Ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος συμμετείχε σήμερα Κυριακή 10 Απριλίου 2022, στη συνεδρίαση της Εαρινής Συναντήσεως που πραγματοποίησε στην Αίθουσα Ολομελείας της Βουλής των Ελλήνων η Μόνιμη Επιτροπή της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του ΝΑΤΟ.
Κατά την έναρξη της συνεδριάσεως, η Μόνιμη Επιτροπή απέτισε φόρο τιμής στην αείμνηστη Μαριέττα Γιαννάκου, που διετέλεσε αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του ΝΑΤΟ.
Στην ομιλία του ο κ. Παναγιωτόπουλος υπογράμμισε:
«Ευχαριστώ κ. Πρόεδρε.
Πολύ σύντομα, πριν περάσω στα ελληνικά για την ομιλία μου, κι εγώ θέλω εδώ να μιλήσω για την Μαριέττα Γιαννάκου. Μία γυναίκα πολύ δυνατή, πολύ ανθεκτική, μία πολεμίστρια της Δημοκρατίας όπως ακριβώς θέλουμε να είναι και η Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Αυτή ήταν η Μαριέττα Γιαννάκου και θα λείψει σε όλους μας.
Αξιότιμοι, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές των Κρατών μελών της Συμμαχίας, αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και χαρά για μένα το γεγονός ότι σας απευθύνομαι από εδώ από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων στο πλαίσιο της ενημέρωσης της Μόνιμης Επιτροπής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Συμμαχίας, κατά τη διάρκεια της εαρινής Συνόδου για να συζητήσουμε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Σημειώνω ότι φέτος η Ελλάδα τιμά τα 70 χρόνια από την είσοδό της στο ΝΑΤΟ. Η είσοδος της Ελλάδας μαζί με την Τουρκία στην Βορειοατλαντική Συμμαχία από το 1952, παραμένει μια από τις σημαντικότερες πολιτικές επιλογές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Θα έλεγα, ισότιμη πολιτική επιλογή με αυτή της ένταξής της στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες το 1981 και δεν ήταν απλώς ένα αποτέλεσμα πολιτικών υπολογισμών με βάση το στενό εθνικό συμφέρον ή κάποια αν θέλετε πολιτική διορατικότητα αλλά, απεναντίας ήταν μία απόφαση με γνώμονα την ακράδαντη πεποίθηση ότι η χώρα όφειλε και έπρεπε να προσδεθεί στις αρχές της συλλογικής ασφάλειας και της συλλογικής δράσης αφενός, και αφετέρου έπρεπε να προσηλωθεί στις αξίες της δημοκρατίας του Κράτους Δικαίου και της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων μαζί με τις Συμμάχους χώρες – μέλη, τις υπόλοιπες της Συμμαχίας.
Σήμερα όμως είμαστε εδώ για να συζητήσουμε θέματα εις τα οποία περιλαμβάνονται οι ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις, η κατάσταση ασφαλείας στην Ουκρανία, η αναγκαιότητα ενίσχυσης του ρόλου της Συμμαχίας για την αντιμετώπιση νέων πολυσύνθετων απειλών και προκλήσεων, όπως αυτή αποτυπώνεται στο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ, καθώς επίσης και η κατάσταση ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο σε σχέση με τον κρίσιμο ρόλο της Ελλάδας.
Κυρίες και κύριοι,
πριν από τρεις μέρες όπως μας είπε ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, ο κ. Τασούλας, ο Πρόεδρος Ζελένσκυ μιλώντας μέσω βιντεοδιάσκεψης στο Ελληνικό Κοινοβούλιο μας μετέφερε με τον πιο δραματικό τρόπο την κατάσταση που βιώνει η χώρα του μετά τη Ρωσική εισβολή.
Ο πόλεμος ασφαλώς καταστρέφει την Ουκρανία και έχει ανατρέψει την αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει φέρει όμως και βρίσκεται σε εξέλιξη και μια ανθρωπιστική κρίση. Μια ταχεία οπισθοδρόμηση προς την βαρβαρότητα που όλοι στην Ευρώπη, τουλάχιστον νομίζαμε, ότι είχαμε ξεπεράσει για πάντα.
