Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Το νέο τοπίο των αδειών στους μόνιμους και συμβασιούχους υπαλλήλους του Δημοσίου περιγράφει αναλυτικά εγκύκλιος την οποία εξέδωσε η γενική γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, κα. Βιβή Χαραλαμπογιάννη κατ΄ εφαρμογή του νέου εργασιακού νόμου του υπουργού Εργασίας κ. Κωστή Χατζηδάκη.
Α) το πρώτο μέρος της εγκυκλίου αφορά τις άδειες και τις διευκολύνσεις των μονίμων υπαλλήλων και των υπαλλήλων με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ),
Β) το δεύτερο μία εκ νέου επισκόπηση των αδειών που κατά βάση κάνουν χρήση και δικαιούνται οι υπάλληλοι του Δημοσίου με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ).
Πιο αναλυτικά
Α) Άδειες και διευκολύνσεις μονίμων υπαλλήλων και υπαλλήλων με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου
1. Άδεια πατρότητας
Στον πατέρα υπάλληλο χορηγείται υποχρεωτικά άδεια 14 εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου. Η άδεια αυτή δύναται να χορηγείται είτε
α) 2 ημέρες πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, οπότε οι υπόλοιπες 12 χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία γέννησης, είτε
β) μετά την ημερομηνία γέννησης, συνολικά ή τμηματικά, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία γέννησης. Για την εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας, ο υπάλληλος γνωστοποιεί αρμοδίως την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού, προκειμένου η υπηρεσία να λάβει εγκαίρως γνώση. Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου, ηλικίας έως 8 ετών, η άδεια των προηγούμενων εδαφίων χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια”.
Κατά την πρώτη εφαρμογή της νέας διάταξης διάταξης για την άδεια πατρότητας και προκειμένου για εργαζόμενους, των οποίων το τέκνο γεννήθηκε πριν τις 19/6/2021 και εφόσον δεν είχε παρέλθει ο ένας μήνας από τον τοκετό από την ημερομηνία αυτή, ως προβλέπεται από τη διάταξη για τη χορήγηση του δικαιώματος, διευκρινίζεται ότι, επιπλέον των 2 ημερών που προβλέπονταν με το προηγούμενο καθεστώς και οι οποίες θα έπρεπε ήδη να τους έχουν χορηγηθεί, δικαιούνταν να λάβουν όσες από τις υπόλοιπες 12 εργάσιμες ημέρες 4 απόμεναν μέχρι τη συμπλήρωση του πρώτου μήνα από τον τοκετό, ήτοι έως 19/7/2021.
Ως εκ των ανωτέρω είναι δικαιολογημένη η απουσία υπαλλήλων που έκαναν χρήση της εν λόγω άδειας από 19/6/2021. Ομοίως, κατά την πρώτη εφαρμογή της άδειας πατρότητας για τους θετούς και ανάδοχους πατέρες παιδιών έως οκτώ ετών, διευκρινίζεται ότι η άδεια χορηγείται επίσης, με τον ίδιο τρόπο ως αναφέρεται ανωτέρω, εφόσον δεν έχει παρέλθει ο ένας μήνας από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια κατά την έναρξη ισχύος της διάταξης στις 19/6/2021, ήτοι έως 19/7/2021.
2. Άδεια άνευ αποδοχών για ανατροφή τέκνου
Η προβλεπόμενη άδεια άνευ αποδοχών χορηγείται αυτοτελώς σε κάθε φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και 8 ετών.
Για τους υπαλλήλους που έχουν έως 2 τέκνα και δικαιούνται την άδεια του πρώτου εδαφίου, η υπηρεσία που βαρύνεται με την υποχρέωση μισθοδοσίας του υπαλλήλου, υποχρεούται να καταβάλλει στον γονέα μηνιαίως, για κάθε τέκνο, ποσό ίσο με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, για τους 2 πρώτους μήνες της άδειας.
Οι γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν την άδεια του πρώτου εδαφίου για κάθε παιδί ξεχωριστά, τμηματικά ή και συνεχόμενα, και δικαιούνται να λάβουν την παροχή του δεύτερου εδαφίου για 2 μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί.
