Ως μνημειώδες έργο στην ιστορία του Όπλου, δεσπόζουν τα οχυρωματικά έργα της γραμμής των συνόρων, η περίφημη «Γραμμή Μεταξά», τα οποία αποτελούν καύχημα του προσωπικού του Μηχανικού, αποσπώντας ακόμη και σήμερα τον θαυμασμό του σύγχρονου τεχνικού κόσμου
Σήμερα, 28 Ιουλίου 2019, συμπληρώνονται 190 χρόνια από την ίδρυση του Όπλου του Μηχανικού του Στρατού Ξηράς, στις 28 Ιουλίου 1829, μετά από σχετική διαταγή του πρώτου κυβερνήτη της μόλις απελευθερωμένης Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια, και η σημερινή Διεύθυνση Μηχανικού του ΓΕΣ, με επικεφαλής τον Υποστράτηγο Γεώργιο Κέλλη και την έγκριση του Αρχηγού ΓΕΣ Αντιστράτηγου Γεωργίου Καμπά και της ιεραρχίας έχουν προγραμματίσει σειρά εκδηλώσεων ως το τέλος του χρόνου.
Σήμερα το Όπλο του Μηχανικού είναι το τέταρτο στη σειρά των Όπλων του Στρατού Ξηράς, μετά το Πεζικό, Ιππικό-Τεθωρακισμένα και Πυροβολικό και πριν από τα Όπλα των Διαβιβάσεων και της Αεροπορίας Στρατού.
Ας δούμε, λοιπόν, μία αναγκαστικώς σύντομη ιστορική αναδρομή σε σχέση με την προσφορά του Όπλου του Μηχανικού, όπως δίδεται από το ΓΕΣ.
«Το «Σώμα επί της Οχυρωματοποιίας και Αρχιτεκτονικής Αξιωματικών», όπως ήταν η αρχική ονομασία, ιδρύθηκε στις 28 Ιουλίου 1829 από τον πρώτο κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και αποτέλεσε το λίκνο της δημιουργίας του τεχνικού κόσμου της πατρίδας μας.
Αποστολή του Σώματος ήταν η σύνταξη μελετών και σχεδίων για την κατασκευή, συντήρηση και βελτίωση των οχυρωματικών έργων, των στρατιωτικών και δημοσίων κτιρίων, των γεφυρών, των δρόμων, καθώς και άλλων υποδομών που απαιτούσαν τεχνική κατάρτιση. Η αρχική σύνθεση του νεοσύστατου Σώματος, προέβλεπε έναν αντισυνταγματάρχη ως αρχηγό, έναν ταγματάρχη, τέσσερις λοχαγούς, τρεις υπολοχαγούς και οκτώ επιστάτες έργων.
Η ιστορία του Όπλου ξεκινά να γράφεται μετά την απελευθέρωση της χώρας από την Οθωμανική αυτοκρατορία, όταν οι πρώτοι αξιωματικοί του Μηχανικού θα αναλάβουν να οργανώσουν, να διευθύνουν και να διδάξουν στο πρώτο Σχολείο Καλών Τεχνών (το σημερινό Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο) και στα πρώτα λύκεια, αποτελώντας το μόνο -τότε- τεχνικό επιστημονικό προσωπικό του κράτους.
Είναι οι ίδιοι που θα επωμιστούν την επίβλεψη ανοικοδόμησης των δημοσίων κτιρίων, τη ρυμοτομία, την πολεοδομία και το σχεδιασμό των νέων πόλεων, καθώς και τις διευθύνσεις εκτέλεσης των δημοσίων έργων των Νομαρχιών μέχρι και το 1878, όταν και αποφοίτησαν οι πρώτοι πολιτικοί μηχανικοί από το Πολυτεχνείο. Ο όρος «πολιτικός μηχανικός» δόθηκε γιατί μέχρι τότε υπήρχε μόνο ο μηχανικός του στρατού («στρατιωτικός μηχανικός») και για να ξεχωρίζει από αυτόν.
Το Όπλο του Μηχανικού εκτός από τη συμμετοχή του στην ανασυγκρότηση της πατρίδας και στους αγώνες του έθνους, αποτέλεσε διαχρονικά το πλέον προηγμένο τεχνολογικά τμήμα, το οποίο υποδέχθηκε και ανέπτυξε κάθε νέο οπλικό σύστημα και υπηρεσία. Από προσωπικό του Μηχανικού προήλθαν ή οργανώθηκαν:
– Η Υπηρεσία Φάρων το 1910,
– Η Πολεμική Αεροπορία το 1913 (σ.σ. εννοεί η Αεροπορική Υπηρεσία του Στρατού),
– Το Πυροσβεστικό Σώμα,
– Η Γεωγραφική Υπηρεσία το 1926, και
– Το Όπλο των Διαβιβάσεων το 1946.