Καταλύονται οι ανθρωπιστικές αξίες και έννοιες του Διεθνούς Δικαίου, όπως η εδαφική ακεραιότητα των κρατών, η κυριαρχία και ανεξαρτησία των κρατών, έννοιες που αποτελούν τα θεμέλια για την ελευθερία και την ειρήνη στον κόσμο. Εδώ υπάρχει μια ολόκληρη χώρα και ένας ολόκληρος λαός που αντιστέκεται και αντιστέκεται με σφοδρότητα και γενναιότητα και αυτοθυσία.
Η προδιάθεση του Ουκρανικού λαού να πολεμήσει και να αντισταθεί με ηρωισμό και όχι να αποδεχθεί το Ρωσικό στρατό ως απελευθερωτή, όπως ενδεχομένως να υπολόγιζε αρχικά ο Πούτιν, είχε ως αποτέλεσμα σήμερα να βρισκόμαστε στην 40η ημέρα των επιχειρήσεων και όλοι οι αναλυτές ή μάλλον οι περισσότεροι να λένε ότι αυτές δεν πρόκειται να λήξουν σύντομα.
Ξέρετε, η προδιάθεση ενός στρατού, ενός λαού να αντισταθεί ή να πολεμήσει είναι ένα μέγεθος απολύτως μετρήσιμο για τους στρατιωτικούς αναλυτές και καθίσταται ιδιαίτερα επίκαιρη η σημασία του αυτές τις μέρες στην Ουκρανία.
Η ρωσική εισβολή υπονομεύει την ασφάλεια σε όλη την Ευρώπη καθώς δημιουργεί μεγάλο κίνδυνο διάχυσης της κρίσης και φέρνει τη Συμμαχία αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στην ουκρανική κρίση διακυβεύονται τα όρια του διεθνούς δικαίου, η ισχύς των συνθηκών, η γεωπολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη, το παγκόσμιο ενεργειακό ισοζύγιο ακόμα και το ίδιο το δικαίωμα των κρατών να είναι ελεύθερο.
Ταυτόχρονα θεωρώ ότι είναι κοινή διαπίστωση ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε μια αναζωογόνηση, έναν επαναπροσδιορισμό του βασικού ρόλου του ΝΑΤΟ. Αυτού του ίδιου του λόγου της ύπαρξής του που δεν ήταν άλλος από την παροχή αποτροπής συλλογικά απέναντι στην τότε απειλή της Σοβιετικής Ένωσης τότε και τώρα απέναντι στη Ρωσία και στον αναθεωρητισμό του ηγέτη της.
Αυτή τη φορά οι αποφάσεις που λήφθηκαν ήταν άμεσες, ακαριαίες με πνεύμα σύμπνοιας και ομοφωνίας και αποφασιστικότητας.
Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας έχει σοβαρές συνέπειες σε πολλαπλά επίπεδα. Οι ανθρώπινες απώλειες μεταξύ των αντιμαχόμενων καταγράφονται ως ιδιαίτερα υψηλές και συμπεριλαμβάνοντας σε αυτές ασφαλώς και τους άμαχους, μεταξύ των οποίων και Ουκρανούς ελληνικής καταγωγής που διαβιούν στην ευρύτερη περιοχή της Μαριούπολης εδώ και αιώνες.
Το ενδιαφέρον της χώρας μας για την ελληνική διασπορά στην Ουκρανία κατέδειξε στην πράξη και το πρόσφατο ταξίδι του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Δένδια στην Οδησσό προ ημερών.
