Οι ιστορικοί τίτλοι κυριότητας της Αγίας Σοφίας:
-1. Ο ναός αυτός ως Εκκλησία ανήκει στου Ρωμιούς.
-2. Ως Μνημείο ανήκει σε όλη τη Διεθνή Κοινότητα.
-3. Στην Τουρκία ανήκει μόνον η μουσειακή κατοχή.
-4. Αυτή όμως δεν αρκεί για όποια αλλαγή χρήσης.
-5. Ναι μεν η πόλις εάλω, όχι όμως κι η Αγία Σοφία.
Των Χρήστου Κηπουρού και Πασχάλη Χριστοδούλου {*}
Πολλοί, οι περισσότεροι εκ της Αριστεράς, εκφράζουν τη διαφωνία τους με το φράχτη του Έβρου, επικαλούμενοι την υπεράσπιση των προσφύγων ως προς το δικαίωμα στο άσυλο. Ταυτόχρονα όμως αγνοούν τα πλείστα όσα σκοτεινά σημεία βρίσκονται πίσω από την Τουρκική πολιτική.
Αφού η γειτονική χώρα σχεδιασμένα μετεξελίχθηκε σε ένα απέραντο εργοστάσιο παραγωγής προσφύγων και μεταναστών, όλα τα πολλά τελευταία χρόνια προωθεί την προαγωγή και εξαγωγή τους, όταν δεν τους εμπορεύεται, δια ίδιον όφελος. Και αυτό όταν δεν τους πνίγει στο Αιγαίο ή τον Έβρο. Και μάλιστα τη στιγμή που πολλοί άλλοι ιστορικοί λαοί της ευρύτερης Μεσοποταμίας, καταδιώκονται με κάθε δυνατό τρόπο, από τις εισβολές έως τους αλλεπάλληλους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, όταν δεν λιμοκτονούν στα εγκαταλελειμμένα ιστορικά τους εδάφη.
Δεν θα μείνουμε βέβαια στα τείχη με το Νότιο Κουρδιστάν, που έκτισαν για να εξασφαλίσουν τη γνωστή από παλιά λογική της ακεραιότητας του μεγάλου ασθενούς, όπως λεγόταν. Γιατί ο νέος μεγάλος ασθενής όλα τα τελευταία χρόνια είναι ο επικεφαλής της, μετά της διεστραμμένης του πολιτικής ανθρωπολογίας.
Ούτε θα μιλήσουμε για την εκπόρθηση του φράχτη του Έβρου. Γιατί δεν πρόκειται να υπάρξει τέτοια. Καλά να είναι τα Στρατά μας. Αυτό που οφείλουμε να εξετάσουμε είναι ποια σχέση έχει με τον πορθητή Ερντογάν, η ύψωση του φράχτη στην Κωνσταντινούπολη.
Και βέβαια δεν μιλάμε για τα καραγκιοζιλίκια εκείνα στις 29 του μηνός, τον περασμένο Μάϊο, για την επέτειο του “εάλω”. Δεν θα άξιζε καν αναφοράς σε αυτό, το χωρίς προηγούμενο κιτς. Εμείς για άλλο φράχτη οφείλουμε να πούμε κάποια πράγματα.
Γιατί ναι μεν η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα για το φράχτη του Έβρου, όμως την ίδια στιγμή ο νέος πορθητής υψώνει το δικό του φράχτη. Όχι στα Νότια σύνορα, που λέγαμε, αλλά στην καρδιά του κράτους. Ένα φράκτη πολύμορφο και πολλαπλό. Καταρχήν παράνομο. Επίσης ηλεκτρονικό, Θρησκευτικό, πολιτικό, κοινωνικό και κυρίως αντιδημοκρατικό. Επιπλέον προσωπικό, για πολιτική και εκλογική προστασία του Ερντογάν. Εν είδει πέπλου, για τις επερχόμενες αναμετρήσεις.
Καταρχήν είμαστε αυτόπτες μάρτυρες του ηλεκτρονικού φράχτη, όταν διαπιστώσαμε πρόσφατα. τη φραγή στα προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, e-mails μας. Δεν κατέστη δυνατή η παραλαβή τους λόγω του τίτλου: “Ό,τι και να κάνει ο προφήτης Ερντογάν, η Αγία Σοφία ουκ εάλω”. Άλλωστε η φραγή και ο φράχτης είναι λέξεις συνώνυμες. Γι αυτό στο σημερινό τίτλο, τον υποβιβάσαμε, αφού μιλάμε για το φράχτη του πορθητή. Αν και νομίζουμε ότι πάλι θα υπάρξει η ίδια τύχη.
