Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, παραχώρησε συνέντευξη χθες, Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2023, στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Star και στη Μάρα Ζαχαρέα.
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη:
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Στο σημείο αυτό θα καλωσορίσουμε στο στούντιο του STAR τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης, κύριο Νίκο Δένδια. Καλησπέρα σας και ευχαριστούμε που είσαστε μαζί μας απόψε.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Καλησπέρα κυρία Ζαχαρέα, εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Θα έρθω στο θέμα του πολέμου. Θέλω όμως να ξεκινήσουμε με κάτι άλλο. Εσείς το τελευταίο διάστημα είχατε επαφές με ομολόγους σας στη Σαουδική Αραβία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία και σε όλες τις επαφές που είχατε, θέσατε το ζήτημα της αμυντικής βιομηχανίας και της καινοτομίας. Έχει έρθει η ώρα να παράγει και η Ελλάδα δικά της αμυντικά συστήματα; Και αν ναι, τι είδους;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Έχει παρέλθει η ώρα κυρία Ζαχαρέα, δεν έχει έρθει. Έπρεπε πολλά χρόνια πίσω να έχουμε καταφέρει να έχουμε τη δυνατότητα να στηρίξουμε το μεγάλο οικοδόμημα των Ενόπλων Δυνάμεών μας. Όχι συνολικά. Η Ελλάδα δεν μπορεί να φτιάξει αεροπλάνα, αλλά υπάρχουν πάρα πολλά συστήματα τα οποία θα μπορούσαμε να φτιάξουμε και επίσης πάρα πολλά συστήματα που είναι ακόμα πιο σημαντικό, τα οποία θα έπρεπε να συντηρήσουμε. Και δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό. Υπάρχουν χώρες στην περιοχή μας, το Ισραήλ είναι μία από αυτές, που έχουν καταφέρει εξαιρετικά πράγματα στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και έχουν δημιουργήσει και δουλειές και τεχνογνωσία και έχουν αυξήσει πάρα πολύ τις εξαγωγές. Αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε και εμείς.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Είπατε, δεν μπορούμε να φτιάξουμε αεροπλάνα, φαντάζομαι δεν μπορούμε να φτιάξουμε και φρεγάτες.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Αν θέλετε δεν είναι οικονομικό να φτιάξουμε αεροπλάνα.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Τι είναι αυτό που θα μπορούσαμε να φτιάξουμε εμείς;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Κατ’ αρχήν, οι πόλεμοι, οι σύγχρονες συγκρούσεις όσο και αν φαίνεται περίεργο, κρίνονται σε πράγματα τα οποία δεν έχουν κατ’ ανάγκην μεγάλη αξία. Τα drones δεν έχουν μεγάλη αξία και είναι περίεργο να βλέπουμε την Τουρκία να είναι πρωταθλήτρια στην παραγωγή drones και η Ελλάδα να μην παράγει drones είτε για πολιτική χρήση είτε για στρατιωτική χρήση. Υπάρχουν όμως πάρα πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα οι οποίες έχουν τεχνογνωσία και αν βοηθηθούν θα μπορούσαν να το κάνουν. Να κάνουν το software…
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Να φτιάξουμε δικά μας drones δηλαδή.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Προφανώς μπορούμε να φτιάξουμε δικά μας drones, δεν είναι τόσο πολύπλοκο. Από εκεί και πέρα, software, συντήρηση των οπλικών μας συστημάτων. Συντήρηση των αεροπλάνων που ήδη έχουμε. Συντήρηση των πλοίων που ήδη έχουμε. Δυνατότητα παραγωγής πυραύλων, δυνατότητα παραγωγής ρουκετών, δυνατότητα παραγωγής ραντάρ, δυνατότητα παραγωγής ασυρμάτων, δυνατότητα παραγωγής όπλων, δυνατότητα παραγωγής πυρομαχικών. Όλα αυτά είναι απολύτως μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της χώρας μας.
Και έχουμε και ένα ανθρώπινο κεφάλαιο το οποίο είναι ζηλευτό. Είναι κρίμα που αφήνουμε νέους ανθρώπους να πηγαίνουν στο εξωτερικό να υπηρετούν άλλες οικονομίες, άλλες κοινωνίες άλλες Ένοπλες Δυνάμεις, άλλες σημαίες αν θέλετε να το πούμε με έναν τρόπο περιγραφικό και σαφή και να μην μένουν στην Ελλάδα και να εμπλουτίζουν την ελληνική βιομηχανία, τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και στην πραγματικότητα και τις ελληνικές εξαγωγές.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Άρα εσείς σχεδιάζετε να βάλετε μπρος αυτό το μεγαλεπήβολο σχέδιο. έτσι όπως το παρουσιάζετε.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Είναι μεγαλεπήβολο;
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Με δεδομένο ότι δεν το έχουμε δει μέχρι τώρα, ναι.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Σύμφωνοι, υπ΄ αυτήν την έννοια.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Τι χρονικό διάστημα θα μπορούσε να είχε αυτό για να το δούμε να αναπτύσσεται;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Κοιτάξτε, νομίζω το πρώτο πράγμα που θα κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε το πλαίσιο, το θεσμικό πλαίσιο. Το νομοθέτημα είναι ήδη σε τελική φάση σύνταξης.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Για αυτό έρχεται και η ΕΑΒ στο Υπουργείο σας;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Η ΕΑΒ έρχεται στο Υπουργείο μας γιατί πρέπει να συντηρηθούν τα αεροπλάνα της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με έναν τρόπο στέρεο. Μέχρι τώρα υπάρχει μια πολύ μεγάλη σειρά μεταγωγικών αεροπλάνων τα οποία δεν συντηρούνται και μια σειρά ελικοπτέρων που δεν συντηρούνται.
