Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νικόλαος Χαρδαλιάς πραγματοποίησε σήμερα, Πέμπτη 19 Μαΐου 2022, ομιλία, κατά την έναρξη του δεύτερου κύκλου (19-21 Μαΐου 2022) του 2ου Σεμιναρίου Ενημέρωσης Στελεχών με θέμα «Εφαρμοσμένη & Ολιστική Διαχείριση Υβριδικών Απειλών & Κρίσεων» που διοργανώνει η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και διεξάγεται στη Σχολή Ικάρων, με τη συμμετοχή Στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του ευρύτερου Δημοσίου Τομέα.
Σκοπός του Σεμιναρίου είναι η ενημέρωση και η αποτελεσματική εκπαίδευση των συμμετεχόντων στο αντικείμενο της ολιστικής διαχείρισης υβριδικών απειλών και κρίσεων, με εστίαση στις ασύμμετρες και υβριδικού χαρακτήρα δράσεις που εκτυλίσσονται και στα τρία επίπεδα (φυσικό, ψηφιακό και γνωστικό) του υβριδικού πολέμου.
Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, στην ομιλία του ανέφερε τα εξής:
«Με μεγάλη χαρά παρευρίσκομαι σήμερα εδώ, στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της Σχολής Ικάρων, όπου πραγματοποιείται το πολύ ενδιαφέρον και επίκαιρο σεμινάριο με θέμα την «Εφαρμοσμένη και Ολιστική Διαχείριση Υβριδικών Απειλών και Κρίσεων», μια εκδήλωση που διοργανώνει η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου και η οποία είμαι σίγουρος ότι αποτελεί ήδη εφαλτήριο διαλόγου και πεδίο ανταλλαγής απόψεων και προβληματισμών, επί κρίσιμων θεμάτων γεωπολιτικής στο εγγύς και ευρύτερο περιφερειακό περιβάλλον της χώρας.
Το φαινόμενο των υβριδικών απειλών και κρίσεων, συνιστά μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις του 21ου αιώνα, γι’ αυτό και προσελκύει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον αλλά και την ανησυχία της διεθνούς κοινότητας.
Ο μεγάλος Κινέζος στρατηγός, συγγραφέας και φιλόσοφος Σουν Τζου, ειδικός στη στρατιωτική στρατηγική, αλλά και θεωρητικός του πολέμου, εκτιμά ότι η μεγαλύτερη πολεμική τέχνη, είναι η δυνατότητα καθυποταγής του εχθρού χωρίς μάχη.
Στις μέρες μας αυτό μπορεί να επιτευχθεί, αρκεί ένα «κέντρο» να συντονίζει μεθόδους κοινωνικής αποσταθεροποίησης, οικονομικής πολιτικής, κρατικής προπαγάνδας, πράξεων δολιοφθοράς και κυβερνοπολέμου, και όλα αυτά σε μία μη γραμμική διαδικασία, όπου οι εμπλεκόμενες κρατικές και μη οντότητες, χωρίς εμφανή ταυτότητα, δρουν συνδυάζοντας συμβατικές και μη συμβατικές τακτικές, των οποίων η αφετηρία ή η πατρότητα δε δύναται να καταστεί διακριτή.
Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι ζούμε σε μία εποχή, όπου συντελούνται κοσμογονικές αλλαγές, με τη ρευστότητα να κυριαρχεί, τη σταθερότητα να αμφισβητείται, με αποτέλεσμα η ασφάλεια και η ειρήνη να κινδυνεύουν.
Πράγματι, το διεθνές και περιφερειακό σύστημα ασφαλείας, χαρακτηρίζεται από έντονα φαινόμενα αστάθειας, ρευστότητας, υψηλής αλληλεξάρτησης και εύθραυστων ισορροπιών, ενώ πολλές είναι οι αντίρροπες τάσεις που μπορούν ανά πάσα στιγμή να το αποσταθεροποιήσουν, όπως η επιθετική πολιτική των αναθεωρητικών δυνάμεων, το επιταχυνόμενο βήμα της καινοτόμου τεχνολογίας, η εξάπλωση των όπλων μαζικής καταστροφής, οι κυβερνοεπιθέσεις, τα μεταναστευτικά ή προσφυγικά κύματα, η διεθνής τρομοκρατία, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, οι υγειονομικές κρίσεις και φυσικά η κλιματική αλλαγή την οποία ήδη βιώνουμε.
Οι παραπάνω τάσεις, σε συνδυασμό με την αναμφισβήτητη γεωπολιτική, οικονομική και τεχνολογική διελκυστίνδα μεταξύ κρατικών δρώντων, οδηγεί σταδιακά σε όλο και περισσότερα περιστατικά υβριδικών κρίσεων, που έρχονται να ανατρέψουν την επικρατούσα πεποίθηση, ότι η φύση μιας απειλής και συνεπώς τα μέσα εκδήλωσης αλλά και αντιμετώπισής της, είναι κατά βάση με ακρίβεια προσδιορισμένα αλλά και οριοθετημένα.
Σε κάθε περίπτωση, η υβριδική σύγκρουση είναι μια σύγκρουση επιβολής ισχύος, εξαναγκασμού, επιρροής και επικράτησης ιδεών. Διεξάγεται ταυτόχρονα σε φυσικό, ψηφιακό και γνωστικό επίπεδο, επιτυγχάνει τη συγχώνευση και το συνδυασμό διαφόρων ασύμμετρων μορφών δράσης, επιδιώκει τη συνεχή οργανωτική προσαρμογή στις επιχειρησιακές απαιτήσεις, στοχεύει στην απόλυτη εκμετάλλευση των πληροφοριακών δεδομένων, επιζητεί την παραπλάνηση και την εξαπάτηση, ενώ χρησιμοποιεί όλα τα στοιχεία εθνικής ισχύος για την φυσική, πνευματική και ηθική υποταγή του αντιπάλου.