Οι μονογονείς, λόγω θανάτου του άλλου γονέα ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλο γονέα, δικαιούνται τις διευκολύνσεις των προηγούμενων εδαφίων εις διπλούν. Σε περίπτωση γέννησης τρίτου και περισσότερων τέκνων, για χρονικό διάστημα 3 μηνών, η άδεια του πρώτου εδαφίου χορηγείται με πλήρεις αποδοχές. Η άδεια των προηγούμενων εδαφίων χορηγείται είτε συνεχόμενα είτε τμηματικά, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η χορήγησή της για διάστημα μικρότερο του 1 μηνός.
Για κάθε τέκνο, διάστημα 4 μηνών της άδειας του πρώτου εδαφίου λογίζεται ως χρόνος πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας για κάθε συνέπεια. Η αίτηση για χορήγηση της άδειας των προηγούμενων εδαφίων υποβάλλεται τουλάχιστον, 1 μήνα πριν από την έναρξη της άδειας, εκτός εάν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία την έναρξη της άδειας σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Η αρμόδια υπηρεσία απαντά στην αίτηση του υπαλλήλου άμεσα και πάντως το αργότερο εντός 1 μηνός από την υποβολή της.”. Όσον αφορά τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις χορήγησης της ήδη προβλεπόμενης άδειας άνευ αποδοχών για ανατροφή τέκνου επέρχονται οι εξής αλλαγές:
Το δικαίωμα χορήγησης άδειας άνευ αποδοχών διάρκειας έως 5 ετών αποτελεί αυτοτελές δικαίωμα κάθε γονέα υπαλλήλου και εφόσον χορηγείται για την ανατροφή τέκνου ηλικίας πλέον έως 8 ετών, χορηγείται υποχρεωτικά χωρίς γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου.
– Για τους υπαλλήλους που έχουν έως 2 τέκνα και δικαιούνται την ανωτέρω άδεια, η υπηρεσία που βαρύνεται με την υποχρέωση μισθοδοσίας του υπαλλήλου, υποχρεούται να καταβάλλει στον γονέα μηνιαίως, για κάθε τέκνο, ποσό ίσο με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, για τους 2 πρώτους μήνες της άδειας.
– Σε περίπτωση γέννησης τρίτου και περισσότερων τέκνων, για χρονικό διάστημα 3 μηνών και για κάθε παιδί πέραν του τρίτου, η άδεια χορηγείται με πλήρεις αποδοχές, όπως ίσχυε ήδη, εφόσον πρόκειται για τέκνο ηλικίας έως 8 ετών.
– Οι γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν την άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, τμηματικά ή και συνεχόμενα, και δικαιούνται να λάβουν την παροχή του ελάχιστου νομοθετημένου μισθού για 2 μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί και πάντα εντός του ηλικιακού ορίου των 8 ετών.
– Οι μονογονείς, λόγω θανάτου του άλλου γονέα ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλο γονέα, δικαιούνται τις διευκολύνσεις της άδειας και του ελάχιστου νομοθετημένου μισθού εις διπλούν. Οι περιπτώσεις των μονογονέων που δικαιούνται την εν λόγω προσαύξηση είναι οι περιοριστικά αναφερόμενες στην παρούσα διάταξη.
– Η άδεια για ανατροφή τέκνου χορηγείται είτε συνεχόμενα είτε τμηματικά, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η χορήγησή της για διάστημα μικρότερο του ενός (1) μηνός.
– Για κάθε τέκνο, διάστημα 4 μηνών της άδειας λογίζεται ως χρόνος πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας για κάθε συνέπεια. Το διάστημα της άδειας άνευ αποδοχών που υπερβαίνει τους 4 μήνες για κάθε τέκνο δεν αποτελεί χρόνο πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας.
Διευκρινίζεται ότι η αυτοτέλεια των διευκολύνσεων για κάθε τέκνο και οι προβλεπόμενες προσαυξήσεις στις ανωτέρω περιπτώσεις αφορούν αποκλειστικά την παρεχόμενη παροχή του ελάχιστου νομοθετημένου μισθού και την αναγνώριση μέρους της άδειας ως χρόνου πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας και όχι τη μέγιστη διάρκεια της άδειας άνευ αποδοχών, η οποία ανέρχεται κατ’ ανώτατο όριο στα 5 έτη σε κάθε περίπτωση.
– Για τη χορήγηση της άδειας σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η αίτηση υποβάλλεται τουλάχιστον, 1 μήνα πριν από την έναρξη της άδειας, εκτός εάν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία την έναρξη της άδειας σε συντομότερο χρονικό διάστημα.