Η ΕΑΒ έχει πράγματα που τα κάνει καλά, το πρόγραμμα Viper στα F16 παραδείγματος χάρη, αυτό πάει καλά, αλλά και πράγματα που δεν πάνε καθόλου καλά. Πρέπει λοιπόν να γυρίσουμε και εκεί. Η ΕΑΒ είναι προβληματική πάρα πολλά χρόνια. Δεν χρειάζεται να επεκταθώ, έχουμε σαφή εικόνα για το τι συμβαίνει.
Από εκεί και πέρα όμως υπάρχει ένα ολόκληρο οικοσύστημα το οποίο πρέπει να δημιουργηθεί και το Υπουργείο Άμυνας πρέπει και αυτό το ίδιο στο DNA του να αντιληφθεί ότι δεν είναι απλώς ο προϊστάμενος πολιτικός θεσμός των Ενόπλων Δυνάμεων. Έχει μια πολύ ευρύτερη αποστολή και πρέπει να την υπηρετήσει.
Η καινοτομία, η αμυντική βιομηχανία, είναι κομμάτι αυτής της αποστολής.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Όπως σωστά είπατε στο ξεκίνημα, τουρκικά drones έχουμε ήδη δει να παράγονται στην Τουρκία.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Πολλά.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Πότε θα μπορούσαμε να δούμε τα ελληνικά drones να παράγονται στην Ελλάδα;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Μα παράγονται. Κυρία Ζαχαρέα, υπάρχουν πάρα πολλές ελληνικές επιχειρήσεις που παράγουν drones.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Σε ένα χρόνο, σε δύο, σε πέντε;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Δεν μπορώ να σας το τοποθετήσω χρονικά. Το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί η κουλτούρα, το οικοσύστημα, όσο και αn σας φανεί περίεργο τα χρήματα τα έχουμε. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε για χρηματοδότηση. Υπάρχουν ευρωπαϊκά εργαλεία τα οποία θα μας δώσουν τη δυνατότητα όπως και η Eλληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε αυτό το σύστημα. Άλλωστε τα χρήματα στην αρχή δεν είναι πολλά.
Επίσης, η βασική μας σκέψη είναι ότι ένα κομμάτι μικρό στην αρχή, μεγαλύτερο αργότερα, του ελληνικού αμυντικού προϋπολογισμού, πρέπει να διατίθεται για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Πρέπει να το ενθαρρύνουμε αυτό.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Λοιπόν, είναι σημαντικές οι ειδήσεις που μας δώσατε για αυτό το κομμάτι. Θέλω να έρθω τώρα στη σημερινή μέρα όπου στην Άγκυρα έγινε συζήτηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης από την δική μας πλευρά και από την πλευρά της Τουρκίας.
Μέχρι ποιου σημείου κατά τη γνώμη σας μπορούν να φτάσουν αυτές οι συζητήσεις;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Θα σας πω, αυτές οι συζητήσεις δεν θέλω να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι είναι διαπραγμάτευση περί παντός επιστητού. Δεν είναι καν διαπραγμάτευση. Εγώ απέσπασα στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έναν έμπειρο διπλωμάτη, τον παλιό μου Γενικό Γραμματέα στο Υπουργείο Εξωτερικών, τον Πρέσβη κύριο Λαλάκο, για να ηγηθεί αυτής της ομάδας. Γιατί έχει και διπλωματικά χαρακτηριστικά αυτή η προσέγγιση. Αλλά μέχρι εκεί. Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι μέτρα τα οποία περιγράφονται σε έναν κατάλογο δεκαετίας πριν, είναι 29 μέτρα αν θυμάμαι καλά απ’ έξω και από αυτά συμφωνούμε ποια θα υλοποιήσουμε ad referendum.Τι σημαίνει ad referendum; Οι ομάδες συνεννοούνται μεταξύ τους και μετά πηγαίνουν στους Υπουργούς για να εγκρίνουν ή να μην εγκρίνουν αυτά οι διαπραγματευτικές ομάδες, οι δύο ομάδες δηλαδή που συζήτησαν τα ΜΟΕ, έχουν αποφασίσει.
