυνατότητες κάθε κράτους – μέλους.
Η ενεργοποίηση της ΝRF, ήτοι η απόφαση για ετοιμότητα ανάπτυξης και η ανάπτυξή της για επιχειρήσεις αποτελεί αρμοδιότητα του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου (NAC – North Atlantic Council).
Οι διαδικασίες είναι καθορισμένες και θα μου επιτρέψετε να πω ότι οι διαδικασίες είναι και διαφανείς. Κάθε κράτος – μέλος ακολουθώντας τις εθνικές διαδικασίες που έχει θεσπίσει, αποφασίζει τελικώς για τη διάθεση, αλλά και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης και δράσης των δυνάμεων που επιθυμεί να συνεισφέρει (απόφαση του ΚΥΣΕΑ, εάν χρειαστεί απόφαση των Ειδικών Επιτροπών).
Σε περιπτώσεις που οι συνθήκες ασφαλείας το επιβάλουν, η Συμμαχία δύναται να συμπληρώσει τις επιχειρησιακές της ανάγκες με τη διαδικασία παραγωγής δυνάμεων (force generation). Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζονται επαρκείς δυνατότητες για την αποτροπή και άμυνα έναντι κινδύνων που προαναφέρθηκαν (για ζητήματα, ας πούμε στη συγκεκριμένη περίπτωση, ασφάλειας).
Με βάση τις ανωτέρω διαδικασίες κάθε κράτος – μέλος, με γνώμονα την εθνική του ασφάλεια, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες αλλά και τις επιδιώξεις του, συνεισφέρει σε δυνάμεις και σε κατάλληλο χρόνο μεταβιβάζει τη Διοίκηση και τον Έλεγχό τους στον Ανώτατο Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR – Supreme Allied Commander Europe), ο οποίος, με τη σειρά του, μεταβιβάζει σε υφιστάμενο επιχειρησιακό Διοικητή. Θέλω να επισημάνω στο σημείο αυτό ότι, κατά τη μεταβίβαση της Διοίκησης και Ελέγχου τίθενται εθνικοί περιορισμοί, το γνωρίζετε, που εν πολλοίς, διαμορφώνουν και τους κανόνες εμπλοκής που θα εφαρμοσθούν.
Επιτρέψτε μου να προβώ, για ακόμη μία φορά, στη διαπίστωση ότι ερχόμαστε και μέσω μιας κοινοβουλευτικής διαδικασίας σχολιάζουμε δημοσιεύματα, πολλά από τα οποία, μάλιστα, το ξέρετε είναι και ανώνυμα ή αναρτώνται σε ιστοσελίδες οι οποίες δεν έχουν επιτρέψετε μου να πω καμία, μα καμία αξιοπιστία.
Αναρωτιέμαι δε, εάν τυγχάνουν προσοχής και ιδιαίτερης μελέτης, οι επίσημες απαντήσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας μέσω της διαδικασίας του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου.
Και το λέω αυτό, διότι ο κύριος ΥΕΘΑ έχει απαντήσει, αρκετές φορές, με επίσημα στοιχεία που προέρχονται από τις εισηγήσεις – γνωματεύσεις των επιχειρησιακών οργάνων του ΥΠΕΘΑ ότι, με την αποστολή της συστοιχίας Patriot στη Σαουδική Αραβία δεν επηρεάζεται η αντιαεροπορική ικανότητα της Χώρας. Αντιθέτως, η ενέργεια αυτή θα προσδώσει προστιθέμενη αξία στη Χώρα μας, θα επιβεβαιώσει τον ρόλο της ως παράγοντα ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, θα επαυξήσει τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) παρέχοντας εμπειρία, παρέχοντας γνώσεις παρέχοντας δεξιότητες στο ίδιο το προσωπικό. Παρά ταύτα όμως, διατυπώνονται έωλες, στείρες, ατεκμηρίωτες αρνητικές απόψεις για την εν θέματι περίπτωση.
Κλείνοντας την πρωτολογία μου θα ήθελα να επαναλάβω, για πολλοστή φορά, ότι η αποστολή αμυντικού και υγειονομικού υλικού στην Ουκρανία, γίνεται σε στενή συνεργασία της Πολιτικής και Στρατιωτικής Ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ. Ως εκ τούτου, σε καμία περίπτωση δεν αποδυναμώνουμε την αμυντική διάταξη της xώρας.
Και επιτρέψτε μου να πω ότι αυτό είναι νομοτελειακή προσέγγιση και στοίχημα χωρίς δεύτερες σκέψεις στο ΥΠΕΘΑ. Αντιθέτως, με μεθοδικότητα, με σχεδιασμό και προγραμματισμό ενισχύουμε στην πράξη με τα κατάλληλα εξοπλιστικά προγράμματα την αμυντική θωράκιση και την επιχειρησιακή ετοιμότητα της Χώρας.
Κατά τα άλλα θα σας ενημερώσω, εφόσον κάτι προκύψει στη δευτερολογία μου.
Σας ευχαριστώ».
Κατά τη δευτερολογία του, ο κ. Χαρδαλιάς επισήμανε:
«Νομίζω ότι στην πρωτολογία ήμουν αρκούντως σαφής για τα θέματα που συζητούμε.