Η αρμόδια υπηρεσία απαντά στην αίτηση του υπαλλήλου άμεσα και πάντως το αργότερο εντός 1 μηνός από την υποβολή της.
– Αιτήσεις γονέων με αναπηρία, γονέων παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια, πολύτεκνων και μόνων γονέων λόγω θανάτου γονέα, ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης τέκνων, καθώς και γυναικών μετά την άδεια μητρότητας και την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, χορηγούνται με απόλυτη προτεραιότητα. Επίσης, προτεραιότητα δίνεται στις αιτήσεις γονέων παιδιών λόγω νοσηλείας ή ασθένειας του παιδιού ή λόγω αναπηρίας ή σοβαρής ασθένειας συζύγου, συντρόφου συμβίωσης, συγγενούς γονέων παιδιών διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων, καθώς και γονέων έπειτα από πρόωρο τοκετό.
3. Μειωμένη απασχόληση χωρίς αποδοχές
Οι υπάλληλοι μπορούν, με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις της παρ. 2, να ζητήσουν με αίτησή τους τη μείωση των ωρών εργασίας τους μέχρι και 50% με ανάλογη μείωση των αποδοχών τους, για χρονική διάρκεια μέχρι 5 έτη.
Με την αίτησή του ο υπάλληλος προσδιορίζει εάν επιθυμεί τη μείωση της ημερήσιας απασχόλησης ή των εργάσιμων ημερών. Σε κάθε περίπτωση, ως χρόνος πραγματικής και συντάξιμης δημόσιας υπηρεσίας για κάθε νόμιμη συνέπεια, υπολογίζεται μόνο ο χρόνος πραγματικής απασχόλησης”.
Η διευκόλυνση χορηγείται αυτοτελώς σε κάθε φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και 8 ετών.Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι όταν η διευκόλυνση της μειωμένης απασχόλησης χωρίς αποδοχές χορηγείται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και 8 ετών, αυτή χορηγείται υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου. Τέλος, διευκρινίζεται ότι η διευκόλυνση περί μειωμένης απασχόλησης χωρίς αποδοχές χορηγείται συνολικά για 5 έτη ανεξάρτητα από το ποσοστό μείωσης της απασχόλησης για κάθε υπάλληλο.
Β) Άδειες και διευκολύνσεις υπαλλήλων με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ)
1. Κανονική άδεια για υπαλλήλοτυς με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ) με ή χωρίς οργανική θέση
Ο προσλαμβανόμενος, μετά τη συμπλήρωση δώδεκα μηνών (βασικός χρόνος συνεχούς απασχόλησης στην υπηρεσία που προσλαμβάνεται) δικαιούται, για κάθε ημερολογιακό έτος, κανονική άδεια απουσίας με πλήρεις αποδοχές είκοσι 24 εργάσιμες ημέρες και αν εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης εβδομάδας 20 εργάσιμες ημέρες, χωρίς να υπολογίζεται σε αυτές η ημέρα της εβδομάδας κατά την οποία δεν απασχολείται λόγω του εφαρμοζόμενου συστήματος εργασίας.
Η άδεια αυτή επαυξάνεται κατά μια εργάσιμη ημέρα για κάθε έτος απασχόλησης επί πλέον του βασικού χρόνου των δώδεκα μηνών και μέχρι 26 εργάσιμες ημέρες για τους μισθωτούς με σύστημα πενθήμερης εβδομάδας εργασίας μέχρι 22 εργάσιμες ημέρες.
Για το πρώτο ηµερολογιακό έτος- εντός του οποίου προσελήφθη ο/η υπάλληλος, η υπηρεσία υποχρεούται να χορηγεί στον /στην υπάλληλο µέχρι την 31η ∆εκεµβρίου ή μέχρι τη λήξη της σύμβασης εφόσον η σύμβαση λήγει εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους, αναλογία – ποσοστό των ηµερών αδείας που δικαιούται ο/η υπάλληλος, βάσει του χρονικού διαστήµατος απασχόλησης στην υπηρεσία κατά το έτος αυτό. Η αναλογία της άδειας, η οποία υπολογίζεται επί των 20 –επί πενθηµέρου- και των 24 –επί εξαηµέρουηµερών, θα πρέπει να χορηγείται έως την 31η ∆εκεµβρίου του ηµερολογιακού έτους πρόσληψης ακόµη και αν δεν έχει ζητηθεί από τους υπαλλήλους .
