Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Ρήγας, την Πέμπτη 18 Απριλίου 2019, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΘΑ ”Ρυθμίσεις Μέριμνας Προσωπικού Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας, Στρατιωτικής Δικαιοσύνης και άλλες Διατάξεις”, ανέφερε:
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί προϊόν συστηματικής επεξεργασίας των Επιτελείων, αλλά και της πολιτικής βούλησης που έχουμε να αντιμετωπιστούν δυσλειτουργίες, αδικίες και αστοχίες και να εξασφαλιστεί η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων της πατρίδας μας.
Πρόκειται για ένα πλέγμα παρεμβάσεων και επικαιροποιήσεων σε ώριμα και χρονίζοντα προβλήματα, στα οποία αυτή η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να μπει ένα τέλος. Προβλήματα γνωστά, για τα οποία τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων συζητούν μεταξύ τους εδώ και χρόνια, περιμένοντας τη λύση.
Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να επισημάνω κάτι:
Αρκετά από τα ζητήματα που διευθετούνται σε αυτό το νομοσχέδιο, όπως για παράδειγμα το θέμα των ΕΜΘ, ή των πολύτεκνων στελεχών ή των στελεχών που έχουν τα ίδια πρόβλημα υγείας ή έχουν την επιμέλεια ανθρώπων με κάποιο πρόβλημα, ήταν εις γνώσιν της πολιτικής ηγεσίας πολύ πριν έρθει στα πράγματα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν θέματα για τα οποία το προσωπικό είχε πάρει διαβεβαιώσεις, από την κα Γεννηματά για παράδειγμα την περίοδο που διετέλεσε ΑΝΥΕΘΑ, πως θα δοθεί λύση, χωρίς όμως κανείς να κάνει κάτι μέχρι σήμερα.
Αυτός είναι ο μόνος λόγος που το φέρνουμε σήμερα ενώπιόν σας προς ψήφιση: Διότι έχουμε τη δυνατότητα, αλλά και τη βούληση, να διορθώσουμε όσα προκαλούν δυσαρμονία.
Για αυτό εξάλλου η νομοθετική μας παρέμβαση τροποποιεί προϋπάρχουσες διατάξεις, για να ρυθμίσει και να βελτιώσει επί το αποτελεσματικότερο κάτι που ήδη συμβαίνει.
Από τη διαδικασία και το πλήθος των σχολίων της διαβούλευσης, αλλά και από την ακρόαση φορέων στην Επιτροπή την Τρίτη, είναι φανερό πως το σύνολο σχεδόν του σώματος των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων θεωρούν θετικό το παρόν νομοσχέδιο.
Προτάσεις και διορθωτικές παρατηρήσεις προφανώς και καλώς υπήρξαν, τόσο εγώ όσο και ο κύριος Υπουργός είχαμε και έχουμε όλη την καλή διάθεση να δεχθούμε όσα σωστά μας επισημάνθηκαν, αυτό είναι εξάλλου το νόημα ενός γόνιμου διαλόγου.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Το νομοσχέδιο σε μεγάλο βαθμό άπτεται θεμάτων που αφορούν στη μέριμνα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για το μόνιμο στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και τους οπλίτες που εκπληρώνουν τη στρατεύσιμη στρατιωτική τους υποχρέωση, καθώς και θεμάτων που αφορούν τους ανυπότακτους, τους αντιρρησίες συνείδησης και άλλες διοικητικές διαδικασίες.
Θα ήθελα, όσο πιο συνοπτικά γίνεται, να σας παρουσιάσω τα βασικά του σημεία:
1ον. Η δυνατότητα νομικής υποστήριξης στα στελέχη και οπλίτες των ενόπλων δυνάμεων από λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κατά τις δικές σε ποινικά δικαστήρια για αδικήματα, που τους αποδίδονται, ότι, τέλεσαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
2ον. Η σύσταση, για πρώτη φορά στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων, Γραφείων Νομικής Προστασίας Στελεχών, στα οποία μπορούν να προσφεύγουν τα στελέχη, σε περιπτώσεις που θίγονται τα δικαιώματά τους από τυχόν πράξεις κακοδιοίκησης ή παραλείψεις των οργάνων της Υπηρεσίας.
3ον. Η πρόβλεψη για μειωμένο ωράριο εργασίας για τα στελέχη που έχουν ή επιμελούνται τέκνο ή άτομο με αναπηρία 50% που πάσχει με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Α.
4ον. Η δυνατότητα να υπηρετήσουν σε τόπο προτίμησης τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή αναπηρίας ή πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη οι ίδιοι ή πρόσωπα της οικογένειάς τους.
5ον. Η πρόνοια, για περιπτώσεις σπουδαστών, τόσο της σχολής Ικάρων όσο και άλλων στρατιωτικών σχολών, που έρχονται κατά τη διάρκεια της φοίτησης τους, αντιμέτωποι με προβλήματα υγείας, ώστε να μην είναι αυτονόητη και αυτοδίκαιη η αποπομπή τους γι’ αυτό, αλλά, να τους παρέχεται η δυνατότητα παραμονής στις Ένοπλες Δυνάμεις..
