«Αξιότιμες κυρίες και κύριοι Υπουργοί,
Αξιότιμες κυρίες και κύριοι Βουλευτές των κρατών-μελών της Συμμαχίας,
Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμένα, το γεγονός ότι βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στη Βουλή των Ελλήνων, στο πλαίσιο της ενημέρωσης των Υπό-επιτροπών της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Συμμαχίας για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Κυρίες και κύριοι
Η Ελλάδα λόγω της γεωστρατηγικής θέσης που κατέχει στη Νότιο-Ανατολική Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο, ευρίσκεται σε ένα ταχέως εξελισσόμενο και απαιτητικό περιβάλλον, με πολλές προκλήσεις παγκόσμιας γεωστρατηγικής και οικονομικής σημασίας.
Ταυτόχρονα, ως χώρα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, καλείται να αντιμετωπίσει θέματα περιφερειακής ασφάλειας, τα οποία συνθέτουν αυτό που σήμερα ονομάζουμε «πλέγμα νέων προκλήσεων ασφαλείας», όπως: η διεθνής τρομοκρατία, η διακίνηση Όπλων Μαζικής Καταστροφής, το οργανωμένο έγκλημα, οι κυβερνοεπιθέσεις, η ενεργειακή ασφάλεια, καθώς και η μεταναστευτική -προσφυγική κρίση.
Η τελευταία, συνιστά μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζει η χώρα. Από το 2015, η Ελλάδα υπήρξε η είσοδος για περισσότερους του ενός (1) εκατομμυρίου μετανάστες-πρόσφυγες, που αναζητούσαν είσοδο στην Ευρώπη μέσω Τουρκικών διαδρομών. Το 2016 θεωρήσαμε επιτακτική και κρίσιμη την εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων, διατηρώντας το θεσμικό τους ρόλο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και το νεοσυσταθέν Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, στο πλαίσιο μιας συνεκτικής κυβερνητικής πολιτικής αντιμετώπισής.
Το ΝΑΤΟ, το Φεβ 2016, παρενέβη δυναμικά με τη « Δραστηριότητα του Αιγαίου», συμβάλλοντας στη μείωση των μεταναστευτικών ροών από το Τουρκικό έδαφος προς τα Ελληνικά νησιά. Παράλληλα δε, αποτελεί ένα επιτυχημένο παράδειγμα συνεργασίας ΝΑΤΟ – ΕΕ στο επιχειρησιακό πεδίο, στη βάση των αρχών της αυτονομίας στη λήψη αποφάσεων και της συμπληρωματικότητας.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων έχουμε υιοθετήσει πολιτικές που θέτουν ως προτεραιότητα την ειρήνη και την ασφάλεια. Στόχος είναι η χώρα μας, να συνεχίσει να αποτελεί θεμέλιο ειρήνης και πόλο σταθερότητας, οικοδομώντας γέφυρες συνεργασίας και διαλόγου με όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας και διάδρασης.
Αντιλαμβανόμενοι λοιπόν τον ρόλο μας στο σύγχρονο περιβάλλον ασφαλείας εφαρμόζουμε μια αμυντική πολιτική αρχών που αφορά σε:
1.Ισχυρές και αξιόμαχες Ένοπλες Δυνάμεις για την υλοποίηση του δόγματος άμυνας και αποτροπής της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας.
2.Ενεργό συμμετοχή στις δομές ασφάλειας και άμυνας του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και ανάπτυξη πρωτοβουλιών εντός αυτών με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας.
3.Καλλιέργεια διαλόγου και συνεργασίας με τον γεωπολιτικό μας περίγυρο μας, αντί της αντιπαράθεσης και της σύγκρουσης, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και της συνεργατικής ασφάλειας.
Ως απόρροια της εφαρμογής των ανωτέρω αρχών, τα τελευταία έτη οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, συμμετέχουν ενεργά σε ποικίλες δράσεις για την διατήρηση της ειρήνης αλλά και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, όπως η νατοϊκή δύναμη SNMG-2, η Επιχείρηση SEA GUARDIAN, η νατοϊκή αποστολή Resolute Support Mission στο Αφγανιστάν, η Επιχείρηση Joint Enterprise της KFOR, η Επιχείρηση ENDURING FREEDOM στο Ιράκ, η επιχείρηση UNIFIL στο Λίβανο, καθώς και η υποστήριξη της FRONTEX, για την ενίσχυση της ασφάλειας των Ευρωπαϊκών Συνόρων.
Επιπλέον, ως έμπρακτη υλοποίηση του Συμμαχικού ενδιαφέροντος για το Νότο, η Ελλάδα υποστηρίζει τη σύσταση του Διακλαδικού Στρατηγείου και Περιφερειακού Κόμβου στη Νάπολη της Ιταλίας.