Κατά το δεύτερο ηµερολογιακό έτος, ο/η υπάλληλος δικαιούται να λάβει τµηµατικά την κανονική άδεια, η οποία αναλογεί στο χρόνο απασχόλησής του στο δεύτερο αυτό έτος. Η αναλογία της άδειας υπολογίζεται εκ νέου, όπως και κατά το πρώτο ηµερολογιακό έτος, µε βάση τις 20 ηµέρες επί πενθηµέρου και τις 24 ηµέρες επί εξαηµέρου. Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού και κατά το χρονικό σηµείο συµπληρώσεως 12 µηνών από την ηµεροµηνία πρόσληψης, η άδεια επαυξάνεται κατά µία εργάσιµη ηµέρα. Ως εκ τούτου, η άδεια κατά το δεύτερο ηµερολογιακό έτος, η οποία θα πρέπει να χορηγηθεί από την υπηρεσία αναλογικώς ή ολόκληρη στο τέλος, έως την 31η ∆εκεµβρίου του έτους αυτού, φθάνει στο ύψος των 21 επί πενθηµέρου και 25 επί εξαηµέρου, εργάσιµων ηµερών. Κατά το τρίτο ηµερολογιακό έτος, καθώς και τα επόµενα, ο/ η υπάλληλος δικαιούται να λάβει, και εφόσον οι υπηρεσιακές ανάγκες το επιτρέπουν, ολόκληρη την ετήσια άδειά του και σε οποιοδήποτε χρονικό σηµείο του έτους αυτού. Η άδεια αυτή, θα φθάσει τις 22 ηµέρες επί πενθηµέρου και τις 26 επί εξαηµέρου, εάν έχουν συµπληρωθεί 2 έτη απασχόλησης εντός του τρίτου αυτού ηµερολογιακού έτους.
Τέλος, βάσει του άρθρου 3 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009 προβλέπεται προσαύξηση της κανονικής άδειας λόγω προϋπηρεσίας και ειδικότερα, “Υπάλληλοι και εργατοτεχνίτες (- τριες) που συμπληρώνουν υπηρεσία 10 ετών στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσία 12 ετών σε οποιοδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, δικαιούνται άδεια 30 εργάσιμων ημερών, αν εφαρμόζεται σύστημα εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ή 25 εργάσιμων ημερών, αν εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Από 1-1-2008, μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας δικαιούνται 1 επιπλέον εργάσιμη ημέρα, δηλ. συνολικά 31 και 26 εργάσιμες ημέρες αντίστοιχα”.
Για τους εργαζόμενους με σχέση ΙΔΟΧ που απασχολούνται με μειωμένες ώρες εργασίας σε ημερήσια βάση χωρίς μείωση των εβδομαδιαίων ημερών απασχόλησης (μερική απασχόληση), ο αριθμός των ημερών ετήσιας κανονικής άδειας που δικαιούνται θα υπολογιστεί κατά τον ίδιο τρόπο που θα υπολογιζόταν και αν δεν είχε επέλθει μείωση των ωρών ημερήσιας εργασίας, κλπ.
2. Άδεια λόγω ασθενείας
2.1. Άδεια λόγω ασθενείας για υπαλλήλους με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου χωρίς οργανική θέση
Για τους υπαλλήλους με σχέση ΙΔΟΧ χωρίς οργανική θέση, προβλέπεται ότι “ο εργαζόμενος διατηρεί την αξίωσή του για το μισθό, αν ύστερα από δεκαήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας εμποδίζεται να εργαστεί από σπουδαίο λόγο που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του. Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να αφαιρέσει από το μισθό τα ποσά που εξαιτίας του εμποδίου καταβλήθηκαν στον εργαζόμενο από ασφάλιση υποχρεωτική κατά το νόμο. Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διατηρείται, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, η αξίωση για το μισθό σε περίπτωση εμποδίου, δεν μπορεί να υπερβεί τον ένα μήνα, αν το εμπόδιο εμφανίστηκε ένα τουλάχιστον έτος μετά την έναρξη της σύμβασης, και το μισό μήνα σε κάθε άλλη περίπτωση. Η αξίωση για το διάστημα αυτό υπάρχει και αν ακόμη ο εργοδότης κατήγγειλε τη μίσθωση επειδή το εμπόδιο του παρείχε το δικαίωμα αυτό”. Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι για να διατηρηθεί η αξίωση του εργαζομένου για το μισθό, μολονότι δεν παρέχει εργασία, πρέπει το κώλυμα (εμπόδιο) για παροχή εργασίας να οφείλεται σε σπουδαίο λόγο, ήτοι σε λόγο που κατά την καλή πίστη και τα χρηστά συναλλακτικά ήθη, καθιστά δικαιολογημένη τη μη παροχή εργασίας. Να μη μπορεί δηλαδή, κατά την καλή πίστη και τα χρηστά και συναλλακτικά ήθη, να αξιωθεί από το μισθωτό η παροχή εργασίας εξαιτίας του σπουδαίου λόγου. Σπουδαίος λόγος αποχής από την εργασία μπορεί να είναι οποιοδήποτε πραγματικό περιστατικό που αναφέρεται είτε σε πρόσωπο του μισθωτού και γενικότερα στη δική του “σφαίρα” είτε σε πραγματικό γεγονός, που δημιουργεί αντικειμενική αδυναμία παροχής εργασίας κλπ.