Είναι μέτρα που έχουν να κάνουνε παραδείγματος χάρη με αθλητικούς αγώνες μεταξύ των ομάδων των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών, με γραμμές επικοινωνίας, με ανταλλαγές επισκέψεων. Μη θεωρήσει κανείς ότι μπαίνουμε στα βαθιά νερά της Ελληνοτουρκικής διαφοράς. Αυτό δεν είναι δουλειά του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Είναι δουλειά του Υπουργείου Εξωτερικών. Είναι διαφορετικοί οι ρόλοι. Όμως, το να υπάρχει μια κατανόηση, να υπάρχει ένα καλό κλίμα, να υπάρχει ύφεση, αυτό είναι κάτι που το επιδιώκουμε όλοι.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Στο Μεσανατολικό εμείς και η Τουρκία έχουμε άλλη στάση. Ο Ερντογάν είπε ότι η Χαμάς καν δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Επιεικώς άλλη στάση.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Αυτό μπορεί να επηρεάσει το καλό κλίμα; Το θετικό κλίμα που βλέπουμε εδώ και ένα χρόνο περίπου;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Ελπίζω όχι. Αυτό όμως που εμένα, θέλω να σας είμαι ειλικρινής, με στενοχωρεί, είναι ότι αυτή η τουρκική θέση ενέχει και μια γεωπολιτική επιλογή.
Επιλογή ενός προτύπου. Η Χαμάς δεν μπορεί να είναι πρότυπο για μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ. Δεν μπορεί να είναι πρότυπο για μία χώρα που θέλει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που θέλει να είναι κομμάτι του δυτικού κόσμου και εμείς αυτό ευχόμαστε για την Τουρκία.
Εμείς την Τουρκία τη θέλουμε μέσα στο δυτικό αξιακό σύνολο. Τότε και η Ελληνοτουρκική διαφορά μπορεί να λυθεί πολύ ευκολότερα. Μια Τουρκία η οποία έχει άλλες απόψεις, άλλες φιλοδοξίες είναι πολύ πιο «περίεργος» γείτονας.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Επειδή το μεσανατολικό εξελίσσεται και δεν βλέπουμε να υπάρχει κανένα plan b για την επόμενη μέρα. όταν έρθει αυτή η επόμενη μέρα. Σας ανησυχεί όσον αφορά τα ελληνικά συμφέροντα, όσο παρατείνεται αυτή η σύγκρουση στη γειτονιά μας;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία επιδιώκει πάντα την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή. Οτιδήποτε ανατρέπει αυτό το περιβάλλον ασφάλειας και σταθερότητας, και εδώ μιλάμε για βίαιη ανατροπή, το είπατε πάρα πολύ καλά, τίποτα δεν είναι φανερό, δεν ξέρουμε τι θα γίνει την επόμενη μέρα, δεν υπάρχει σχεδιασμός επόμενης μέρας ακόμα, οτιδήποτε τέτοιο λοιπόν, προφανώς βλάπτει την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα και άρα τα ελληνικά συμφέροντα.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Θα ήθελα να κλείσουμε με μια ερώτηση που αφορά το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, γιατί εκτός από Υπουργός είσαστε και ένα κορυφαίο στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας. Πώς είδατε τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ; Πώς πιστεύετε ότι όλες αυτές οι τεκτονικές αλλαγές στην κεντροαριστερά μπορεί να επηρεάσουν το πολιτικό σύστημα;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Δεν μου επιτρέπετε καταρχήν να σχολιάσω τι γίνεται στα εσωτερικά ενός άλλου κόμματος, σε αυτή την περίπτωση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Μπορώ να εκφράσω όμως μια ευχή. Το σύστημα για να λειτουργήσει χρειάζεται μια στέρεη αντιπολίτευση. Μια αντιπολίτευση δηλαδή η οποία κάνει κριτική στην Κυβέρνηση, προτείνει τις δικές της θέσεις και μέσα από τη σύγκλιση που δημιουργείται, από την ώσμωση που δημιουργείται, από τον διάλογο, καταλήγουμε στο βέλτιστο για τη χώρα.
Πρέπει και εμείς, εμείς η Νέα Δημοκρατία να αισθανόμαστε ότι υπάρχει αντιπολίτευση στη χώρα. Άρα, εύχομαι το γρηγορότερο η κεντροαριστερά να μπορέσει να μορφοποιήσει ένα σχήμα το οποίο να σταθεί απέναντί μας, να μας ασκήσει κριτική και αν θέλετε να μας βοηθήσει να γίνουμε και εμείς καλύτεροι.
Κα ΖΑΧΑΡΕΑ:
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συζήτηση που είχαμε, κύριε Υπουργέ.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Εγώ, κυρία Ζαχαρέα, να είστε καλά.