Βασιλική Κόκκαλη
Η τοξικότητα που μπορεί να διέπει την επικοινωνία ενός γονιού με τα παιδιά του και δη οι υποτιμητικές και απαξιωτικές εκφράσεις της μητέρας για τον πατέρα τους ή το αντίστροφο είναι στοιχεία που αποτιμώνται από τα δικαστήρια σε περίπτωση αντιδικίας διαζευγμένων γονέων σχετικά με την επιμέλεια των τέκνων τους.
Ηδη το Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας με μια σημαντική απόφασή του στα έως τώρα νομολογιακά δεδομένα της χώρας αφαίρεσε την επιμέλεια δύο ανηλίκων από τη μητέρα τους και την ανέθεσε οριστικά στον πατέρα τους. Ο κύριος λόγος ήταν η σε καθημερινή βάση χρήση από τη μητέρα των παιδιών υποτιμητικών χαρακτηρισμών για τον πατέρα τους, ενίοτε δε και για τα ίδια, στάση που, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο διά ταύτα της δικαστικής απόφασης, προκαλούσε στα ανήλικα «έντονη στενοχώρια και διατάρασσε την ψυχική τους κατάσταση».
Πρόκειται για την υπ’ αριθμόν 2801/23 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου της Αθήνας, το σκεπτικό της οποίας παρουσιάζει σήμερα το protothema.gr.
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο για να καταλήξει στη συγκεκριμένη κρίση βασίστηκε, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι η μητέρα συκοφαντούσε, υποτιμούσε και διέβαλλε συνεχώς τον πατέρα των παιδιών της και πρώην σύζυγό της, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ψυχική ισορροπία των ανηλίκων και η μελλοντική ψυχική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Καταλυτικό δε ρόλο στην έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης έπαιξαν οι καταθέσεις των ίδιων των παιδιών, ηλικίας 14 ετών. Τα δύο ανήλικα, κατά την επικοινωνία τους με τον δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, εξέφρασαν την επιθυμία να ανατεθεί η επιμέλειά τους στον πατέρα τους.
Στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Κατά την επικοινωνία του δικαστηρίου με αμφότερα τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων διαπιστώθηκε ότι αυτά είναι ιδιαίτερα ευγενικά, έξυπνα και ευαίσθητα, διαθέτουν δε την ανάλογη για την ηλικία τους ωριμότητα […]. Τα παιδιά εξέφρασαν μεν την αγάπη που τρέφουν στον ίδιο βαθμό και για τους δύο γονείς τους, ωστόσο ανέφεραν ότι η μητέρα τους ομιλεί συνεχώς (σε καθημερινή βάση) με τρόπο υποτιμητικό για τον πατέρα τους, ενώ, όπως ρητά κατέθεσαν, ο τελευταίος δεν αναφέρει τίποτε το αρνητικό για τη μητέρα τους. Ανέφεραν ότι η σε καθημερινή βάση χρήση υποτιμητικών φράσεων από τη μητέρα τους για τον πατέρα τους, ενίοτε δε και για τα ίδια, προκαλεί σε αυτά έντονη στενοχώρια και διαταράσσει την ψυχική τους κατάσταση, ενώ κατά τον χρόνο που περνούν με τον πατέρα τους, στα πλαίσια της άσκησης από τον τελευταίο του δικαιώματος επικοινωνίας, νιώθουν ηρεμία και περνούν πιο ευχάριστα». Επιπλέον, τα δύο ανήλικα «εξέφρασαν δε ρητά στο δικαστήριο την επιθυμία τους να μείνουν με τον πατέρα τους, τόσο λόγω της ενασχόλησης του τελευταίου με τα ίδια και τα ενδιαφέροντά τους, της συνδρομής του στα μαθήματά τους όσο και -κυρίως- λόγω των ήρεμων στιγμών που απολαμβάνουν όταν βρίσκονται κοντά του».
Αξιολογώντας τις παραπάνω καταθέσεις των παιδιών, το δικαστήριο τις εκτίμησε ως ειλικρινείς και απόρροια της πραγματικής βούλησής τους. Βεβαίως, συνεκτίμησε και τους ισχυρισμούς που προέβαλαν οι γονείς των ανηλίκων. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στη δικαστική απόφαση: «Λαμβάνοντας υπόψη την παράβαση εκ μέρους της μητέρας των καθηκόντων που της επιβάλλει το λειτούργημά της εν όψει του ότι αποπειράθηκε τη διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης των ανηλίκων παιδιών της με τον έτερο γονέα και την οικογένειά του και την με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων των τέκνων με αυτούς και με αποκλειστικό γνώμονα το αληθινό συμφέρον των τέκνων, το δικαστήριο, συνεκτιμώντας και τη ρητώς εκφρασθείσα προτίμησή τους, κρίνει ότι η άσκηση της επιμέλειας του προσώπου τους πρέπει να ανατεθεί οριστικά στον πατέρα τους, ο οποίος παρέχει τα εχέγγυα για τη σωστή διαπαιδαγώγησή τους και την ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους».
Δεκαετής αντιδικία
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η απόφαση εκδόθηκε στο πλαίσιο μιας δεκαετούς αντιδικίας μεταξύ των διαζευγμένων γονέων, η οποία εκτεινόταν από ποινικές κατηγορίες έως οικονομικές διεκδικήσεις της τάξεως των 5.000 ευρώ μηνιαίως, ως ατομική διατροφή της μητέρας, και των 6.500 ευρώ μηνιαίως, ως διατροφή για το κάθε παιδί!
«Η υπ’ αριθμόν 2801/23 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών αποτελεί σταθμό όσον αφορά τα ζητήματα της επιμέλειας ανηλίκων, των οποίων οι γονείς έχουν χωρίσει ή είναι σε διάσταση», αναφέρουν στο protothema.gr οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του πατέρα Μιχάλης Δημητρακόπουλος και Γιάννης Παπαριστείδης και προσθέτουν: «Κατ’ αρχήν, η νομοθετική πρωτοβουλία του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα, που θέσπισε τη συνεπιμέλεια των γονέων, είναι στην ορθή κατεύθυνση. Το δικαστήριο αφαίρεσε την επιμέλεια από τη μητέρα γιατί στάθμισε ότι αυτό ήταν προς το συμφέρον των δύο ανηλίκων. Η μονότονη νομολογιακή πρακτική του παρελθόντος, ότι η μητέρα είναι κατά τεκμήριο καταλληλότερη για την επιμέλεια των παιδιών, αρχίζει πλέον και υποχωρεί υπό το πρίσμα των νέων νομοθετικών δεδομένων. Ουσιαστικά η ισότητα των δύο φύλων και σε αυτό το κεφάλαιο πλέον ισορροπεί. Ουσιώδη επιρροή στην έκδοση της απόφασης άσκησαν η βούληση των παιδιών να μείνουν με τον πατέρα τους, το γεγονός ότι η μητέρα δηλητηρίαζε καθημερινά τα παιδιά για την εικόνα του πατέρα τους και η ψυχοσυναισθηματική ηρεμία τους».