Το ζήτημα των αξιωματικών Εκτός Οργανικών Θέσεων (ΕΟΘ) στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), με ιδιαίτερη έμφαση στους αξιωματικούς που προέρχονται από τις ιστορικές Σχολές Μονίμων Υπαξιωματικών και εισήχθησαν σε αυτές μετά το έτος 1990, βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Ο Νόμος 4494/2017 (ΦΕΚ Α΄165/2.11.2017) οδήγησε στο νομοθετικό πλαίσιο που ρύθμιζε τη δυνατότητα παραμονής αυτών των στελεχών ως ΕΟΘ, υπό συγκεκριμένες και σαφώς καθορισμένες προϋποθέσεις.
Ωστόσο, η πρόσφατη και αιφνιδιαστική απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, που οδήγησε στην αποστράτευση του συνόλου των ενεργών αξιωματικών εξ Υπαξιωματικών ΕΟΘ, έχει δημιουργήσει ένα κλίμα αβεβαιότητας και δικαιολογημένης ανησυχίας στους συναδέλφους που συμπληρώνουν φέτος (2025) τις απαιτούμενες υπηρεσίες.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Κεφαλαίου Α΄ του Νομού 4494/2017, προβλέπεται η δυνατότητα θέσης ή παραμονής εκτός οργανικών θέσεων (ΕΟΘ) για αξιωματικούς μέχρι τον βαθμό του Συνταγματάρχη και αντιστοίχων, εφόσον επιθυμούν και πληρούν τις ακόλουθες βασικές προϋποθέσεις:
- Πρώτα, να έχουν κριθεί ευδοκίμως τερματίσαντες τη σταδιοδρομία τους (εξαιρουμένων όσων αποστρατεύονται για λόγους υγείας).
- Δεύτερον, να έχουν συμπληρώσει τριάκοντα πενταετή (35ετή) συντάξιμη υπηρεσία πριν από τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας τους.
Η προβλεπόμενη διαδικασία περιελάμβανε την υποβολή σχετικής αίτησης από τον ενδιαφερόμενο αξιωματικό, τη γνωμοδότηση του αρμόδιου Συμβουλίου Κρίσεων (το οποίο αξιολογούσε τις υπηρεσιακές ανάγκες και τον ατομικό φάκελο του αιτούντος) και την τελική έγκριση από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας.
Η πρόσφατη, όμως, η κατεύθυνση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας προς τα Γενικά Επιτελεία, με στόχο τον «εξορθολογισμό» του προσωπικού και στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030», οδήγησε τα αρμόδια Συμβούλια Κρίσεων στις να κριθεί ως ήδη διατηρητέο το σύνολο των Υπηρεσιών Υπηρεσιών ΕΟΜΑ. Η επιχειρηματολογία που συνόδευε αυτή την απόφαση εστίασε στην παύση ενός «παράδοξου καθεστώτος» και στην ορθολογική διαχείριση των οικονομικών πόρων.
Ωστόσο, για τους αξιωματικούς που προέρχονται από την ΑΣΣΥ (εισαγωγή μετά το 1990) και συμπληρώνουν φέτος το κρίσιμο όριο των 35 ετών υπηρεσίας, το ερώτημα που κυριαρχεί είναι ένα και αγωνιζόμενο: Θα εκδοθεί άραγε η προβλεπόμενη από τον Νόμο 4494/2017. των ΕΟΘ;
Η μη έκδοση μιας τέτοιας εγκυκλίου θα συνιστούσε, πιθανόν μια σοβαρή παράλειψη της διοίκησης και θα δημιουργούσε εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη συμμόρφωσή της προς την ισχύουσα νομοθεσία;
Δεδομένου ότι ο Νόμος 4494/2017 δεν έχει καταργηθεί, η άρνηση ενεργοποίησης του άρθρου 1 για όσους πληρώνουν σήμερα τις προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως παράβαση των νόμιμων δικαιωμάτων των συναδέλφων και να αποτελέσει ισχυρό νομικό έρεισμα για προσφυγές στα αρμόδια δικαστήρια;
Στο ίδιο πλαίσιο προβληματισμού, το Συντονιστικό Συμβούλιο Συλλόγων Αποφοίτων ΑΣΣΥ έχει εκδώσει πρόσφατα ανακοίνωση επί του θέματος, αναλύοντας διεξοδικά τους προβληματισμούς και τις θέσεις των συλλόγων. Στην ανακοίνωση αυτή, που είναι διαθέσιμη και στην ιστοσελίδα του ΣΑΣΜΥ
Οι σύλλογοι αποφοίτων ΑΣΣΥ, μέσω του συντονιστικού τους οργάνου, υπογραμμίζουν τις ιδιαιτερότητες της σταδιοδρομίας των αξιωματικών που προέρχονται από τις τάξεις των υπαξιωματικών και εντάσσονται βαθμολογικά στο Νόμο 2439/96 και ασφαλιστικά στο Νόμο 3865/10.