Παράλληλα, η Ελλάδα, στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας της ΕΕ (PESCO), συμμετέχει σε 5 προγράμματα ως επικεφαλής Έθνος και σε άλλα 9 ως συμμετέχον.
Εξετάζοντας την παρουσία και δραστηριότητα της Ρωσίας στην περιοχή των Βαλκανίων, διαπιστώνουμε ένα διαχρονικό ενδιαφέρον που οφείλεται στις στρατηγικές επιδιώξεις της Μόσχας για τη συγκεκριμένη περιοχή, ενώ τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αύξηση της παρουσίας της στον οικονομικό και κυρίως στον ενεργειακό τομέα.
Σε κάθε περίπτωση, ως υποστήριξα και στη πρόσφατη Σύνοδο ΥΠΑΜ ΝΑΤΟ, αποτελεί ισχυρή μας πεποίθηση ότι, έχει ιδιαίτερη σημασία η διατήρηση της σύνδεσης της Ρωσίας με την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας. Στο πνεύμα αυτό, θεωρούμε ότι η «διττή προσέγγιση» έναντι της Ρωσίας εξακολουθεί να έχει πραγματική αξία και ως εκ τούτου οι δίαυλοι επικοινωνίας σε στρατηγικό επίπεδο πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί.
Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα μας διατηρεί ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Ρωσία και συνεκτιμώντας ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα από τα παλαιότερα μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, δύναται να διαδραματίσει θετικό ρόλο στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή γεωπολιτικού ενδιαφέροντος, στηρίζει το συμμαχικό αποτύπωμα στον Νότο. Συγκεκριμένα, η χώρα έχει επιλέξει μια αταλάντευτη πολιτική αρχών και θέσεων που βασίζεται στην περιφερειακή συνεργασία, με απώτερη επιδίωξη τη συγκρότηση μιας διευρυνόμενης ομάδας περιφερειακών εταίρων, με αμοιβαίο ενδιαφέρον για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα, προάγοντας την Αμυντική Διπλωματία, κατέχει ένα ρόλο-κλειδί στην προώθηση συνεργειών και πρωτοβουλιών, ηγείται πολυμερών αμυντικών σχημάτων και λειτουργεί ως αγωγός επικοινωνίας μεταξύ των χωρών στην Μέση Ανατολή και στον Κόλπο, όπως την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τα ΗΑΕ και το Κατάρ, διοργανώνοντας πολυμερείς ασκήσεις και διεξάγοντας συνόδους σε υπουργικό επίπεδο. Ειδικότερα, τα τριμερή σχήματα συνεργασίας, Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, συνδράμουν αποφασιστικά στην προώθηση σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Μιλώντας για τα Βαλκάνια, θα μου επιτρέψετε να τονίσω, ότι η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ θα συντελέσει στην εμπέδωση και ισχυροποίηση του αισθήματος σταθερότητας, και στην ενίσχυση της συνεργασίας και της ειρηνικής συνύπαρξης στην περιοχή.
Προσβλέπουμε στην εμβάθυνση της συνεργασίας μας με την Βόρεια Μακεδονία γιατί είναι για το στρατηγικό μας συμφέρον. Έχουμε σημαντικό ρόλο να παίξουμε, καθώς θα απαιτηθεί από τη χώρα αυτή συστηματικός μετασχηματισμός των Ένοπλων Δυνάμεων της, ώστε να ανταποκρίνεται στα προαπαιτούμενα πρότυπα και στις απαιτήσεις της Συμμαχίας, που αφορούν στη διαλειτουργικότητα και στην τυποποίηση.
Όπως έχω αναφέρει και κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνάντησής μας στο περιθώριο της Συνόδου Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στην ομόλογό μου της Βόρειας Μακεδονίας, είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε υπηρεσίες Εναέριας Αστυνόμευσης, που ήδη προσφέρουμε στην Αλβανία και το Μαυροβούνιο, αλλά και κάθε άλλη δυνατή υποστήριξη για την ομαλή ενσωμάτωση της χώρας στις νατοϊκές δομές.
Επιδίωξη μας είναι να καταστεί η χώρα μας, ο κύριος στρατηγικός αμυντικός εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας. Και θα το κάνουμε.