2.2. Άδεια λόγω ασθενείας για υπαλλήλους Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με οργανική θέση.
Για τους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ΙΔΟΧ που κατέχουν οργανική θέση ισχύουν τα προβλεπόμενα του Κεφαλαίου Β’ του Π.Δ. 410/1988 περί κωλύματος παροχής εργασίας.
3. Άδεια μητρότητας
3.1. Άδεια μητρότητας για υπαλλήλους με σχέση ΙΔΟΧ χωρίς οργανική θέση
Η διάρκεια της άδειας μητρότητας ορίζεται στις 17 εβδομάδες για τις εργαζόμενες σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Από αυτές, τις 8 εβδομάδες πρέπει να πάρει η εργαζόμενη πριν από τον τοκετό και τις υπόλοιπες 9 μετά. Η τήρηση των χρονικών διαστημάτων είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που η εργαζόμενη γεννήσει πρόωρα, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, έτσι ώστε ο χρόνος της άδειας να φθάνει συνολικά τις 17 εβδομάδες. Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που είχε πιθανολογηθεί, αρχικά, η άδεια που είχε ληφθεί πριν τον τοκετό παρατείνεται, σε κάθε περίπτωση, μέχρι την πραγματική ημερομηνία του τοκετού, χωρίς αυτή η παράταση να συνεπάγεται την αντίστοιχη μείωση των 9 εβδομάδων της άδειας που πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό.
3.2. Άδεια μητρότητας για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με οργανική θέση.
Στις υπαλλήλους οι οποίες κυοφορούν, χορηγείται άδεια μητρότητας με πλήρεις αποδοχές 2 μήνες πριν και 3 μήνες μετά τον τοκετό. Όταν ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλιστεί συνολικός χρόνος άδειας 5 μηνών. Σε περίπτωση απόκτησης τέκνου πέραν του 3ου, η μετά τον τοκετό άδεια προσαυξάνεται κάθε φορά κατά 2 μήνες. Η άδεια λόγω κυοφορίας χορηγείται ύστερα από βεβαίωση του θεράποντος ιατρού για τον πιθανολογούμενο χρόνο τοκετού. Σε περίπτωση πολύδυμης κύησης, η άδεια λοχείας αυξάνεται κατά 1 μήνα για κάθε τέκνο πέραν του ενός
4. Μεταγενέθλιο τμήμα αδείας μητρότητας για υπαλλήλους με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση
Ομοίως με τις τεκμαιρόμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, και οι εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνο, από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των 8 ετών, να δικαιούνται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας των 9 εβδομάδων καθώς και τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με αυτήν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις του φορέα ασφάλισής τους.
5. Άδεια πατρότητας για υπαλλήλους με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση
Για τη χορήγηση της άδειας πατρότητας ισχύουν τα αναφερόμενα στο Κεφάλαιο Α.1 της παρούσας αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων του νέου νόμου.