Ως μνημειώδες έργο στην ιστορία του Όπλου, δεσπόζουν τα οχυρωματικά έργα της γραμμής των συνόρων, η περίφημη «Γραμμή Μεταξά», τα οποία αποτελούν καύχημα του προσωπικού του Μηχανικού, αποσπώντας ακόμη και σήμερα τον θαυμασμό του σύγχρονου τεχνικού κόσμου (σ.σ.: ας σημειωθεί ότι και ο τότε δικτάτωρ Ιωάννης Μεταξάς, ο οποίος ήταν αυτός που «έσπρωξε» και το θέμα της κατασκευής των οχυρών της γραμμής αμύνης προς τη Βουλγαρία, που έκτοτε φέρει το όνομά του, ήταν και ο ίδιος διαπρεπής αξιωματικός του Μηχανικού, απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων).
Συνεχίζοντας την πλούσια ιστορική διαδρομή, φτάνουμε στο 1957 και στην ίδρυση των «Μικτών Ομάδων Μηχανημάτων Ανασυγκρότησης», τις γνωστές σε όλους ΜΟΜΑ. Οι ΜΟΜΑ αποτέλεσαν το βασικό πυλώνα ανασυγκρότησης της χώρας από το 1957 έως το 1993, κατασκευάζοντας σε όλη την επικράτεια κρίσιμα έργα υποδομής (οδοποιία, αεροδρόμια, αρδευτικά έργα, δημόσια κτίρια κ.λπ.), ο προϋπολογισμός των οποίων δεν δύναται να εκτιμηθεί.
Το έργο συνεχίστηκε και μετά το 1993, μέχρι τη σημερινή περίοδο, όπου το προσωπικό του Μηχανικού, ακολουθώντας την ιστορική κληρονομιά των προκατόχων του, παραμένει συνεχώς σε ετοιμότητα, ενεργώντας άμεσα σε κάθε προσκλητήριο της ελληνική πολιτείας. Σε κάθε ευκαιρία, αποδεικνύει ότι διαθέτει την τεχνογνωσία, τον εξοπλισμό και την εμπειρία, προκειμένου μετά από μια δύσκολη στιγμή, να κάνει τους συμπολίτες μας να χαμογελούν.
Επιστρέφοντας στη δεκαετία του ’50, παρατηρούμε ότι εκτός από την απαίτηση για έργα υποδομής, μια άλλη, εξίσου σημαντική ανάγκη, ταλάνιζε τις τοπικές κοινωνίες. Τα απομεινάρια των εκρηκτικών και πυρομαχικών από τις πολυετείς πολεμικές συγκρούσεις, αποτελούσαν τη σημαντικότερη απειλή για τη ζωή και την οικονομική ανάπτυξη των κατοίκων σε όλη την επικράτεια. Το έργο της εκκαθάρισης ανέλαβε το Όπλο του Μηχανικού με το Τάγμα Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ). Έργο επίπονο, με βαρύ φόρο αίματος το οποίο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Στις μέρες μας, καθοριστική υπήρξε η συμβολή του προσωπικού του Μηχανικού και στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος. Κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας κατασκευάστηκαν σε ελάχιστο χρόνο, δημιουργώντας υποδομές οι οποίες παρείχαν στο κράτος τη δυνατότητα διαχείρισης της κρίση.
Στη διάρκεια της πολυετούς ιστορίας του, το Μηχανικό διατήρησε αναλλοίωτες τις αξίες και τις παραδόσεις, συνεχίζοντας αδιάλειπτα την πολυεπίπεδη δράση του, τόσο στο επιχειρησιακό όσο και στο κοινωνικό πεδίο.
