Κύριε Δένδια, την άλλη Κυριακή ψηφίζουμε. Πόσο κρίσιμες είναι αυτές οι εκλογές για την Ευρώπη; Ποια είναι τα ευρωπαϊκά διλήμματα για την επόμενη πενταετία;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με πρωτοφανείς προκλήσεις. Η προσεχής πενταετία θα είναι κρίσιμη για το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και η ψήφος στις 9 Ιουνίου καθοριστική για την κατεύθυνση στην οποία θα κινηθούμε. Καταρχήν, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ο κοινός βηματισμός προς τη δημιουργία αμυντικού βραχίονα έχει πλέον υπαρξιακή σημασία για την Ε.Ε. Με μία πολεμική σύρραξη εν εξελίξει εντός της ηπείρου και άλλες δύο στην ευρύτερη περιοχή, οφείλει να ισχυροποιηθεί και να διαδραματίσει ηγετικό γεωπολιτικό ρόλο. Παράλληλα, οφείλουν τα κράτη μέλη της να εργασθούν για μια καλύτερη Ευρώπη και σε άλλους ζωτικούς τομείς, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της, την κοινωνική συνοχή, τις κοινές πολιτικές στον αγροτικό τομέα, αλλά και δίνοντας ενιαία απάντηση στο ζήτημα της μετανάστευσης.
Στην Ευρώπη αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια ένα κίνημα αντιευρωπαϊστών, που κάποιοι το χαρακτηρίζουν και αντισυστημικό. Σας προβληματίζει αυτό; Μήπως πρέπει και η Ευρώπη να κάνει βήματα και να έρθει πιο κοντά στους πολίτες;
Κατανοώ τον προβληματισμό για τον αρνητικό αντίκτυπο ορισμένων πολιτικών της ΕΕ στην καθημερινή ζωή. Αντανακλά βαθύτερες απογοητεύσεις των πολιτών, καθώς αισθάνονται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους και στην επίλυση των προβλημάτων τους. Τις ανησυχίες αυτές εκμεταλλεύονται δήθεν «αντισυστημικές δυνάμεις», οι οποίες φορώντας τον μανδύα του ευρωσκεπτικισμού, προωθούν την αντιευρωπαϊκή τους ατζέντα. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα, όμως, είναι το μεγαλύτερο εγχείρημα συνεργασίας κρατών στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η απάντησή μας στα προβλήματα που όντως υπάρχουν, όπως ο γραφειοκρατικός τρόπος λειτουργίας και η αποξένωση από τον μέσο Ευρωπαίο πολίτη, πρέπει να είναι περισσότερη Ευρώπη, ενιαία γεωπολιτική αντίληψη, μείωση των οικονομικών ανισοτήτων και έμφαση στις πολιτικές που βελτιώσουν την καθημερινότητα. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιληφθεί ο πολίτης τη ζωτική σημασία που έχει για τον ίδιο και τη χώρα του η Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, η Ε.Ε. πρέπει να γίνει πιο διαφανής στη λήψη των αποφάσεων και να ενισχυθεί η λογοδοσία, η οποία είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Και για την Ελλάδα; Γιατί η ψήφος της 9ης Ιουνίου είναι σημαντική; Πριν από ένα χρόνο είχαμε εθνικές εκλογές, η χώρα διαθέτει εκλεγμένη κυβέρνηση, αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, τι μπορεί να αλλάξει; Μπορεί ένα αρνητικό αποτέλεσμα να φρενάρει την καλή πορεία της ελληνικής οικονομίας;