6ον. Η δυνατότητα να υπηρετήσουν σε τόπο προτίμησης τους τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων με τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες.
7ον. Η πρόβλεψη, ώστε, τα εφάπαξ ποσά που καταβλήθηκαν αναδρομικά κατά το έτος 2018 προς αποκατάσταση παλαιότερων αδικιών, να εξαιρούνται από το εισόδημα και να μην καθίστανται πρόσχωμα στην καταβολή πάσης φύσεως κοινωνικών επιδομάτων και παροχών, που συνδέονται με εισοδηματικά κριτήρια. Μια ρύθμιση, που αφορά όλους τους αμειβόμενους με ειδικά μισθολόγια, σώματα ασφαλείας, μουσικούς, ιατρικό προσωπικό κ.λπ.
8ον. Η βαθμολογική εξέλιξη των ΕΜΘ (Εθελοντές Μακράς θητείας) μέχρι το βαθμό του Ανθυπολοχαγού και αντίστοιχη απονομή αποστρατευτικού βαθμού Υπολοχαγού και η δυνατότητα παραμονής τους ως ΕΟΘ (Εκτός Οργανικής Θέσης), διασφαλίζοντας έτσι σε αυτούς τη δυνατότητα θεμελίωσης δικαιώματος πλήρους σύνταξης.
9ον. Η κάλυψη των ανασφάλιστων δικαιούχων, για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στα στρατιωτικά νοσοκομεία.
10ον. Για όλα τα παιδιά τρίτεκνης οικογένειας μειωμένη θητεία, στους 8 μήνες για Στρατό Ξηράς και στους 9 μήνες για Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία. Για όλα τα παιδιά πολύτεκνης οικογένειας μειωμένη θητεία 6 μηνών.
11ον. Η δυνατότητα που παρέχεται στους ανυπότακτους να τακτοποιήσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις εφόσον καταταγούν μέχρι το τέλος του 2020.
12ον Για τους αντιρρησίες συνείδησης στο πλαίσιο αποκατάστασης της αρχής της ισότητας και της ισονομίας:
– μειώνεται το όριο ηλικίας για την εξαγορά της εναλλακτικής υπηρεσίας από το 35 έτος στο 33 έτος αφού προηγουμένως κάνουν εναλλακτική υπηρεσία 20 ημερών.
– εξισώνεται η διάρκεια της εναλλακτικής θητείας των αντιρρησιών με τον μέγιστο χρόνο πραγματικής στρατιωτικής θητείας των οπλιτών και ρυθμίζεται στο ίδιο χρονικό διάστημα με τη ένοπλη θητεία των 12 μηνών.
– η επιτροπή που εξετάζει τα αιτήματα ένταξης στην εναλλακτική θητεία αποκτά πλειοψηφία πανεπιστημιακών.
Στο σημείο αυτό θα ήθελε να κάνω μια ειδικότερη αναφορά:
Η πρώτη ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος καταγράφεται το 1997, τότε η ελληνική πολιτεία για πρώτη φορά ρύθμισε το θέμα, αναγνωρίζοντας τη δυνατότητα σε όσους πολίτες της χώρας μας αρνούνταν για λόγους θρησκευτικούς ή ιδεολογικούς να υπηρετήσουν στις Ένοπλες Δυνάμεις, γιατί η συνείδηση τους δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο.
Στις δημοκρατικές κοινωνίες, όπως ελπίζω συμφωνούμε όλοι, οι συνειδήσεις δεν είναι όλων ίδιες. Ούτε υπάρχει πλειοψηφούσα συνείδηση που επιβάλλεται στην μειοψηφούσα, στο βαθμό που οι κύριοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας κρατούν κάτι από τη φιλελεύθερη παράδοση τους, ίσως να κατανοούν τα λεγόμενα μου.
Η προαναφερόμενη ρύθμιση του 1997 μας επιβλήθηκε, ως τότε υπήρξαν καταδικάστηκες αποφάσεις για τη χώρα μας, καθόσον οι συμπολίτες μας αυτοί φυλακίζονταν σε στρατιωτικές φυλακές για ανυπακοή και απολύονταν από αυτές υπό όρους, μετά από πολύμηνη φυλάκιση.
Το πρόβλημα ήταν τόσο υπαρκτό και έντονο ώστε στη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 ενσωματώθηκε στο άρθρο 4 του Συντάγματος ερμηνευτική δήλωση που αναφέρεται στην παρ. 6 αυτού. Στη διατύπωση ότι «Ο κάθε έλληνας που μπορεί αν φέρει όπλα είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων», προστέθηκε πως αυτό δεν αποκλείει τη δυνατότητα του νόμου να μπορεί να προβλέπει «υποχρεωτική προσφορά άλλων υπηρεσιών, εντός ή εκτός των ενόπλων δυνάμεων (εναλλακτική θητεία), από όσους έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης για την εκτέλεση ένοπλης ή γενικά στρατιωτικής υπηρεσίας». Το τελευταίο απόσπασμα αναφέρεται αυτολεξεί στη συγκεκριμένη ερμηνευτική δήλωση.