Διότι ο τρόπος που αναπτύσσονται οι Δυνάμεις μας και ο τρόπος που λαμβάνονται οι αποφάσεις απαντάνε ουσιαστικά στον εάν μπορεί να προχωρήσουμε σε κάποιες διαδικασίες χωρίς αυτές να έχουν την έγκριση του ΚΥΣΕΑ ή τουλάχιστον να υπάρχουν ταυτόχρονα και οι ίδιες εισηγήσεις των Γενικών Επιτελείων πάνω σε αυτό, που αφορά το επιχειρησιακό σκέλος.
Και να προσθέσω ότι στο πλαίσιο, να θυμίσω μάλλον της Έκτακτης Συνόδου Κορυφής, που πραγματοποιήθηκε στις 24 Μαρτίου 2022 στις Βρυξέλλες, αποφασίστηκε από τους Αρχηγούς κρατών – μελών του ΝΑΤΟ, η ενεργοποίηση των Συμμαχικών αμυντικών σχεδίων (ΝΑΤΟ’s Defence Plans). Απόρροια αυτής, ήταν η ανάπτυξη στοιχείων της ΝRF στο ανατολικό πλευρό της Συμμαχίας (Eastern Flank), σε ρόλο άμυνας και αποτροπής.
Επισημαίνεται ότι, η αποτελεσματική προστασία των χωρών «πρώτης γραμμής (front-line states)» στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ σε περίπτωση ρωσικής επιθετικής ενέργειας, προφανώς συνιστά στην παρούσα φάση, εκ των βασικότερων ευθυνών της Συμμαχίας. Υπ’ αυτήν την έννοια, η εν προκειμένω ενίσχυση της Συμμαχικής αποτρεπτικής και αμυντικής διάταξης, εντάσσεται στις υποχρεώσεις της χώρας μας, όπως και των λοιπών κρατών μελών, και ως εκ τούτου, αποκτά λογικό έρεισμα, αλλά εάν θέλετε και διπλωματική σκοπιμότητα και ουσιαστική βαρύτητα.
Απόρροια των παραπάνω είναι το γεγονός ότι ενδεχομένως να προκύψουν υποχρεώσεις για τη χώρα μας, ως μέλος του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο αυτού του νέου σχεδιασμού.
Άρα, με βάση τα τεκταινόμενα, το ΝΑΤΟ ενισχύει τη θωράκιση της Ανατολικής πτέρυγάς του, από το Βορρά μέχρι το Νότο. Υπάρχει ήδη, μεγαλύτερη παρουσία στοιχείων των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, οι Γάλλοι έχουν ενισχύσει την παρουσία τους, αλλά και οι Βρετανοί επίσης.
Και όπως γνωρίζετε το ΝΑΤΟ είναι μία Αμυντική Συμμαχία, ο αμυντικός προσανατολισμός του έχει ως πρωτεύοντα στόχο την προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας των συμμάχων. Γι’ αυτό το λόγο, αλλά και εξαιτίας της εκδηλούμενης ρωσικής επιθετικότητας, καθώς και του κινδύνου διάχυσης, επιτρέψτε μου να πω της κρίσης στην Ουκρανία και σε άλλες γειτνιάζουσες χώρες της περιοχής, που είναι υπαρκτός, το ΝΑΤΟ λαμβάνει προληπτικά μέτρα. Είναι στο όριο του ψευτοδιλήμματος, αν μου επιτρέπετε, εάν η απειλή είναι μεγαλύτερη από την Ρωσία, είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία, σε κάθε περίπτωση σας διαβεβαιώνω ότι, ΝΑΙ, η Ελλάδα τελεί σε διαρκή ετοιμότητα, είμαστε σε απόλυτη εγρήγορση, προκειμένου να συνδράμουμε στο πλαίσιο του νατοϊκού σχεδιασμού, όπως άλλωστε αυτό επιτάσσουν οι συμμαχικές μας υποχρεώσεις.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι, σήμερα αποκτά ακόμα περισσότερο νόημα αυτή η εντατική προσπάθεια που κάνουμε στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, προκειμένου να ενισχύσουμε τη συνολική αποτρεπτική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεών μας, με τα εξοπλιστικά προγράμματα που προχωρήσαμε, αλλά και με την υποστήριξη των συστημάτων που ήδη διαθέτουμε. Γιατί, θα το επαναλάβω, χωρίς καμία διάθεση αντιπαράθεσης, ότι, η άμυνα της Πατρίδας για την παρούσα Κυβέρνηση, και εύχομαι και για όλους, πιστεύω και για όλους είναι αυτοσκοπός!! Είναι απόλυτος αυτοσκοπός!
Και παράλληλα, εκπέμπω ένα καθησυχαστικό μήνυμα σε όλους και στο Κοινοβούλιο και στον ελληνικό λαό ότι πρέπει να αισθάνεται ασφαλής όχι μόνο επειδή ανήκουμε στην αμυντική συμμαχία του ΝΑΤΟ, και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά πρωτίστως γιατί έχουμε ισχυρές και ετοιμοπόλεμες Ένοπλες Δυνάμεις, για οτιδήποτε και οπουδήποτε ήθελε απαιτηθεί.
Σας ευχαριστώ».