Οι Ευρωεκλογές δεν είναι «αδιάφορες». Έχουν εξαιρετικά μεγάλη σημασία για τη χώρα μας και την Ε.Ε. Από την ίδρυσή της η Νέα Δημοκρατία έχει ταυτιστεί με την ευρωπαϊκή προοπτική. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ενέταξε την Ελλάδα στην τότε ΕΟΚ, των 9 μόλις κρατών μελών. Αποτέλεσε τεράστια εθνική επιτυχία ότι η Ελλάδα απέκτησε θέση στο ευρωπαϊκό τραπέζι λήψης αποφάσεων από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, κόντρα στις κραυγές του λαϊκισμού στη χώρα μας. Σήμερα, μετά την οικονομική κρίση, η Ελλάδα δεν είναι ο «αδύναμος κρίκος» της Ε.Ε. Αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και συνδιαμορφώνει κρίσιμες ευρωπαϊκές πολιτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα πρωτοστάτησε στην δημιουργία της Επιχείρησης «Ασπίδες» και πρωτοστατεί σήμερα στη συζήτηση για τον ενιαίο αμυντικό βραχίονα και τον κοινό αντι-drone και αντιαεροπορικό «θόλο», με την πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Πολωνού Πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ. Αλλά για να συμμετάσχει ενεργά η Ελλάδα σε αυτή τη συζήτηση πρέπει να διαθέτει Κυβέρνηση που πιστεύει σε αυτήν την προοπτική. Όσον αφορά την οικονομία, είναι η σημερινή Κυβέρνηση επίσης που συνέβαλε στην απόφαση για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητος ύψους 750 δισ. ευρώ και στην εξασφάλιση του μεγαλύτερου κατά κεφαλήν ποσοστού της χρηματοδότησης. Έχει εξαιρετική σημασία συνεπώς να συνεχισθεί απρόσκοπτα η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας μας, με ένα μεγάλο ποσοστό της ΝΔ στις Ευρωεκλογές.
Γιατί ένας αμφιταλαντευόμενος ψηφοφόρος της ΝΔ που έχει δυσαρεστηθεί από πρωτοβουλίες της κυβέρνησης να μη στείλει ένα μήνυμα προς την κυβέρνηση; Να επιλέξει ένα κόμμα που τοποθετείται δεξιά της ΝΔ ή να καθίσει στο σπίτι του;
Οι Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου δεν είναι «ευκαιρία» για ψήφο διαμαρτυρίας ή τιμωρίας. Δεν είναι δημοσκόπηση. Όπως εξήγησα προηγουμένως, κρίνεται η συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στις δυνάμεις του λαϊκισμού, είτε από τα δεξιά είτε από τα αριστερά, να ανακόψουν την πορεία της χώρας, πολύ δε περισσότερο σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία στην ευρύτερη περιοχή μας.
Στην Κεντρική Μακεδονία, όπου έχετε και την ευθύνη για τις ευρωεκλογές, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια μεγαλύτερη δυναμική της Ελληνικής Λύσης. Τι θα λέγατε στους ψηφοφόρους που σκέφτονται να επιλέξουν το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου;
Διαβάζω πάντα με μεγάλη προσοχή τις δημοσκοπήσεις, αναλύοντας τις τάσεις της κοινής γνώμης, οι οποίες όμως δεν υποκαθιστούν την κάλπη. Τις τελευταίες εβδομάδες είναι γεγονός ότι καταγράφεται μια ισχυρή δυναμική της Νέας Δημοκρατίας στις δημοσκοπήσεις. Δεν επιτρέπεται όμως χαλάρωση. Αντιθέτως, οφείλουμε να εντείνουμε την προσπάθειά μας για να πείσουμε τους πολίτες να μην παρασυρθούν από τις απατηλές υποσχέσεις της αντιπολίτευσης και την απόπειρα εγκαθίδρυσης κλίματος τοξικότητας στον πολιτικό βίο. Το ζητούμενο είναι υπάρξει μια καθαρή απάντηση στις 9 Ιουνίου, με ψήφο στη Νέα Δημοκρατία, το κατ’ εξοχήν ευρωπαϊκό και πραγματικά πατριωτικό κόμμα, το οποίο προάσπισε και προασπίζει τα εθνικά συμφέροντα. Όταν μιλάμε μάλιστα για την Κεντρική Μακεδονία, την πατρίδα του Εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή, οφείλουμε να υπενθυμίζουμε την αποστροφή του στις κραυγές και στα μεγάλα λόγια. Θα πρέπει ακόμη να λάβουμε υπόψη μας ότι συνολικά τρία κόμματα, τα οποία τοποθετούνται ιδεολογικά δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας, έχουν επικεφαλής που κατάγονται από την Κεντρική Μακεδονία και σε μεγάλο βαθμό έχουν εστιάσει την προσπάθειά τους σε αυτήν την περιοχή.
