«Η κυβέρνηση της ΝΔ αφού κατάργησε το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και απέπεμψε έμπειρα στελέχη του κρατικού μηχανισμού με διεθνή γνώση του ζητήματος, αδράνησε χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα την τραγική κατάσταση στα νησιά του Β. Αιγαίου, και τώρα έρχεται με τροπολογία της τελευταίας στιγμής να στρατιωτικοποιήσει στο όνομα του προσφυγικού βασικούς τομείς του κράτους. Αυτό καταδεικνύει τόσο την πλήρη αποτυχία διαχείρισης του ζητήματος και την προγραμματική ανεπάρκεια της ΝΔ, όσο και την ακροδεξιά αντίληψη που φαίνεται να επικρατεί στην κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του προσφυγικού», σημειώνει στην «Εποχή» ο Γιώργος Ψυχογιός, βουλευτής Κορίνθου ΣΥΡΙΖΑ και αναπληρωτής τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Σχέδιο αντίθετο στους κανονισμούς
Η κυβέρνηση, ακολουθώντας την ίδια γραμμή από την αρχή της θητείας της που θέλει να κατασκευάσει το προσφυγικό σαν πρόβλημα ασφάλειας, παραπέμποντάς το στο υπ. Προστασίας του Πολίτη, προχώρησε ακόμα ένα βήμα παραπέρα, καθιστώντας τον υφυπουργό Άμυνας, Α. Στεφανή, ως Εθνικό Συντονιστή για το Προσφυγικό και δημιουργώντας παράλληλα Ενιαίο Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, όπου για πρώτη φορά θα στελεχώνεται από πολιτικό και ένστολο προσωπικό μαζί, και για την ακρίβεια, τόσο από αστυνομικές δυνάμεις, όσο και από δυνάμεις του στρατού και του λιμενικού.
«Παρόμοιος φορέας επιτήρησης συνόρων υπήρξε και κατά το παρελθόν, που δεν λειτούργησε όμως, και ποτέ βέβαια δεν είχε αυτή τη μικτή δομή. Ο στρατός όταν χρησιμοποιήθηκε το 2016 ήταν μόνο για συνδρομή των υπηρεσιών των υπεύθυνων υπουργείων, όπου είχε αναλάβει για παράδειγμα τη σίτιση, την ανακαίνιση των στρατοπέδων κτλ, και όχι σε μόνιμη βάση. Δημιουργείται μεγάλο πρόβλημα με την υπαγωγή στρατιωτικού και αστυνομικού προσωπικού στο νέο φορέα, καθώς έχουν διαφορετικούς κανονισμούς προσωπικού και είναι αντίθετοι από τον κώδικα δημοσίων υπαλλήλων. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα λειτουργήσει όντως αυτός ο φορέας», τονίζει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).
Αντιδράσεις από το λιμενικό
Ταυτόχρονα, με την απόσπαση τόσο του ένστολου, όσο και του πολιτικού προσωπικού, από άλλες υπηρεσίες, θα δημιουργηθούν σημαντικά κενά, δημιουργώντας προβλήματα λειτουργίας των σωμάτων, σύμφωνα με τον Νεκτάριο Σαντορινιό, βουλευτή Δωδεκανήσων ΣΥΡΙΖΑ και τομεάρχη Ναυτιλίας: «Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά στο λιμενικό σώμα, αυτή η απόφαση μάς προβληματίζει ιδιαίτερα. Αφενός, γιατί η κατεύθυνση που φαίνεται να δίνεται, είναι αυτή των επαναπροωθήσεων και απωθήσεων σκαφών, που είναι παράνομες και θυμόμαστε από το παρελθόν τα σοβαρά δυστυχήματα που προκαλούν. Αφετέρου, γιατί με αυτό το μέτρο, τα μέσα και τα πληρώματα του λιμενικού θα είναι στη διάθεση του εθνικού συντονιστή και όχι στη διάθεση της ιεραρχίας του σώματος, και άρα θα υπάρχει σημαντικό πρόβλημα στην υλοποίηση των υπόλοιπων δράσεών του, όπως στον έλεγχο της αλιείας, της λαθραίας μετακίνησης προϊόντων, αλλά και στην προστασία της ζωής στη θάλασσα σε περίπτωση ατυχήματος σκάφους».