6. Άδεια φροντίδας τέκνου για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Καθορίζεται η αφετηρία του δικαιώματος της άδειας φροντίδας παιδιού από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας. Καθίσταται έτσι σαφές ότι η χορήγηση της γονικής άδειας δεν επιφέρει μείωση του δικαιώματος της άδειας φροντίδας παιδιού, με όποιον τρόπο και εάν αυτή χορηγείται. Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι γονείς, ανεξάρτητα από το είδος δραστηριότητας του άλλου γονέα, ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται, δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους, την άδεια φροντίδας τέκνου. Η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα 30 μηνών από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας ή της γονικής άδειας, ως μειωμένο ωράριο. Κατά το παραπάνω διάστημα, ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού, δικαιούται είτε να προσέρχεται κατά 1 ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά 1 ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως, σύμφωνα με την αίτησή του, κλπ.
7. Ειδική παροχή προστασίας μητρότητας για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Η ειδική παροχή προστασίας μητρότητας χορηγείται στις εργαζόμενες μητέρες σε υπηρεσίες του Δημοσίου τομέα, κατά το μέρος που εφαρμόζεται σε αυτές η εργατική νομοθεσία, και καταβάλλεται από τον φορέα στον οποίο ανήκει οργανικά η υπάλληλος ή από τον φορέα στον οποίο υπηρετεί και επιβαρύνεται με τη μισθοδοσία της, με ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, όπως κάθε φορά καθορίζεται. Η μητέρα εργαζόμενη που είναι ασφαλισμένη του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, νυν e-ΕΦΚΑ, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, καθώς επίσης και η εργαζόμενη που αμέσως μετά τα ανωτέρω διαστήματα κάνει χρήση ετήσιας κανονικής αδείας, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο με βάση της ετήσιες προθεσμίες για τη χορήγησή της, δικαιούται να λάβει ειδική άδεια προστασίας μητρότητας 6 μηνών. Αν δεν κάνει χρήση της προβλεπόμενης ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, η μητέρα δικαιούται αμέσως μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας την ως άνω ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας κλπ.
8. Γονική άδεια για υπαλλήλους με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση
Προβλέπεται ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα στην γονική άδεια για κάθε εργαζόμενο γονέα, φυσικό, θετό ή ανάδοχο, καθώς και για κάθε πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα. Η άδεια έχει διάρκεια 4 μηνών και μπορεί να χορηγηθεί συνεχόμενα ή τμηματικά, ανάλογα με τις ανάγκες του εργαζόμενου, σύμφωνα με την αίτησή του και με τα όσα ειδικότερα ορίζονται στο νέο νόμο, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό. Για τους2 πρώτους μήνες της γονικής άδειας, ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλλει επίδομα γονικής άδειας στον κάθε γονέα, μηνιαίως, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, ενώ για τους λοιπούς 2 μήνες δεν καταβάλλονται αποδοχές. Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου ηλικίας έως 8 ετών, η γονική άδεια χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Μόνη προϋπόθεση του δικαιώματος αποτελεί η επί 1 έτος απασχόληση του εργαζόμενου στον ίδιο εργοδότη, κλπ.
9. Άδεια για υποβολή σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Εργαζόμενες, οι οποίες υποβάλλονται σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δικαιούνται άδεια 7 εργάσιμων ημερών με αποδοχές, ύστερα από βεβαίωση του θεράποντος ιατρού ή του διευθυντή μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (Μ.Ι.Υ.Α.).
10. Άδεια προγεννητικών εξετάσεων για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Οι έγκυοι εργαζόμενες απαλλάσσονται από την εργασία, χωρίς περικοπή αποδοχών, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του εργοδότη, με κάθε πρόσφορο μέσο, προκειμένου να υποβάλλονται σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον αυτές οι εξετάσεις πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του χρόνου εργασίας.
11. Άδεια λόγω σοβαρών νοσημάτων του υπαλλήλου, του/της συζύγου ή των τέκνων για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Ο αριθμός των ημερών της ειδικής άδειας των 22 ημερών με βάση τη διάρκεια της σύμβασης υπολογίζεται ως εξής: 22 ημέρες (ή 32 κατά περίπτωση)/ 12μήνες xαριθμό μηνών που διαρκεί η σύμβαση. Σε περίπτωση που προκύπτει δεκαδικός αριθμός γίνεται στρογγυλοποίηση αυτού. Παράδειγμα: Υπάλληλος που προσλαμβάνεται στο Υπουργείο Εσωτερικών με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου διάρκειας 5 μηνών και είναι δικαιούχος της ειδικής άδειας 22 ημερών γιατί έχει τέκνο με Δ.Α.Δ., δικαιούται ειδική άδεια 9 ημερών για όλη της διάρκεια της σύμβασής του. Εάν πάσχει και ο ίδιος ο υπάλληλος από νόσημα που χρήζει περιοδικής νοσηλείας η αναλογία υπολογίζεται με βάση τις 32 ημέρες και ο υπάλληλος δικαιούται 13 ημέρες ειδική άδεια, κλπ.