Οι υβριδικές επιθέσεις απευθύνονται στην καρδιά της εθνικής κυριαρχίας, της ασφάλειας και της άμυνας μιας χώρας. Βάλλουν τους θεσμούς, τις υποδομές, την ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την κοινωνική συνοχή, επιδιώκοντας την εσωτερική αποσταθεροποίηση.
Για την επιτυχή αντιμετώπισή τους, απαιτείται διαρκής προσαρμογή των επιλογών αντίδρασης στη μεταβαλλόμενη φύση των απειλών, καινοτόμος σκέψη, συνεκτική αποτρεπτική δράση, καθώς επίσης διάθεση κατάλληλων μηχανισμών και δομών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κοινωνικοοικονομικού και αμυντικού συστήματος.
Και λέγοντας ανθεκτικότητα, εννοούμε τη θωράκιση των τομέων πιθανής στρατηγικής ή ζωτικής σημασίας και φυσικά την ικανότητα του συστήματος να αντιστέκεται και να προσαρμόζεται σε μεταβολές, να απορροφά πιέσεις και να ανακάμπτει σύντομα, διατηρώντας σταθερές τις βασικές λειτουργίες, τη δομή και την ταυτότητά του.
Για παράδειγμα, οι κρίσιμες υποδομές άμυνας και ασφάλειας, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, το εθνικό σύστημα υγείας, τα ενεργειακά δίκτυα, οι επικοινωνιακές υποδομές, τα χρηματοπιστωτικά συστήματα, η εφοδιαστική αλυσίδα, η κυβερνοασφάλεια, τα δίκτυα μεταφοράς δεδομένων και η εκπαίδευση, πρέπει να αποτελούν βασικές προτεραιότητες κάθε κρατικού δρώντα στον τομέα της ανθεκτικότητας.
Ωστόσο, μια υβριδική απειλή, λόγω του καινοτόμου χαρακτήρα της, επιβάλλει εγρήγορση, έγκαιρη διάγνωση και άμεση ανάπτυξη πολυεπίπεδων αντανακλαστικών ετοιμότητας συνδεδεμένων με όλους τους θεσμικούς μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων. Για να επιτευχθεί αυτό, κρίνεται αναγκαία η ύπαρξη ενός κρατικού μηχανισμού, που να χαρακτηρίζεται από αποφασιστικότητα για την εξάλειψη της απειλής «εν τη γενέσει» της, μέσω της ανακλαστικής ενεργοποίησης και συνέγερσης όλων των υφιστάμενων δυνατοτήτων και πρακτικών του.
Για να επιτευχθούν όλα τα παραπάνω, απαιτείται η δέσμευση σε ολιστικές, συνεκτικές και μακροπρόθεσμες στρατηγικές, με την ταυτόχρονη εμπλοκή και το συντονισμό όλων των πυλώνων Εθνικής Ισχύος. Οι πυλώνες αυτοί, δηλαδή η Διπλωματία, οι Πληροφορίες, η Άμυνα και η Οικονομία, χρησιμοποιούμενοι όχι μεμονωμένα και αποσπασματικά, αλλά ως ένα κοινό μίγμα, με τον όρο «έξυπνη ισχύς», δύνανται να προσδώσουν τα εχέγγυα επιτυχούς αντιμετώπισης όλου του φάσματος των υβριδικών απειλών.
Η Ελληνική Κυβέρνηση, με παρακαταθήκη την αποκτηθείσα εμπειρία από την επιτυχή αντιμετώπιση της υβριδικής απειλής που αντιμετώπισε το 2020 όταν επλήγη από την υποκινούμενη αθρόα μετακίνηση προσφυγικών ροών στον Έβρο και στο Αιγαίο, υλοποιεί και εφαρμόζει πλέον λειτουργίες του λεγόμενου «whole οf Government approach», την ολιστική δηλαδή διακυβερνητική προσέγγιση, που συνιστά τη βέλτιστη δυνατή συνεργασία του συνόλου όλων των θεσμικών λειτουργιών του Κράτους, μέσω της οποίας στοχεύει στην κοινή επίγνωση της κατάστασης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, στον έγκαιρο εντοπισμό των απειλών και τη συνδυασμένη άμεση αντιμετώπισή τους.
Με αυτές τις σκέψεις, θα ήθελα να συγχαρώ τη Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου και ιδιαιτέρως τον Γενικό Διευθυντή της κ. Κώστα Μπαλωμένο, αλλά και όλους όσους εργάζονται και συνδράμουν στην άρτια διοργάνωση του παρόντος σεμιναρίου.
Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εκλεκτούς διαλέκτες και ομιλητές, αναγνωρισμένους εμπειρογνώμονες και ειδικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, για τη σημαντική προσφορά των γνώσεων και των εμπειριών τους.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι, το σεμινάριο μέσω των γόνιμων συμπερασμάτων του, θα εμπλουτίσει τη γνώση μας, ενώ παράλληλα θα προσφέρει σημαντικό πεδίο ανταλλαγής ιδεών, απόψεων και προτάσεων σε όλα τα συμμετέχοντα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των λοιπών θεσμικών φορέων, ενισχύοντας περαιτέρω το ήδη υψηλό γνωσιακό τους υπόβαθρο αλλά και την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στα επιχειρησιακά τους καθήκοντα.
Σας ευχαριστώ».