Τα κωλύματα που δημιουργούνται από το νέο φορέα στο λιμενικό σώμα τονίστηκαν και από ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Προσωπικού Λιμενικού Σώματος, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «πάγια και αδιαπραγμάτευτη θέση μας είναι η διατήρηση ενός ενιαίου και αδιαίρετου ΛΣ-ΕΛΑΚΤ, προκειμένου να μην κλονιστεί η δομή και λειτουργία του Σώματος, να αποφευχθεί η ένταξη εργαζόμενων ενός και του αυτού οργανισμού σε δυο διαφορετικούς φορείς της Δημόσιας Διοίκησης και η αποφυγή αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων και δυσκολίας ορθολογικής αξιοποίησης των στελεχών του».
Συγκεντρωτισμός
Παράλληλα, με τη θέσπιση του Εθνικού Συντονιστή διοικητικά προβλήματα δημιουργούνται και στο επίπεδο των υπουργείων, καθώς λαμβάνει διευρυμένες αρμοδιότητες για τον «προγραμματισμό και υλοποίηση των κυβερνητικών δράσεων της μεταναστευτικής πολιτικής».
«Στην τροπολογία είναι απολύτως ασαφής η ιεραρχία που θα επικρατήσει. Ο συντονιστής φαίνεται να λαμβάνει όλες τις σχετικές αρμοδιότητες για το θέμα, που μέχρι τώρα ανήκαν σε άλλα υπουργεία. Αυτό είναι προβληματικό και πρακτικά, αλλά και νομικά, καθώς χρειάζεται νομοθετική αλλαγή των εκάστοτε νόμων που προβλέπουν συγκεκριμένα άλλες υπηρεσίες για την κάθε δράση», περιγράφει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, κρίνοντας πως στην πραγματικότητα «μια ακόμα υπηρεσιακή δομή-άνθρωπος περιπλέκει τα πράγματα, δεν τα απλοποιεί» και συμπληρώνοντας πως «η ΝΔ προσπαθεί να βρει συγκεκριμένα πρόσωπα που να εμφανιστούν σαν σωτήρες. Το προσφυγικό, βέβαια, δεν βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Υπάρχει όντως σημαντικό πρόβλημα στα νησιά, αλλά δεν είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και κρίσεως, για να μπορεί να δικαιολογηθεί αυτός ο συγκεντρωτισμός. Αυτό που χρειάζεται είναι μια πολιτική μακροπρόθεσμης και μακρόπνοης διαχείρισης του ζητήματος».
Προβλήματα χρηματοδότησης
Ο βουλευτής Γιώργος Ψυχογιός κατά τη συζήτηση στη Βουλή έθεσε το ερώτημα για το ποιος θα είναι συγκεκριμένα ο ρόλος του συντονιστή, σε περίπτωση υπερκάλυψης των αποφάσεών του με αυτές των υπουργείων τι θα γίνεται κοκ, χωρίς όμως να λάβει ξεκάθαρη απάντηση. Ο στόχος της κυβέρνησης άλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, με τη θεσμοθέτηση ενός συντονιστή, που δεν φαίνεται να έχει απλώς συντονιστικό ρόλο, είναι να καταφέρει με κάθε τρόπο να υλοποιήσει το σχέδιο των κλειστών κέντρων, που απορρίφθηκε από την ΕΕ όσο αφορά στη χρηματοδότησή του.
«Το σχέδιο της ΝΔ για τα κλειστά κέντρα προκάλεσε τον εξευτελισμό και την απομόνωση της χώρας στην ΕΕ και γι’ αυτό δεν έλαβε έγκριση και άρα την απαιτούμενη χρηματοδότηση. Η ΝΔ, λοιπόν, επιλέγει τη θεσμοθέτηση ενός εθνικού συντονιστή, που δεν έχει ούτε υπουργείο, ούτε υπηρεσίες, αλλά έχει διευρυμένες αρμοδιότητες και θα μπορεί να κάνει απευθείας συμβάσεις για τη δημιουργία αυτών των δομών ή άλλων έργων, μέσα από τον εθνικό προϋπολογισμό. Δεν διστάζουν να δώσουν τέτοια ελευθερία σε ένα μόνο άτομο, όταν πριν από λίγο καιρό κατηγορούσαν για τη δήθεν σπατάληση χρημάτων του ΣΥΡΙΖΑ για το προσφυγικό», υπογραμμίζει ο βουλευτής Κορίνθου.