Περιοδεύσατε σε αρκετούς νομούς της κεντρικής Μακεδονίας και πιο πρόσφατα στις Σέρρες, την έδρα του «καραμανλισμού». Τι μηνύματα λάβατε; Τι λέει ο κόσμος;
Είχα τη μεγάλη χαρά να βρεθώ ακόμα και σε κοινότητες της παραμεθορίου ζώνης και θα συνεχίσω τις επισκέψεις μου στην περιοχή την τελευταία προ των εκλογών εβδομάδα. Κατά τις επισκέψεις μου ενημερώθηκα από τους Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, τον Περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα και άλλους παράγοντες της Αυτοδιοίκησης για τις προοπτικές της Κεντρικής Μακεδονίας και συνομίλησα με εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων. Συνομίλησα όμως και με εκατοντάδες πολίτες. Όπως διαπίστωσα, στην πλειοψηφία τους εκτιμούν το γεγονός ότι η Κυβέρνηση μιλά τη γλώσσα της αλήθειας και δεν αρέσκεται στις μεγαλοστομίες. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναγνωρίζει τα προβλήματα εκεί που υπάρχουν. Αυτό που διαπίστωσα επίσης είναι ότι οι πολίτες αναγνωρίζουν στη μεγάλη τους πλειοψηφία, ότι η Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια υπεράσπισε με αυτοπεποίθηση τα εθνικά συμφέροντα και ότι σε μία ταραγμένη ευρύτερη περιοχή αποτελεί φάρο σταθερότητας και ασφάλειας. Αναγνωρίζουν ότι έχει αναβαθμισμένο ρόλο χάρη στις διευρυμένες συμμαχίες και συμφωνίες, αρκετές εκ των οποίων είχα την τιμή να υπογράψω ο ίδιος. Και είναι βέβαιοι ότι αυτό θα συνεχίσει να πράττει η Κυβέρνηση, με πρωτοβουλίες όπως η «Ατζέντα 2030», τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στις Ένοπλες Δυνάμεις από τη Μεταπολίτευση.
Τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχει προβληματισμός για την στάση της Τουρκίας και αν με ενέργειες όπως η ένταξη της «Γαλάζιας Πατρίδας» στη σχολική ύλη, δημιουργεί προβλήματα στην απόπειρα ελληνο-τουρκικής προσέγγισης. Πώς το σχολιάζετε;
Παρά τους χαμηλούς τόνους επί του πεδίου, γεγονός αδιαμφισβήτητα θετικό, είναι γεγονός ότι η Τουρκία συνεχίζει με διαφορετικές αφορμές να προβάλλει το αναθεωρητικό της δόγμα. Και είναι προφανές επίσης ότι η έγερση νέων ζητημάτων, πέραν της αμφισβήτησης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, της διατήρησης του CasusBelli κ.ά. υπονομεύει την προοπτική μιας γενικότερης εξομάλυνσης των σχέσεων μας και μια αλλαγή σελίδας σε βάθος χρόνου. Εξακολουθώ να ελπίζω σε μια διαφορετική στάση και σε επαναφορά της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας στο προσκήνιο. Αλλά δεν έχουμε αυταπάτες, ούτε εφησυχάζουμε. Οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα και να ενισχύσουμε τις αποτρεπτικές μας ικανότητες, όπως ήδη πράττουμε με την «Ατζέντα 2030».
