Οι ενδομητρικοί πολύποδες είναι δομικές και επιθηλιακές ανωμαλίες του ενδομητρίου που ανακαλύπτονται συχνά στα ιατρεία από τους γυναικολόγους. Ανευρίσκονται σε συχνότητα 10% – 15% σε ασυμπτωματικές γυναίκες, και 20% – 30% σε γυναίκες με ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας. Μπορεί να δημιουργούν ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας, αλλά μπορεί να είναι και εντελώς ασυμπτωματικοί. Οι πολύποδες της μήτρας μπορεί να προκαλούν μηνορραγίες (υπερβολική ποσότητα αίματος στην περίοδο ή παρατεταμένη περίοδο) ή να προκαλούν αιμορραγία ανάμεσα από τις περιόδους ή μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία. Οι πολύποδες της μήτρας είναι συνήθως καλοήθεις, αλλά σε 0,5% – 3% των περιπτώσεων, είναι κακοήθεις.
Οι ενδομητρικοί πολύποδες θεωρείται ότι έχουν επίπτωση στη γονιμότητα και η αφαίρεσή τους συνιστάται πριν από κάθε θεραπεία γονιμότητας, ειδικά πριν την εξωσωματική γονιμοποίηση. Στον υπογόνιμο πληθυσμό η συχνότητα των πολυπόδων είναι 11% – 45% που είναι σαφώς μεγαλύτερη από το γενικό πλυθυσμό. Συνιστάται η υστεροσκοπική (ενδοσκοπική) αφαίρεση των ενδομητρικών πολυπόδων που ανευρίσκονται κατά τη διερεύνηση ζευγαριών με υπογονιμότητα, με μία μελέτη να αναφέρει ποσοστά σύλληψης μετά από πολυπεκτομή σε εξωσωματική γονιμοποίηση, παρόμοια με αυτά γυναικών που δεν είχαν πολύποδες.
Οι πολύποδες μπορεί να σχηματιστούν οπουδήποτε στην ενδομητρική κοιλότητα και μπορεί να είναι μισχωτοί ή άμισχοι, λείοι και επίπεδοι με πλατιά βάση. Τυπικά έχουν μέγεθος έως 3 cm. Λόγω της συχνής τους ύπαρξης, αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο της γυναικολογικής παθολογίας. Έτσι, πρέπει να γίνεται η κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία με την υστεροσκόπηση να αποτελεί την πιο κατάλληλη μέθοδο.
Οι ενδομητρικοί πολύποδες ανευρίσκονται συνήθως στο διακολπικό υπερηχογράφημα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης η υπερηχο-υστερογραφία με χρήση φυσιολογικού ορού (έγχυση φυσιολογικού ορού στη μήτρα και ταυτόχρονη υπερηχογραφική μελέτη του ενδομητρίου). Περαιτέρω διερεύνηση μπορεί να γίνει με την υστεροσκόπηση, μέθοδο κατά την οποία ελέγχεται η ενδομητρική κοιλότητα, με άμεσο τρόπο, με τη βοήθεια μικροκάμερας. Η εξέταση πρέπει να γίνεται αμέσως μετά το τέλος της εμμήνου ρύσεως.
Επειδή οι ενδομητρικοί πολύποδες ενοχοποιούνται για ανώμαλη κολπική αιμορραγία, πρέπει να αφαιρούνται για να βελτιώνονται τα συμπτώματα της ασθενούς, καθώς και να επιβεβαιώνεται η διάγνωση, αφού οι καλοήθεις και οι κακοήθεις πολύποδες δεν μπορούν αξιόπιστα να διακριθούν μόνο με το υπερηχογράφημα χωρίς τη χρήση βιοψίας. Η υστεροσκοπική πολυπεκτομή αποτελεί τη θεραπεία εκλογής, αφού ταυτόχρονα γίνεται διάγνωση και θεραπεία του πολύποδα. Η συνήθης, κατά το παρελθόν κυρίως, πρακτική με διαστολή και απόξεση του ενδομητρίου, υστερεί της υστεροσκόπησης λόγω της έλλεψης στοχευμένου αποτελέσματος.
Ενδείκνυται η θεραπεία όλων των ορατών πολυπόδων, αλλά μερικές ασθενείς αρνούνται την επέμβαση, ειδικά όταν δεν έχουν συμπτώματα. Μία μελέτη έχει δείξει ότι, στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες 6,3% των πολυπόδων μπορούν να υποστρέψουν αυτόματα σε διάστημα 6 μηνών, εντούτοις 15% αυτών των ασθενών μπορεί να εμφανίσουν ανώμαλη κολπική αιμορραγία σε αυτό το διάστημα.
Αν και στους ενδομητρικούς πολύποδες, ο κίνδυνος υποκείμενης κακοήθειας δεν είναι πολύ μεγάλος, εντούτοις χρειάζεται πολύ προσεκτική κλινική αξιολόγηση από την πλευρά του γυναικολόγου. Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με ανώμαλη κολπική αιμορραγία, ο κίνδυνος ύπαρξης καρκινικού πολύποδα είναι 6%. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο κακοήθειας είναι: η ηλικία μετά την εμμηνόπαυση, η παχυσαρκία, η ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας, το μέγεθος του πολύποδα, ο διαβήτης, η υπέρταση και η χρήση ταμοξιφαίνης (φάρμακο που χορηγείται σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού).
Συμπερασματικά, οι ενδομητρικοί πολύποδες συναντώνται συχνά και διαχειρίζονται εύκολα με τη βοήθεια της υστεροσκόπησης. Επειδή υπάρχει κάποιος κίνδυνος κακοήθειας, που κυμαίνεται από 0,5% έως 3% σε όλες τις γυναίκες που έχουν πολύποδα, ή 6% στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που παρουσιάζουν αιμορραγία, συνιστάται η υστεροσκοπική πολυπεκτομή για θεραπεία και ιστολογική διάγνωση.
Δρ. Καββαδίας Αλέξιος
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Πιστοποιημένος στο Μαιευτικό – Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα
Πιστοποιημένος στην Κολποσκόπηση
Κάτοχος διπλώματος ALSO (Advanced Life Support in Obstetrics)
Συγγρού 28 και Φλέμινγκ , (άνωθεν Euromedica), Τρίκαλα
Τηλ. 2431025190, 6946218134
e-mail: [email protected]