12. Άδεια σε περίπτωση ασθένειας τέκνου για υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Για τους απασχολούμενους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., ΟΤΑ β΄ βαθμού και στα Ν.Π.Δ.Δ. αυτών για την άδεια λόγω ασθένειας των τέκνων τους, ισχύουν αναλόγως τα αντίστοιχα οριζόμενα για τους μόνιμους και με σχέση εργασίας ΙΔΑΧ διοικητικούς πολιτικούς υπαλλήλους. Ειδικότερα, προβλέπεται για κάθε ημερολογιακό έτος άδεια 4 ημερών για τους υπαλλήλους με ανήλικα τέκνα, άδεια επτά (7) ημερών για τους τρίτεκνους υπαλλήλους, άδεια 10 ημερών για 23 τους πολύτεκνους υπαλλήλους και άδεια 8 ημερών για τους υπαλλήλους που είναι μονογονείς κλπ.
13. Άδεια για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των τέκνων για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Ειδικότερα: α) Ο γονέας-υπάλληλος που έχει 1 τέκνο, το οποίο παρακολουθεί μαθήματα πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δικαιούται άδεια έως 4 ημέρες το έτος,
β) Ο γονέας-υπάλληλος που έχει 2 τέκνα και άνω, τα οποία παρακολουθούν μαθήματα πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δικαιούται έως 5 ημέρες το έτος και
γ) Σε περίπτωση που τα τέκνα παρακολουθούν μαθήματα σε ιδρύματα διαφορετικής εκπαιδευτικής βαθμίδας, η δικαιούμενη άδεια αυξάνεται κατά 1 ημέρα.
Η άδεια χορηγείται καταρχάς για ορισμένες ώρες και σε εξαιρετικές περιπτώσεις για ολόκληρη την ημέρα, σε καμιά όμως περίπτωση πάνω από μία ημέρα συνεχώς. Ο συνολικός χρόνος της άδειας δεν εξαντλείται υποχρεωτικά.
Τυχόν υπόλοιπο που δεν έχει ληφθεί δεν μεταφέρεται στο επόμενο έτος, ούτε καταβάλλεται αποζημίωση στον υπάλληλο. Σε περίπτωση δε που και οι δύο γονείς είναι δικαιούχοι, λαμβάνουν από κοινού την άδεια, η διάρκεια της οποίας και για τους δυο δεν μπορεί να υπερβεί το συνολικό αριθμό των ημερών, όπως αυτός καθορίζεται ανωτέρω. Οι παραπάνω άδειες χορηγούνται σε αναλογία με βάση τη διάρκεια της σύμβασης των υπαλλήλων και ο υπολογισμός γίνεται αναλογικώς σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω για την ειδική άδεια των 22 ημερών.
14. Άδεια για μονογονεϊκές οικογένειες για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Καταργείται το προγενέστερο προβλεπόμενο όριο ηλικίας του παιδιού και επεκτείνεται έτσι το δικαίωμα του γονέα στην άδεια ανεξαρτήτως της ηλικίας του.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη διάταξη, στους εργαζόμενους γονείς, που έχουν χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχει την αποκλειστική επιμέλεια παιδιού, χορηγείται άδεια 6 εργάσιμων ημερών ετησίως, με αποδοχές, επιπλέον αυτής που δικαιούνται από άλλες διατάξεις. Γονέας με 3 παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδειας 8 εργάσιμων ημερών ετησίως.
16. Άδεια λόγω νοσηλείας τέκνου χωρίς αποδοχές με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Προβλέπεται ότι στους εργαζόμενους γονείς, χορηγείται ειδική γονική άδεια νοσηλείας χωρίς αποδοχές, σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού, ανεξαρτήτως της ηλικίας του, λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του εργαζόμενου, για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των 30 εργάσιμων ημερών κατ’ έτος.
Η ως άνω άδεια αποτελεί δικαίωμα του κάθε γονέα, χορηγείται, χωρίς άλλη προϋπόθεση, πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς για οικογενειακούς λόγους και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας.