Μεταξύ άλλων, το Συντονιστικό Συμβούλιο επισημαίνει ότι, σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους που κατατάχθηκαν πριν από τις 30/09/1990, όσοι εισήχθησαν μεταγενέστερα καλούνται να καταβάλουν οι ίδιοι ασφαλιστικές εισφορές για να κάνουν το πλήρες ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξής τους.
Επιπλέον, τονίζεται ότι με τη δομή του νέου μισθολογίου, το μισθολογικό κλιμάκιο Β1 απονέμεται στα 36 έτη υπηρεσιών στους απόφοιτους ΑΣΣΥ.
Ωστόσο, όσοι υπάγονται στον Ν. 2439/96 και αποστρατεύονται αυτεπαγγέλτως στα 35 έτη δεν θα λάβουν ποτέ αυτό το κλιμάκιο, καθώς το μισθολόγιο έχει σχεδιαστεί με ορίζοντα 40 ετών υπηρεσίας, αγνοώντας τις ιδιαιτερότητες των Αξκών εξ Υπεξκών.
Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πρόωρης αποστρατείας: Εάν η Πολιτεία δεν επιθυμεί τη διατήρηση του θεσμού της ΕΟΘ, τότε οφείλει να αντιμετωπίσει τις οικονομικές της πρόωρης αποστρατείας για όσους υπάγονται ασφαλιστικά στον Νόμο 3865/2010.
Θέσπιση αντίστοιχης διάταξης με το Άρθρο 24, Παράγραφος 1 του Ν. 4997/2022: Στο πλαίσιο αυτό, οι σύλλογοι προτείνουν την προσθήκη διάταξης με την οποία προβλέπεται η κατάθεση των ασφαλιστικών εισφορών των επικεφαλής των ανωτάτων δικαστηρίων από τον κρατικό προϋπολογισμό για τη συμπλήρωση των απαραίτητων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.
Αυτό θα διασφαλίσει ότι οι απόφοιτοι ΑΣΣΥ που αποστρατεύονται αυτεπάγγελτα στα 35 έτη δεν θα υφίστανται οικονομική επιβάρυνση για την αναγνώριση της μάχης πενταετίας, όπως ακριβώς ισχύει για άλλες κατηγορίες δημοσίων λειτουργών.
Η στέρηση όμως της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων για ΕΟΘ μήπως θα δημιουργήσει ένα αίσθημα αδικίας και θα οδηγήσει σε δικαστικές διεκδικήσεις.
Ως Γενικός Γραμματέας του ΣΑΣΜΥ, εκφράζω μια έντονη ανησυχία για την παρούσα κατάσταση και την ελπίδα ότι η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία θα επιδείξει την απαραίτητη ευαισθησία και θα σεβαστεί το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
Πιστεύω ακράδαντα ότι τελικά, εφόσον δεν καταργηθεί νομοτεχνικά το ισχύον νομικό πλαίσιο, θα εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος, παρέχοντας τη δυνατότητα στους αξιωματικούς (αποφοίτους ΑΣΣΥ μετά το 1990) που συμπληρώνουν φέτος 35 έτη υπηρεσίας και πληρώνουν τις λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις της ΕΟΘ.
Η μη έκδοση της εγκυκλίου θα οδηγήσει σε ένα αχρείαστο κύμα δικαστικών προσφυγών, με αρνητικές συνέπειες για το ηθικό των στελεχών και την εύρυθμη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων.
με τιμή,
Ανχης ΑΤΘ Γεώργιος Κυλινδρής
Γενικός Γραμματέας ΣΑΣΜΥ