Σήμερα, 190 χρόνια μετά την ίδρυσή του, όραμα του προσωπικού του Μηχανικού, αποτελεί η διατήρηση ενός αξιόμαχου, ευέλικτου και αποτελεσματικού ΜΧ, το οποίο συνεχίζοντας την ιστορική του διαδρομή, βασιζόμενο στο ανθρώπινο δυναμικό του και στην αποδοτικότερη αξιοποίηση των διατιθέμενων μέσων του, να δύναται να υποστηρίζει σε μέγιστο βαθμό το πλέον σύγχρονο και πολυδιάστατο επιχειρησιακό περιβάλλον, αποτελώντας ταυτόχρονα το πιο ισχυρό διαπραγματευτικό εργαλείο κοινωνικής πολιτικής του Γενικού Επιτελείου Στρατού, συνδράμοντας ποικιλοτρόπως, όποτε και όπου απαιτηθεί, την Ελληνική Πολιτεία».
Αν αυτά αποτελούν την επίσημη -σύντομη- ιστορία του Όπλου του Μηχανικού, εμείς θα προσθέσουμε και μερικά επιπλέον στοιχεία που δεν γράφονται και καλό θα ήταν να προστεθούν έστω και εκ των υστέρων.
Ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους Ήρωες του Ελληνικού Στρατού και γενικότερα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι ο τότε Λοχαγός Μηχανικού (μεταθανατίως προαχθείς σε αντιστράτηγο) Σωτήριος Σταυριανάκος, ο οποίος σκοτώθηκε στις 16 Αυγούστου 1974, στη διάρκεια της δεύτερης φάσεως της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο («Αττίλας-2»), μαχόμενος εναντίον του προαιώνιου εχθρού του έθνους, ως απλός πεζικάριος, επικεφαλής της Διμοιρίας Μηχανικού της Ελληνικής Δυνάμεως Κύπρου (ΕΛΔΥΚ).
Τα τελευταία χρόνια έχει συγκροτηθεί με έδρα το Λουτράκι Κορινθίας, το 747 Ειδικό Τάγμα Μηχανικού (747 ΕΤΜΧ), το οποίο διαθέτει ένα τμήμα του δυνάμεως Λόχου ειδικής συνθέσεως, με προσωπικό κατάλληλα εκπαιδευμένο και εξοπλισμένο για να συνδράμει άμεσα την πολιτεία και όποτε του ζητηθεί από αυτήν σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.
Τέλος, μία ακόμα συνεισφορά του προσωπικού του Όπλου του Μηχανικού σημειώθηκε όταν, στη δεκαετία του ’90, άρχισαν οι πρώτες συμμετοχές των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ειρηνευτικές αποστολές στο εξωτερικό, με πρώτη αυτήν στη Σομαλία, μετά Βοσνία (Βίσοκο), Αλβανία κ.λπ. Τότε, το προσωπικό του Μηχανικού κυριολεκτικώς από το μηδέν έκανε εγκαταλελειμμένα σχολείο και εργοστάσια, χώρους αξιοπρεπούς διαβιώσεως των συναδέλφων τους των άλλων Όπλων και Σωμάτων που αποτελούσαν τις αποστολές και όχι μόνο αυτό, αλλά στη συνέχεια όσοι από αυτούς παρέμειναν στις αποστολές αυτές συνέβαλαν με τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους στις επισκευές κρίσιμων εγκαταστάσεων για να βελτιωθεί η ζωή των ντόπιων κατοίκων που τόσα είχαν υποφέρει, αναδεικνύοντας έτσι τις ελληνικές στρατιωτικές αποστολές ως τις πλέον δημοφιλείς από όλους τους συμμάχους. Ο υπογράφων έχει προσωπική αντίληψη της προαναφερθείσας προσφοράς του Μηχανικού, καθώς έχει επισκεφθεί στο πλαίσιο ρεπορτάζ και έχει παραμείνει εκεί όλες τις ελληνικές στρατιωτικές αποστολές σε Σομαλία, Βοσνία, Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο και Αφγανιστάν. Είναι προσφορά που πρέπει να γράφεται με χρυσά γράμματα στην ιστορία του Μηχανικού.
Το προσωπικό του Μηχανικού, άνδρες και γυναίκες, από τους οποίους οι αξιωματικοί είναι σχεδόν στο σύνολό τους απόφοιτοι και κάποιας Πολυτεχνικής Σχολής, υπερηφανεύονται για την αποστολή του Όπλου τους, σημειώνοντας ότι «είμαστε οι πρώτοι πριν την επίθεση για να καθαρίσουμε το δρόμο και οι τελευταίοι που υποχωρούμε ανατινάζοντας και υπονομεύοντας τα σημαντικά σημεία πίσω μας για να μην τα χρησιμοποιήσει ο εχθρός».