17. Μειωμένο ωράριο για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Η μείωση του ωραρίου εργασίας κατά 1 ώρα την ημέρα, προκειμένου για τακτικούς υπαλλήλους και υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α., που έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή παιδιά έως 18 ετών που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ινσουλινοεξαρτώμενο ή τύπου 1 με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω ή σύζυγο με αναπηρία 80% και άνω τον οποίο συντηρεί και φροντίζει, γίνεται χωρίς ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους, κλπ.
18. Άδεια γάμου/συμφώνου συμβίωσης για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Σε περίπτωση τέλεσης γάμου ή σύναψης συμφώνου συμβίωσης, χορηγείται άδεια 6 εργασίμων ημερών, με αποδοχές, εφόσον ο εργαζόμενος απασχολείται με σύστημα εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και 5 εργασίμων ημερών, εφόσον απασχολείται με σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Η άδεια αυτή δεν υπολογίζεται στην κανονική ετήσια άδεια του εργαζομένου.
19. Άδεια λόγω αιμοληψίας ή λήψης αιμοπεταλίων για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Υπάλληλος που ανταποκρίνεται σε πρόσκληση από υπηρεσία αιμοληψίας για κάλυψη έκτακτης ανάγκης, καθώς και υπάλληλος, ο οποίος μετέχει σε οργανωμένη ομαδική αιμοληψία ή σε διαδικασία παροχής αιμοπεταλίων, δικαιούται ειδικής άδειας απουσίας με πλήρεις αποδοχές 2 ημερών για 6 αιμοληψίες ή παροχές αιμοπεταλίων το χρόνο κατ’ ανώτατο όριο. Η άδεια αυτή δεν χορηγείται σε αναλογία με βάση τη διάρκεια της σύμβασης και για τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία χορήγησής της ισχύουν τα αναφερόμενα στο Κεφάλαιο Α΄ της παρούσας εγκυκλίου
20. Άδεια πένθους για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Προβλέπεται άδεια πένθους 2 ημερών με αποδοχές για θάνατο συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών ενώ το δικαίωμα άδειας λόγω θανάτου συγγενούς που θεσπίστηκε από την προηγούμενη διάταξη χορηγείται και στους εξ αγχιστείας συγγενείς στην ίδια γραμμή και στον ίδιο βαθμό.
21. Άδεια χωρίς αποδοχές
21.1 Άδεια χωρίς αποδοχές για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Στις περιπτώσεις συζύγων, με οποιαδήποτε σχέση και αν συνδέονται με το Δημόσιο και αν ο ένας από τους δύο υπηρετεί στο εξωτερικό, ο άλλος έχει δικαίωμα να ζητήσει ειδική άδεια χωρίς αποδοχές, διάρκειας 3 ετών κατ` ανώτατο όριο, με σκοπό τη συγκατοίκηση. Η άδεια παρέχεται με απόφαση του αρμόδιου υπουργού ύστερα από γνώμη του οικείου υπηρεσιακού συμβουλίου. Για τον καθορισμό του χρόνου της άδειας λαμβάνονται υπόψη και οι υπηρεσιακές ανάγκες. Το παραπάνω δικαίωμα ειδικής άδειας αναγνωρίζεται επίσης και σε υπαλλήλους που συνδέονται με οποιαδήποτε σχέση με το Δημόσιο και των οποίων οι σύζυγοι, συνδεόμενοι με οποιαδήποτε σχέση στο Δημόσιο, υπηρετούν προσωρινά στο εξωτερικό σε διεθνείς οργανισμούς”.
21.2. Άδεια άνευ αποδοχών με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Εργαζόμενος πλήρους ή μερικής απασχόλησης δύναται, κατόπιν ατομικής έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη, να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το 1 έτος, η οποία μπορεί να παραταθεί με νεότερη συμφωνία των μερών. Κατά τη διάρκεια της άδειας η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές.
22. Άδεια εξετάσεων για υπαλλήλους με σχέση εργασίας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση.
Ο συνολικός αριθμός ημερών άδειας εξετάσεων που δικαιούνται οι υπάλληλοι κατά τη διάρκεια της σύμβασής τους υπολογίζεται σε αναλογία με βάση τη διάρκεια της σύμβασής τους και για κάθε ημέρα εξετάσεων δύναται να χορηγηθεί άδεια έως 2 ημερών πριν ή κατά την ημέρα εξέτασης.
ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr