Του Χρήστου Μαζανίτη
Η προσήλωση της Τουρκίας από την άνοδο του Προέδρου Ερντογάν και εντεύθεν στο βαθύ Ισλάμ είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Σε όλους τους τομείς της τουρκικής κοινωνίας η έντονη επίδραση της θρησκείας διαμορφώνει ένα πλαίσιο το οποίο σταδιακά απομακρύνει το τουρκικό έθνος από τα δυτικά πρότυπα και συνήθειες, τα οποία ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους Κεμάλ Ατατούρκ, είχε εισάγει, θέλοντας να εξευρωπαΐσει τα τουρκικά πλήθη. Το μόνο όμως που σε λίγο καιρό θα θυμίζει την «δυτικόφιλη» Τουρκία θα είναι τα πορτραίτα του Ατατούρκ που «κοσμούν» κάθε δημόσιο κτίριο και υπηρεσία, αν δεν αντικατασταθούν κι αυτά από το πορτραίτο του επίδοξου αναβιωτή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας Ερντογάν.
Τζιχάντ και Μαντράσσας
Το εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας βεβαίως δε θα μπορούσε να εξαιρείται του κανόνα, με τις παρεμβάσεις στον τρόπο, στο είδος και στη διδακτική ύλη να παραπέμπουν σε αναχρονιστικά καθεστώτα του «σκοταδιστικού» Μεσαίωνα παρά σε «σύγχρονη δημοκρατία». Οι στοχευμένες παρεμβάσεις με έντονη θρησκευτική χροιά καλύπτουν όλα τα είδη των εκπαιδευτικών βαθμίδων από τις μικρές τάξεις του δημοτικού, όπου η εισαγωγή στα σχολικά βιβλία για τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου αντικαταστάθηκε από ύμνους προς το jihad (ιερό πόλεμο), έως και τα πανεπιστήμια. Τον σκοπό της εκπαίδευσης τον έχει άλλωστε εξαγγείλει ο Τούρκος Πρόεδρος από το 2015, όταν ξεδιπλώνοντας το όραμά του για το τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα, ουσιαστικά προανήγγειλε μια σαρωτική μεταρρύθμιση που θα «γαλουχεί» τους νέους ανθρώπους με την παράδοση, θα τους παρέχει «ηθική» παιδεία και δεν θα βασίζεται μόνο στην απόκτηση στείρας πληροφορίας. Η «ηθική» βέβαια παιδεία που ο Ερντογάν οραματίζεται να ενσταλάξει στη πολυπληθή τουρκική νέα γενιά χαρακτηρίζεται από θρησκευτικό φανατισμό, όπως τα θρησκευτικά σχολεία madrassas που γαλούχησαν τους φιλοπόλεμους και θρησκευτικά φανατισμένους Taliban, ή όπως τα θρησκευτικά σχολεία που εκπαίδευαν στην τυφλή υποταγή τους Φρουρούς της Επανάστασης, το πειθήνιο όργανο επιβολής της τάξης και διατήρησης του θεοκρατικού καθεστώτος στο Ιράν.
Όταν το 2016 εκφράστηκαν πιο έντονα οι αντιθέσεις των γονιών και των μαθητών στις προγραμματισμένες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, ο Πρόεδρος Ερντογάν έσπευσε να τις ταυτίσει κατά την προσφιλή του τακτική, με εξωχώρια ταραχοποιά στοιχεία που στοχεύουν στη διάρρηξη εκ των έσω της τουρκικής συνοχής και «φρόντισε» να σιωπήσουν με συνοπτικές «δημοκρατικές» διαδικασίες. Ο δε σκοταδισμός που έχει επιβάλλει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης προφανώς στοχεύει στη δημιουργία μιας απόλυτα προσηλωμένης και θρησκευτικά φανατισμένης νεολαίας, έτοιμης να υπακούει τυφλά και αναντίρρητα τα κελεύσματα των πολιτικών και θρησκευτικών ταγών της γείτονος.
Η «αποδυτικοποίηση»
Επίσης η επιβολή απομνημόνευσης στα παιδιά του δημοτικού των προσευχών του Κορανίου, όταν αυτά αρχίζουν ακόμα να μαθαίνουν τον κόσμο, μάλλον δεν δημιουργεί πολυδιάστατες και ευρυμαθείς προσωπικότητες όπως θα στόχευε μια υγιής εκπαίδευση δυτικού τύπου, αλλά φανατισμένα ανδρείκελα τα οποία δεν σκέφτονται πέραν από το θρησκευτικώς επιτρεπτό (halal) ή πέραν απ’ ότι αρέσει στον ηγέτη τους. Η ανεξέλεγκτη «δυτικοποίηση», όπως πρόσφατα ο Ερντογάν αποκάλεσε την επίδραση των δυτικών συνηθειών στην τουρκική καθημερινότητα τον ενοχλεί πολύ. γιατί μοιραία αποκαλύπτει τις ανορθογραφίες της κυβέρνησης και του λαοπρόβλητου ηγέτη της. Η μεθοδική όπως φαίνεται εκρίζωση της επιστημονικής και αντικειμενικής εκπαίδευσης αποτελεί την παρακαταθήκη και (ποιος ξέρει;) ίσως και το κύκνειο άσμα του σκιώδους έργου του Τούρκου Προέδρου. Με την ίδρυση ιδρυμάτων που εξυπηρετούν ύποπτους σκοπούς, όπως αυτού της Νεολαίας και Εκπαίδευσης, του οποίου μέλη του διοικητικού συμβουλίου είναι ο γιος και η κόρη του Τούρκου Προέδρου, παγιώνεται μια ζοφερή πραγματικότητα για τον τουρκικό λαό. Μετά την αποσάθρωση των πολιτικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη συνεχιζόμενη κατρακύλα στους παγκόσμιους δείκτες ελευθεριών, με την Τουρκία να αποτελεί ουραγό στις συγκεκριμένες κατηγορίες κάτω ακόμα κι από τριτοκοσμικές χώρες, ο Ερντογάν τώρα στοχεύει και στην εκπαίδευση στην προσπάθειά του να βάλει τις επόμενες γενιές στο καλούπι που αυτός θέλει.
Όταν όλος ο πολιτισμένος κόσμος πραγματοποιεί βήματα μπροστά , η Τουρκία βαδίζει ολοταχώς προς το Μεσαίωνα, με τον σκοταδισμό και την πλάνη να κυριαρχεί σε όλες τις εκφάνσεις της τουρκικής κοινωνίας. Η Τουρκία με τις ενέργειές της σε εσωτερικό και σε εξωτερικό έχει βαλθεί να εξαφανίσει ακόμα και αυτά τα τελευταία ψήγματα μετριοπάθειας και νηφαλιότητας που της έχουν απομείνει. Δε σέβεται τις σχέσεις καλής γειτονίας, λειτουργεί ως τραμπούκος, η οικονομία της στενάζει, απομυζεί τις οικονομίες του λαού της, τρομοκρατεί τις διαφορετικές εσωτερικές φωνές, μετατρέπει πανεπιστήμια σε τζαμιά, επισκιάζει την εκπαίδευση των νέων της….
Παρ’ όλα αυτά η Τουρκία συνεχίζει να θεωρείται από τον πολιτισμένο κόσμο σημαντική εμπορική και συμμαχική εταίρος(!!) Ως πότε όμως τα οικονομικά συμφέροντα θα εξωραΐζουν την πραγματική, σκοτεινή πλευρά της Τουρκίας; Η καλογυαλισμένη εικόνα της έχει ήδη αρχίσει να θαμπώνει και με την οικονομία της να καταρρίπτει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο, από πολλούς πιστεύεται ότι το τέλος εποχής πλησιάζει για τον Ερντογάν, όπως και το σύστημα εξουσίας που τον υποστηρίζει πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι ο ίδιος πιστεύει και παρά τις απέλπιδες προσπάθειες του να γαντζωθεί στην εξουσία. Ή μήπως ένα δεύτερο Ιράν γεννιέται;