Επιπλέον, έχουν προκληθεί τεράστιες ζημιές σε κρίσιμες υποδομές της χώρας ενώ το προσφυγικό ζήτημα λαμβάνει πλέον μεγάλες διαστάσεις. Εκτός των συνεπειών που αναπόφευκτα προκαλούνται στην επιδιωκόμενη επίτευξη της παγκόσμιας γεωπολιτικής ισορροπίας άμεσες συνέπειες, δραματικές συνέπειες ήδη καταγράφονται και στο επίπεδο της οικονομίας ειδικά στο χώρο της ενέργειας τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Ελλάδα όντως ανταποκρίθηκε αμέσως στο αίτημα της Ουκρανίας δείχνοντας έμπρακτη αλληλεγγύη στον πάσχοντα ουκρανικό λαό από την πρώτη στιγμή. Και παρείχε αμυντικό υλικό, ιατρικές προμήθειες και σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια. Στην παρούσα φάση με την ουκρανική κρίση σε εξέλιξη η χώρα μας υποστηρίζει τη διατήρηση εκ μέρους της Συμμαχίας πλήρους ετοιμότητας προκειμένου να συνδράμει στην προάσπιση του ευρωατλαντικού χώρου έναντι της ρωσικής απειλής.
Η Ρωσία άλλωστε έχει το χαρακτήρα κύριας απειλής για τη Συμμαχία διευρύνοντας συνεχώς τις πυρηνικές και συμβατικές στρατιωτικές της δυνατότητες, -κάνοντας εδώ και κάποια δήλωση που αποτελεί ή θα μπορούσε να αποτελεί διακριτική και καλυμμένη απειλή-, προβαίνοντας σε υβριδικού τύπου επιθέσεις εναντίον συμμάχων χωρών, για παράδειγμα, κυβερνοεπιθέσεις ή εκστρατείες παραπληροφόρησης, γενικά δε υιοθετώντας μια επιθετική ρητορική.
Το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ, το “Made of Strategic Concept” για την αντιμετώπιση των σύνθετων προκλήσεων του τρέχοντος διεθνούς περιβάλλοντος ασφαλείας λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή του στρατηγικού περιβάλλοντος, τη διεύρυνση της Συμμαχίας και την προσαρμογή στις νέες γεωστρατηγικές συνθήκες και απειλές που αντιμετωπίζουν οι χώρες – μέλη.
Θα αποτελέσει το πλαίσιο για τη στρατηγική σχεδίαση αντιμετώπισης κρίσεων, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το πλήρες φάσμα των σύγχρονων απειλών, όσο και αυτό των μέσων που διαθέσει η Συμμαχία και εκτιμώ ότι τώρα περισσότερο από ποτέ είναι η στιγμή για επιστροφή στις Βασικές Αρχές.
Δεν πρέπει να προσδιορίσουμε και να αποφασίσουμε απλά πως θα επιστρέψουμε σε αυτές τις Βασικές Αρχές, αλλά και που ακριβώς θα δράσουμε βάσει αυτών των Βασικών Αρχών και εκτιμώ με αυτή τη σκέψη, ότι η βασική περιοχή του ενδιαφέροντος πρέπει να παραμείνει ο Ευρωαντλαντικός χώρος.
Επιπλέον, η διατήρηση του επιπέδου φιλοδοξίας του ΝΑΤΟ, level of Ambition, αναφορικά με τις αμυντικές του δυνατότητες θεωρείται αυτονόητα, καθώς ενδεχόμενη μείωσή του θα αποτελούσε σημαντικό πλήγμα για την αποτρεπτική διάταξη της Συμμαχίας και την ασφάλεια στον Ευρωατλαντικό χώρο. Το ΝΑΤΟ πρέπει να υιοθετήσει μια πραγματικά αποτελεσματική προσέγγιση 360 μοιρών “360 degree approach”, έναντι απειλών που προέρχονται από όλες τις στρατηγικές κατευθύνσεις. Υπό αυτό το πρίσμα οφείλει να αναλαμβάνει σοβαρά υπόψη τις περίπλοκες προκλήσεις ασφαλείας που προέρχονται και από το νότο και όχι μόνο από τα ανατολικά της σύνορα. Το Easton Flange. Καθώς και τις δευτερογενείς επιπτώσεις του στη σταθερότητα των μελών του ΝΑΤΟ.