Σημειώνει δε το προφανές πρόβλημα που θα δημιουργηθεί με την ιδεοληπτική επιμονή της ΝΔ στο σχέδιο των κλειστών κέντρων και εν γένει στον προϋπολογισμό της χώρας, που για πρώτη φορά θα πρέπει να καλύψει εξ’ ολοκλήρου τη στέγαση –φυλάκιση σε αυτή την περίπτωση- των προσφύγων: «πρόκειται για ένα πολύ δαπανηρό σχεδιασμό, που, πέραν από το πολιτικά προβληματικό του σκέλος, προκειμένου να υλοποιηθεί, θα επιφέρει και περικοπές σε άλλες κοινωνικές παροχές, τη στιγμή που η κοινωνία της έχει τόση ανάγκη».
Αποτροπή και επαναπροωθήσεις
Παρά τις αντιδράσεις της ΕΕ, των κομμάτων και των αρμόδιων φορέων στο σχεδιασμό γενικά της κυβέρνησης για το προσφυγικό, η ίδια ούτε πτοείται, ούτε καν απαντά σε αυτές.
«Η τελευταία κίνηση της κυβέρνησης, μάς προβληματίζει ιδιαίτερα και πιθανολογούμε την πρόθεσή της για αποτροπή της εισόδου προσφύγων στη χώρα», τονίζει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, και όντως αυτή η πρόθεση δηλώνεται απροκάλυπτα και στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, αφού θέτει τη φύλαξη των συνόρων «προς αποτροπή και μείωση της παράνομης μετανάστευσης».
Ταυτόχρονα, οι δηλώσεις του Α. Στεφανή κατά την επίσκεψή του στον Έβρο για σφράγιση των συνόρων, δεν αφήνουν περιθώρια παρανόησης, τη στιγμή μάλιστα που μία μέρα πριν το Spiegel έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο-ντοκουμέντο παράνομης επαναπροώθησης προσφύγων από μασκοφόρους στις 17 Σεπτεμβρίου 2019 (όπως εξηγείται στο ρεπορτάζ του περιοδικού, σύμφωνα με τη Goldsmiths University’s Forensic Architecture, που έλεγξε την αυθεντικότητα των 11 βίντεο, η χρονολογία που αναγράφεται στο βίντεο είναι από λάθος του κινητού και αφορά το 2019, όχι το 2018).
Ο ίδιος δεν σχολίασε τίποτα σχετικά, ενώ σημειώνεται ότι για το περιστατικό έχει ξεκινήσει ποινική διερεύνηση, παρότι κινείται με αργούς ρυθμούς.
«Οι δηλώσεις του κ. Στεφανή περί σφράγισης των συνόρων, αποτροπής στη θάλασσα και κλειστών δομών, είναι εξαιρετικά επίφοβες για την κατεύθυνση που παίρνει η διαχείριση του προσφυγικού. Αυτό είναι και το ουσιαστικό πολιτικό πρόβλημα, πέρα από τα πολλά διοικητικά προβλήματα που δημιουργεί η κυβέρνηση. Η ΝΔ θα πρέπει να καταλάβει ότι οι αποτροπές και επαναπροωθήσεις είναι παράνομες και όσο και να δείχνει τα δόντια της, θέλοντας να κάνει το βίο αβίωτο στους πρόσφυγες, οι ροές δεν πρόκειται να μειωθούν. Η ανθρώπινη αγωνία για επιβίωση και ζωή δεν αποτρέπεται από φράχτες, ηλεκτροφόρα καλώδια και άλλες τέτοιες δράσεις», καταλήγει ο Γιώργος Ψυχογιός.
Τζέλα Αλιπράντη
ΠΗΓΗ: http://epohi.gr/