Ταυτόχρονα στη γειτονιά μας καταγράφονται εντάσεις, εσχάτως και στα βόρεια σύνορά μας. Πώς σχολιάζετε τα δείγματα γραφής της νέας ηγεσίας της Βόρειας Μακεδονίας;
Η νέα ηγεσία της γειτονικής χώρας θα πρέπει να αντιληφθεί σε ποιο γεωπολιτικό περιβάλλον καλείται να λειτουργήσει. Οι καλές σχέσεις με την Ελλάδα αποτελούν τη μόνη ρεαλιστική συνθήκη ύπαρξης για τη Βόρεια Μακεδονία. Όπως επισήμανα πρόσφατα, η Ελλάδα είναι μία από τις πλέον ισχυρές χώρες στα Νοτιοανατολική Ευρώπη και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ιστορικές πραγματικότητες είναι αποδεδειγμένες και δεν μπορούν να αλλοιωθούν από τις κραυγές. Οτιδήποτε ανιστόρητο διατυπώνεται πέφτει στο κενό.
Μετά τις ευρωεκλογές η κυβέρνηση θα συνεχίσει το έργο της. Ποιες είναι οι προτεραιότητες στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας που θα δούμε σύντομα να υλοποιούνται;
Στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030», τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στις Ένοπλες Δυνάμεις από τη Μεταπολίτευση τουλάχιστον, οι προτεραιότητες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας επικεντρώνονται στον εκσυγχρονισμό της δομής Δυνάμεων και την επικαιροποίηση – προτεραιοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων. Εντός των επόμενων εβδομάδων ολοκληρώνονται οι διαδικασίες τόσο για την προμήθεια 20αεροσκαφών F-35 με την υπογραφή του Letter of Acceptance (LOA), όσο και την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας με τις ΗΠΑ, για τη συμμετοχή της Χώρας μας στο Πρόγραμμα σχεδίασης και συμπαραγωγής των Φρεγατών Constellation. Στις άμεσες προτεραιότητες περιλαμβάνεται η υλοποίηση του Οικοσυστήματος Καινοτομίας, σε εφαρμογή του Ν.5110/2024, ο οποίος υπερψηφίσθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, με τις ψήφους μάλιστα ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής και Σπαρτιατών επί της αρχής και επί του συνόλου. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας βρίσκεται επίσης η μέριμνα για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, με το Οικιστικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη. Επίσης, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ν.5110/2024 προχωράμε στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Σε εφαρμογή του νέου Νόμου, καταρτίζονται ειδικά προγράμματα για νέους, άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι θα συνδυάζουν την ακαδημαϊκή και την εξειδικευμένη στρατιωτική εκπαίδευση με την παροχή αντίστοιχης οικονομικής αποζημίωσης. Τα προγράμματα θα απευθύνονται και σε σπουδαστές των Α.Ε.Ι. οι οποίοι θα εκπληρώνουν τα στρατιωτικά τους καθήκοντα παράλληλα με τις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις, αποκτώντας εμπειρία σε ζητήματα Τεχνολογίας και Κυβερνοασφάλειας. Μια εμπειρία που θα τους είναι εξαιρετικά χρήσιμη ως μετέπειτα επαγγελματικό εφόδιο.
Τι να περιμένουμε για τις αλλαγές στη θητεία; Και πότε θα κατατεθεί το σχετικό Νομοσχέδιο.
Εκτιμώ ότι το Νομοσχέδιο για τη θητεία θα κατατεθεί το φθινόπωρο και θα προβλέπει μια σειρά σημαντικών αλλαγών, που δεν θα αφορούν τη διάρκειά της, αλλά τον τρόπο με τον οποίο υπηρετεί κάποιος την πατρίδα. Η θέση μας είναι ότι η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει έναν καλά εκπαιδευμένο στρατό πολιτών, οι οποίοι θα μετεκπαιδεύονται τακτικά εφόσον το επιθυμούν κατά την εφεδρεία τους. Η ίδια η θητεία θα προσφέρει πλέον τη δυνατότητα απόκτησης πιστοποιημένων δεξιοτήτων, οι οποίες θα είναι χρήσιμες για τους στρατεύσιμους μετά την απόλυσή τους. Η προσέγγιση μας στο θέμα της θητείας, με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της σύγχρονης τεχνολογίας θα ενισχύσει και την ποιότητα της στρατιωτικής εκπαίδευσης, επιδρώντας καταλυτικά στις αμυντικές δυνατότητες της χώρας.