Ο φράχτης όμως αυτός που προκαλεί περισσότερο είναι ο θρησκευτικός και ο αντιδημοκρατικός. Ετοιμάζονται με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ώστε να θέσουν φραγή παγκόσμιας κλίμακας, σε όλους τους Χριστιανούς επισκέπτες-πολίτες της Πόλης, που πλέον θα αποκλείονται από το δικαίωμα εισόδου στον Οίκο αυτό του Θεού, μετά των όποιων εναπομεινάντων σπάνιων ψηφιδωτών και του μοναδικού στον πλανήτη αρχιτεκτονήματος. Και μάλιστα, για πρώτη φορά εδώ και δέκα επτά αιώνες, αφού τα πρώτα θεμέλια μπήκαν επί Μεγάλου Κωνσταντίνου, και δεκαπέντε αιώνες, από τα εγκαίνια του Ναού, επί Ιουστινιανού.
Δεν χρειάζεται να πούμε κάτι για τον προσωπικό φράχτη. Τα ευκόλως νοούμενα παραλείπονται.
Οφείλουμε λοιπόν σήμερα μετά από όσα έχουν εξαγγελθεί περί της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, να εκφράσουμε το μεγάλο σεβασμό απέναντι στην καρτερικότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αρχής γενομένης από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Η πρότασή μας αν εμπνέεται από κάτι αυτό είναι μια συνάντηση της Χριστιανικότητας, με τη Δημοκρατικότητα, την ηθική, την ανεκτικότητα.
Και αυτό που οφείλουμε να κάνουμε όλοι μας είναι να ζητήσουμε αναδρομικά, μια μεγάλη συγνώμη από τον εναπομείναντα Ελληνισμό της Πόλης, και τους απόδημούς του.
Μαζί λοιπόν με το ζήτημα της Αγίας Σοφίας συζητάμε και για τους εναπομείναντες Ρωμιούς. Για τον πολιτικό και τον κοινωνικό φράχτη που λέγαμε. Γιατί θα συντελεστεί ένα πραγματικό πολιτικό θαύμα, που σήμερα φαντάζει σαν αδιανόητο. Και γιατί η επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας σαν Εκκλησία, ταυτίζεται με την έναρξη αναγέννησης των Ρωμιών της Πόλης.
Αυτό επιχειρεί, μεταξύ των άλλων να μπλοκάρει ο Ερντογάν, με όλα όσα απειλεί. Φοβάται ακόμη και τον ίσκιο της αλησμόνητης εκείνης αστικής ύπαρξης και υπεροχής του Ελληνισμού της Πόλης.
Γι αυτό με τη “συμμετρική διπλωματία” εμείς προσφέρουμε την επαναλειτουργία του Τεμένους Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, ως τζαμί, για τη θρησκευτική λατρεία του Ισλάμ. Αποτελεί ειλικρινή μας πρόταση και δεν είναι κάποιος νεοελληνικός Δούρειος ίππος. Και γιατί ούτε με τον ομώνυμο αρχαίο ίππο συμφωνούμε ως Θράκες, αφού είμαστε συγγενείς των Τρώων.
Θέλουμε οι εναπομείναντες Ρωμιοί της Πόλης να βρουν μια αγκαλιά της Θράκης και της Ελλάδας. Γιατί από όλα τα μέλη του εθνικού σώματος, δεν υπάρχει πιο εγκαταλελειμμένο. Και γιατί αν η πολιτική αξίζει όταν παράγει τη χαρά, η χαρά των Ρωμιών της Πόλης θα ανοίξει από μόνη της μια νέα πολιτική εποχή, φέρνοντας νέα πολιτική.
Ναι μεν σύμφωνα με κάποια ιερά κείμενα δεν υπάρχει δεύτερη παλιγγενεσία, αφού συμπίπτει με τη Δευτέρα Παρουσία, όμως ο Ελληνισμός της Πόλης για τον οποίο συζητάμε, δεν γνώρισε καμιά παλιγγενεσία. Ούτε την πρώτη. Αυτή θα κληθεί να αρχίσει να βιώνει, αν θα προχωρήσει η “συμμετρική διπλωματία”. Τόσο ως προς το θρησκευτικό χώρο λατρείας του Ισλάμ, στο τζαμί του Διδυμότειχου, όσο και ως προς την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας, ως Ορθόδοξης Εκκλησίας.
____________
{*} Ο πρώτος διετέλεσε Βουλευτής Έβρου {1993-2000}, ο δε δεύτερος Δήμαρχος Σουφλίου {1994-1998},