Για παράδειγμα, καταλαβαίνετε γιατί αυτό που λέω έχει τη σημασία του στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας, δεδομένου ότι σε αυτόν τον τομέα η Ανατολική Μεσόγειος θεωρώ ότι είναι χώρος κλειδί. Είναι σημαντική η προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας της προσαρμοστικότητας και της θεμιτής μετεξέλιξης, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ικανότητα Αποτροπής και Άμυνας, αλλά και η ανθεκτικότητα της Συμμαχίας έναντι των σύγχρονων προκλήσεων ασφαλείας.
Προς τούτο απαιτούνται συνέργειες που θα επιφέρουν οικονομικότερες αλλά και καλύτερες τεχνολογικές λύσεις. Για αυτό και η πρωτοβουλία “Defense Innovation accelerator” για παράδειγμα, είναι μια πρωτοβουλία που πρέπει όλοι να δεχθούμε και να ακολουθήσουμε.
Όμως, Κυρίες και Κύριοι,
τόσο τα μέσα όσο και η τεχνολογική καινοτομία χρειάζονται πόρους, δηλαδή δαπάνες. Η ενδυνάμωση της επιχειρησιακής ικανότητας του ΝΑΤΟ και ετοιμότητας του ΝΑΤΟ προϋποθέτει τη διατήρηση των αμυντικών δαπανών των συμμαχικών κρατών πάνω από το κατώφλι του 2% του προϋπολογισμού κάθε χώρας και των επενδύσεων για κύριο αμυντικό εξοπλισμό πάνω από το στόχο του 20% για κάθε χώρα.
Σημειώνεται ότι εκπεφρασμένη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ αποτελεί ότι αυτό το συγκεκριμένο αυξημένο επίπεδο φιλοδοξιών, level of ambition της Συμμαχίας, απαιτεί και αυξημένα έξοδα κοινού νατοϊκού προϋπολογισμού.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι η Ελλάδα τηρεί και υπερκαλύπτει τις παραπάνω δεσμεύσεις συνεισφέροντας στο 3,8% του ετήσιου προϋπολογισμού για το έτος 2021 και 3,975% σχεδόν 4% για το 2022 για αμυντικές δαπάνες.
Ενώ παράλληλα επενδύει για κύριο αμυντικό εξοπλισμό 38,5% για το 2021 και 45,33% για το 2022. Επίσης συνεχίζει την ενεργό συμμετοχή της στις επιχειρήσεις, τις αποστολές και τις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ.
Βέβαια λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες δημοσιονομικές συγκυρίες απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να διασφαλιστεί η κατά το δυνατόν βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων Συμμαχικών κονδυλίων ώστε αυτά κατά κύριο λόγο να προσανατολίζονται στην ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων και υποδομών.
Απαραίτητη θεωρείται η επέκταση στη συνεργασία της Συμμαχίας με τους εταίρους της. Συμμετέχοντας σε αμοιβαία επωφελείς κοινές δράσεις και στοχεύοντας στη διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτής της λογικής ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται ως σημαντικότατος εταίρος του ΝΑΤΟ, σε καμία δε περίπτωση δεν συνιστά ανταγωνιστή της συμμαχίας.
Η Ένωση δύναται να λειτουργεί συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ κατά τρόπο ευεργετικό σε σχέση προς την ασφάλεια στην Ευρώπη και στην ευρύτερη περιοχή. Ενώ την ίδια στιγμή δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση υπό την όποια έννοια η αυτονομία οποιουδήποτε από τους δύο οργανισμούς. Πεδία κοινού ενδιαφέροντος για την προώθηση συνεργασιών ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν οι αναδυόμενες στρατιωτικές τεχνολογίες, η ενεργειακή ασφάλεια, η θαλάσσια ασφάλεια, η εκμετάλλευση του διαστήματος για στρατιωτικούς σκοπούς, οι υβριδικές απειλές, η κυβερνοασφάλεια και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
η ύπαρξη ενός στιβαρού και λειτουργικού μηχανισμού λογιστικής υποστήριξης των αμυντικών δραστηριοτήτων των αμυντικών δραστηριοτήτων προβάλλεται επίσης ως ιδιαιτέρως σημαντική.
Τα εχέγγυα για αυτών εξασφαλίζονται σε επίπεδο πολιτικού αμυντικού σχεδιασμού της Συμμαχίας. Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη Συμμαχία στην περιοχή μας για παράδειγμα, αποτελεί η δρομολόγηση σύνδεσης με αγωγό καυσίμων της χώρας μας με τις συμμάχους Βουλγαρία και Ρουμανία, προκειμένου να καταστεί εφικτή η τροφοδοσία αυτών με καύσιμα μέσω του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, στο βορειανατολικό άκρο της χώρας μας, σε ενδεχόμενη περίπτωση που οι επιχειρήσεις της Συμμαχία το απαιτήσουν, καθώς εκτιμάται ότι ο χώρος της Μαύρης Θάλασσας μπορεί να καταστεί απαγορευτικό περιβάλλον “non permeation environment” για την εκτέλεση αντίστοιχων θαλάσσιων μεταφορών.
Προκλήσεις, απειλές και σαφείς αναθεωρητικές ενέργειες παρατηρούνται και στην Ανατολική Μεσόγειο, εξαιτίας του αυξανόμενου γεωπολιτικού ανταγωνισμού μεταξύ περιφερειακών και ακόμα μεγαλύτερων δυνάμεων, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, αλλά και υβριδικών απειλών. Όπως για παράδειγμα, η εργαλειοποίηση των προσφυγικών ροών.
Το περιβάλλον ασφαλείας της Ανατολικής Μεσογείου χαρακτηρίζεται από επάλληλες και αλληλοσυνδεόμενες δυναμικές. Την ύπαρξη για παράδειγμα κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες οικονομικές αποκλειστικές ζώνες του Ισραήλ, της Κύπρου και της Αιγύπτου. Καθώς και σχεδίων για την μεταφορά αυτών των κοιτασμάτων, εάν τύχουν εκμετάλλευσης, προς τη Δυτική Ευρώπη που σε αυτήν την γεωπολιτική συγκυρία, όπως καταλαβαίνετε, καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο. Επιπλέον, τον εκτιμώμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό ισχύος, καθώς και το ενδιαφέρον για την περιοχή που επιδεικνύουν διεθνείς δρώντες.
Αυτό το ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον επιβάλει σε κάθε χώρα να είναι σε εγρήγορση, προκειμένου να το κατανοήσει, να το αναλύσει και να βρει τρόπους αντιμετώπισης.
Η Ελλάδα εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης έχει υιοθετήσει ένα ρόλο αυξημένων απαιτήσεων και πρωτοβουλιών ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί επάξια στον περιφερειακό και διεθνή της ρόλο. Αντιλαμβανόμενοι το ρόλο μας στο σύγχρονο περιβάλλον ασφαλείας, εργαζόμαστε με σκοπό τη διασφάλιση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή μας, εφαρμόζοντας μια αμυντική πολιτική που βασίζεται σε τρεις πυλώνες.
Ισχυρές, αξιόπιστες και αποτελεσματικές ένοπλες δυνάμεις, ενεργό συμμετοχή στις δομές και μηχανισμούς ασφαλείας του ΝΑΤΟ και τρίτον, καλλιέργεια διαλόγου και συνεργασίας με το γεωπολιτικό μας περίγυρο.
Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των υφισταμένων προκλήσεων έχοντας πλήρη επίγνωση της κρισιμότητας των γεωπολιτικών εξελίξεων θέσαμε και υλοποιούμε δυο βασικούς στόχους. Την ενίσχυση του αποτρεπτικού αποτυπώματος της χώρας μέσα από την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας καθώς και την ενίσχυση του πλέγματος των διεθνών Συμμαχιών μας.
Άλλωστε η θωράκιση της χώρας μας στον τομέα της άμυνας και η ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας αποτελούν βασικούς άξονες της πολιτικής μας.
Η ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη θωράκιση της χώρας και την αντιμετώπιση των εκάστοτε αναφυόμενων προκλήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, προωθούμε δράσεις στην κατεύθυνση εξοπλιστικής επάρκειας αλλά και της ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων γιατί ξέρετε καλά, δεν είναι μόνο τα μέσα είναι και οι άνθρωποι, το προσωπικό που χειρίζεται αυτά τα μέσα.
Πλέον των ανωτέρω, απέναντι στην ασταθή κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας η Ελλάδα προωθεί την αμυντική διπλωματία και τη γόνιμη περιφερειακή συνεργασία στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, των υφισταμένων συνθηκών, τις συνθήκες και τις σχέσεις καλής γειτονίας και της νομιμότητας.
Στο επίπεδο της αμυντικής διπλωματίας το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας συμβάλει με μια σειρά συνεργασιών με διμερή, για παράδειγμα με την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σε τριμερή για παράδειγμα με την Κύπρο και το Ισραήλ, με την Κύπρο και την Αίγυπτο καθώς και σε πολυμερή για παράδειγμα με τη Γαλλία, την Ιταλία, την Κύπρο, σχήματα τα οποία καθιστούν την Ελλάδα πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιφέρειά μας.
Επιστέγασμα αυτών των προσπαθειών και ορόσημο στον τομέα της Αμυντικής εργασίας φυσικά αποτελούν και οι πρόσφατα υπογραφείσες συμφωνίες στρατηγικού χαρακτήρα για την Αμυντική συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και με τη Γαλλία.
Τέλος, αναφορικά με την περιοχή των δυτικών Βαλκανίων οφείλουμε ως Συμμαχία να την αντιμετωπίζουμε περισσότερο ως περιοχή ευκαιριών σε κοινωνικοοικονομικό πεδίο και όχι ως πρόκληση στο πολιτικό πεδίο.
Κυρίες και κύριοι,
η προώθηση της Ευρωατλαντικής προοπτικής του συνόλου της περιοχής των δυτικών Βαλκανίων αποτελεί πάγια και διαχρονική θέση της Ελλάδας η οποία παραμένει προσηλωμένη όπως πάντα στις σχέσεις καλής γειτονίας.
Κλείνοντας, είναι γεγονός ότι ζούμε σε έναν επικίνδυνο κόσμο πλέον. Αυτό πλέον το έχουμε νομίζω όλες και όλοι αντιληφθεί ιδίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι κυβερνήσεις καλούνται να διαχειρίζονται με ολοένα και αυξανόμενο ρυθμό σοβαρές κρίσεις επάλληλες, παράλληλες και αλλεπάλληλες. Κρίσεις που προήλθαν φέρ’ ειπείν από την πανδημία, από την κλιματική αλλαγή, από το αυξανόμενο κόστος ζωής, από το αυξανόμενο κόστος ενέργειας, από την γεωπολιτική αστάθεια, από τον ίδιο τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Για να διαχειριστούμε συλλογικά αυτές τις κρίσεις θα πρέπει να αναπτύξουμε περισσότερο από ποτέ δυνάμεις ανθεκτικότητας και θα έλεγα δυνάμεις συλλογικής ανθεκτικότητας. Γιατί αυτή θα είναι η πραγματικότητα -πολύ φοβούμαι, θα ήθελα να διαψευστώ, αλλά δεν διαψεύδομαι μέχρι στιγμής-, που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.
Για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων ασφαλείας αποτελείται, απαιτείται μάλλον πάνω από όλα η ισχυρή προσήλωση όλων των κρατών-μελών στο όραμα και στις αρχές της Συμμαχίας και η συνεισφορά όλων μας για την εδραίωση ενός σταθερού και ασφαλούς διεθνούς περιβάλλοντος απαλλαγμένο φυσικά και από κάθε αναθεωρητισμό.
Πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί, αλλιώς δεν γίνεται, και πρέπει να το κάνουμε περισσότερο καλά από ποτέ.
Σας ευχαριστώ».