Το σύνολο των ανωτέρω ενεργειών ενισχύουν το συμμαχικό προφίλ στις ευαίσθητες περιοχές των Βαλκανίων, της Βόρειας Αφρικής, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Όσον αφορά στις σχέσεις μας με τη γειτονική Τουρκία, αντιδρούμε στις προκλήσεις στο χώρο του Αιγαίου, όπου δυστυχώς ο αριθμός των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου και των εθνικών χωρικών υδάτων φτάνει σε πολύ υψηλά επίπεδα, πάντα με σύνεση και στρατηγική ψυχραιμία. Παρά τα υφιστάμενα προβλήματα και τα επικίνδυνα περιστατικά στον αέρα και στη θάλασσα, που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρό ατύχημα, από την πλευρά μας καταβάλλουμε μια συνεχή προσπάθεια εξομάλυνσης και αποκλιμάκωσης της έντασης. Στη λογική αυτή και στη βάση της σχετικής συμφωνίας κατά την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου, αποφασίσαμε με τον ομόλογό μου κ. Ακάρ, στη συνάντησή μας στο περιθώριο της Συνόδου Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, να προγραμματιστεί στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα συνάντηση μεταξύ τεχνικών ομάδων των δυο χωρών, για να καθοριστούν δράσεις στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ελπίζω ότι σύντομα να έχουμε απτά αποτελέσματα επί των αποφάσεων που πήραμε, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην οικοδόμηση μιας σχέσης βασισμένης στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου.
Σε ότι αφορά στο ευρύτερο πεδίο της Άμυνας και Αποτροπής, η Ελλάδα υποστηρίζει ενεργά την διαδικασία προσαρμογής του ΝΑΤΟ από το 2014 και εντεύθεν. Θεωρούμε ότι τα προγράμματα της Προωθημένης Παρουσίας, Enhanced Forward Presence στη Βαλτική και Tailored Forward Presence στη Μαύρη Θάλασσα, είναι ισορροπημένα και έχουν ενισχύσει το αποτρεπτικό προφίλ της Συμμαχίας. Επιπλέον η αναδιοργάνωση της Δομής Διοίκησης και η ενίσχυση του ρόλου της Δομής Δυνάμεων στην ικανοποίηση του επιπέδου φιλοδοξίας του ΝΑΤΟ, αποτελούν βήματα σε θετική κατεύθυνση, τα οποία και υποστηρίζουμε.
Επίσης, στηρίζουμε την αναγκαιότητα διασφάλισης των γραμμών επικοινωνίας του Βόρειου Ατλαντικού μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι η Μεσόγειος εξακολουθεί να αποτελεί περιοχή μείζονος σημασίας για την ασφάλεια της Ευρώπης, και η συμμαχική παρουσία εκεί πρέπει να διατηρηθεί αναλλοίωτη.
Παράλληλα η Ελλάδα δεν θα πάψει να επιδιώκει την ενίσχυση της σταθερότητας των χωρών της περιοχής με ασθενείς δομές ασφάλειας, με την υλοποίηση αμυντικών δράσεων οικοδόμησης δυνατοτήτων, ενισχύοντας τις δομές άμυνας και ασφάλειας στις εν λόγω χώρες, ώστε αυτές να καταστούν αυτάρκεις στην αντιμετώπιση προκλήσεων και απειλών.
Κυρίες και κύριοι
Η Ελλάδα θεωρεί τη συμμετοχή σε περιφερειακές και διεθνείς πρωτοβουλίες Ασφαλείας ως υψηλή προτεραιότητά. Συνεπώς, παράτις προκλήσεις που αντιμετώπισε τα τελευταία έτη, ανταποκρίθηκε άμεσα στην προσφυγική κρίση και στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, τιμώντας τις δεσμεύσεις της σε επίπεδο ΝΑΤΟ, ΕΕ και ΟΗΕ.
Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να στηρίζει το σύνολο των δράσεων προσαρμογής του ΝΑΤΟ στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, δεδομένου ότι αντιμετωπίζει σε καθημερινή βάση προκλήσεις ασφαλείας που απαιτούν μεγάλο αριθμό εθνικών δυνάμεων να διατηρείται σε υψηλή ετοιμότητα. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω ότι σεβόμαστε την κατανομή βαρών στη Συμμαχία, παραμένοντας μία από τις λίγες χώρες του NATO που επενδύουν περισσότερο από 2% του ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες.
Κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι, η αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων ασφαλείας, επιτάσσει την προσήλωση όλων των κρατών-μελών στο όραμα και στις αρχές της Συμμαχίας. Πρέπει να προσβλέπουμε στο γεγονός ότι το ΝΑΤΟ συνιστά πρωτίστως μια Συμμαχία αξιών βασισμένη στο Διεθνές Δίκαιο, όπου η εθνική κυριαρχία γίνεται σεβαστή και κανένα μέλος δεν δύναται να επιβάλλει τη θέλησή του σε άλλο.
Σε κάθε περίπτωση, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συνεισφέρουμε όλοι ώστε να εδραιώσουμε προοδευτικά ένα σταθερό και ασφαλές διεθνές περιβάλλον, απαλλαγμένο από απειλές αποσταθεροποίησης.
Σας ευχαριστώ»