Όλα τα προηγούμενα χρόνια η εναλλακτική θητεία ήταν υπερδιπλάσια σε διάρκεια από την στρατιωτική θητεία, μειώνονταν διαχρονικά, ώστε να καταλήξει στους 15 μήνες. Εφόσον κάποιος δεν έκανε στρατιωτική θητεία, υπηρετούσε περισσότερο εναλλακτική, τόσο απλά. Αυτό ήταν το ισχύον νομικό πλαίσιο.
Η επιπλέον αυτή διάρκεια, θεωρώ δικαιολογημένα, επέτρεπε κριτικές ότι αυτή η υποχρέωση προσφοράς να έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, και αυτό είναι μέρος της δική σας ιδεοληψίας. Επίσης, στη ειδική επιτροπή η αλλαγή της σύνθεσης έχει να κάνει με την αφαίρεση ενός μέλους που ήταν στρατιωτικός, και μάλιστα του υγειονομικού σώματος, αυτός αντικαθίσταται.
Για να γνωρίζουν οι κύριοι και οι κυρίες βουλευτές, όλοι όσοι επικαλούνται λόγους συνείδησης, πριν εμφανιστούν στην ειδική επιτροπή, περνούν από υγειονομικές εξετάσεις, και ψυχολογικές – ψυχιατρικές εξετάσεις και εφόσον κριθούν ικανοί μόνο και τότε προσέρχονται στην επιτροπή.
Προηγείται η έκδοση ιατρικής γνωμάτευσης από την αρμόδια επιτροπή απαλλαγών, άρα ποιο νόημα είχε η παρουσία ενός υγειονομικού αξιωματικού στην ειδική επιτροπή; Να αμφισβητήσει την πρόσφατη κρίση μιας Υγειονομικής Επιτροπής των Ενόπλων Δυνάμεων;
Και αντικαθίσταται με κατάλληλο Διδακτικό Επιστημονικό Προσωπικό, με απώτερο σκοπό η κρίση της επιτροπής αυτής να έχει όλα τα εχέγγυα της αμεροληψίας, να υπάρχει η κατά το δυνατό μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην κρίση της, όπως η σχετική νομολογία έχει υποδείξει.
13ον. Η πρόβλεψη, για την ένταξη των στρατιωτικών σχολών, στο σύστημα μεταγραφών φοιτητών αδελφών που φοιτούν σε διαφορετικές πόλεις.
14ον. Η προσθήκη στα διατηρούμενα επιδόματα της αποζημίωσης eurocontrol, που αφορά το πολιτικό προσωπικό της ΕΜΥ.
15ον. Η πρόβλεψη ειδικού ποσοστού, καθ’ υπέρβαση του συνολικού αριθμού των εισακτέων, για τους υποψήφιους σπουδαστές των Στρατιωτικών Σχολών που προέρχονται από τις περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018 και τις πλημμύρες της 15ης Νοεμβρίου 2017.
16ον. Η έκδοση σύγχρονων δελτίων ταυτοτήτων για το στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων προκειμένου να χρησιμεύσει σαν ταξιδιωτικό έγγραφο.
17ον. Η μέριμνα για τα επιδόματα κινδύνου και αναπηρίας, που λαμβάνουν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.
Θα περίμενε κανείς όλα τα παραπάνω να μην θεωρούνται «αριστερές ιδεοληψίες» ή προσπάθεια «διάλυσης των Ενόπλων Δυνάμεων». Πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που αφορούν τις Ένοπλες Δυνάμεις της Χώρας μας, που όλοι συμφωνούμε πως θα πρέπει να τις αφήσουμε μακριά από κομματικές σκοπιμότητες και άγονες πολιτικές αντιπαραθέσεις, καθόσον οι σκοποί που εξυπηρετούνται από αυτές είναι εθνικοί.
Αντ’ αυτού, η Νέα Δημοκρατία επέλεξε τον γνωστό εδώ και τέσσερα δρόμο της γενικόλογης καταστροφολογίας και της πλήρους ισοπέδωσης, διανθισμένο με κορώνες και υποσχέσεις ότι «αυτός ο νόμος θα καταργηθεί στο σύνολό του» μόλις η ΝΔ έρθει στην εξουσία. Ας είναι λοιπόν ήσυχα τα στελέχη που υπηρετούν την πολύ σοβαρή υπόθεση της Εθνικής Άμυνας στη χώρα μας. Τα επόμενα τέσσερα τουλάχιστον χρόνια δεν υπάρχει κίνδυνος κατάργησης των διατάξεων που νομοθετούμε σήμερα, επενδύοντας στο έμψυχο δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων.