Το καλοκαίρι μπορεί να περιλαμβάνει κολύμπι, ηλιοθεραπεία, χαλάρωση και ρομαντικές βραδιές, αλλά συχνά κρύβει και δυσάρεστες εκπλήξεις για τις γυναίκες, που ίσως τους χαλάσουν τη διάθεση και τη γαλήνη των διακοπών.
Μια από αυτές τις εκπλήξεις είναι η κολπίτιδα, που εμφανίζεται άλλοτε με ήπια και άλλοτε με πιο θορυβώδη συμπτώματα, ειδικά το καλοκαίρι, λόγω της ζέστης, του ιδρώτα, της θάλασσας, της πισίνας και της μεγαλύτερης επιθυμίας για σεξουαλικές επαφές.
Τί είναι η κολπίτιδα;
Είναι η φλεγμονή του κόλπου, μια κατάσταση αρκετά συχνή, που θεραπεύεται εύκολα στις περισσότερες περιπτώσεις, και καλό είναι η γυναίκα να φροντίζει σωστά την υγιεινή της γεννητικής περιοχής της, αν θέλει να αποφύγει τα δυσάρεστα επακόλουθα αυτής της συχνής λοίμωξης.
Χρειάζεται προσοχή, γιατί κάποια από τα συμπτώματα που συναντώνται στην κολπίτιδα, μπορεί και να οφείλονται σε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, πράγμα που αποτελεί σαφώς σοβαρότερο γεγονός και απαιτεί ειδικότερη ιατρική φροντίδα. Να σημειωθεί ότι τόσο η κολπίτιδα, όσο και κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, ενδεχομένως να είναι χωρίς συμπτώματα και επομένως να μην ανησυχήσουν τόσο έκδηλα τη γυναίκα.
Πού οφείλεται;
Η κολπίτιδα οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο ή μικρόβια που υπάρχουν φυσιολογικά στο γυναικείο κόλπο, χωρίς να προκαλούν προβλήματα. Κάποια στιγμή όμως μπορεί να διαταραχθεί η ισορροπία που υπάρχει μεταξύ τους, και κάποιο από αυτά να υπεραναπτυχθεί σε βάρος των υπολοίπων και να οδηγήσει σε κολπίτιδα. Βασικός ρυθμιστής της υγείας του κόλπου είναι το pH, καθώς και η προσφορά γλυκογόνου που χρησιμοποιείται ως θρεπτικό υλικό των μικροβίων.
Το όξινο pH του κόλπου, για παράδειγμα, οφείλεται στο γαλακτικό οξύ, η παρουσία του οποίου εξαρτάται κυρίως από τη δράση των γαλακτοβακίλλων. Αν διαταραχθεί το pH, τότε το κολπικό περιβάλλον γίνεται ευνοϊκό για την ανάπτυξη κάποιων μικροβίων και δυσμενές για άλλα.
Μεταδίδεται η κολπίτιδα;
Μια κολπική φλεγμονή μικροβιακής αιτιολογίας μπορεί να μεταδοθεί σεξουαλικά, αλλά και με άλλους τρόπους. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα διαφόρων καταστάσεων. Έτσι, για παράδειγμα, η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση μυκητιασικής κολπίτιδας, επειδή τα αντιβιοτικά διαταράσσουν τη φυσιολογική ισορροπία των μικροβίων στον κόλπο. Η μυκητίαση μπορεί να μεταδοθεί στον ερωτικό σύντροφο, ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικός, και σε άλλες συμπτωματικός, αλλά μπορεί να μολύνει και πάλι τη σύντροφό του, η οποία στο μεταξύ έχει θεραπευτεί. Για τους λόγους αυτούς, ο γιατρός, ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να συστήσει προληπτικά μέτρα (π.χ. χρήση προφυλακτικού) και θεραπεία και στους δύο συντρόφους.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Από τη λήψη του ιστορικού που αφορά τα χαρακτηριστικά των κολπικών εκκρίσεων (π.χ. χρώμα εκκρίσεων και οσμή), από τα λοιπά συμπτώματα (π.χ. φαγούρα, τσούξιμο, κάψιμο, πόνος, ερυθρότητα) και την κλινική εξέταση, είναι εύκολη η διάγνωση. Απλές μέθοδοι στο γυναικολογικό ιατρείο ή εργαστηριακές εξετάσεις (π.χ. καλλιέργεια κολπικών υγρών) μπορεί να χρειαστούν, ώστε με βεβαιότητα να καθοριστεί ο υπεύθυνος μικροοργανισμός και, βεβαίως, η ενδεδειγμένη θεραπεία.
Υπάρχουν διάφορα είδη κολπίτιδας, ανάλογα με τον υπεύθυνο μικροοργανισμό που την προκάλεσε, όπως η βακτηριακή κολπίτιδα, η μυκητιασική κολπίτιδα και η τριχομοναδική κολπίτιδα. Η τελευταία θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και συχνά συνυπάρχει με τις άλλες δύο μορφές κολπίτιδας. Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, λόγω της έλλειψης οιστρογόνων, είναι συχνή και η ατροφική κολπίτιδα.
Φαρμακευτική θεραπεία
Η τριχομοναδική κολπίτιδα θεραπεύεται με φάρμακα δραστικά έναντι των τριχομονάδων όπως η μετρονιδαζόλη. Η θεραπεία απευθύνεται και στους δύο σεξουαλικούς συντρόφους, εφόσον βεβαίως αυτό είναι εφικτό.
Η μυκητιασική κολπίτιδα θεραπεύεται με φάρμακα (αζόλες) που κυρίως χορηγούνται τοπικά (κολπικές κρέμες και κολπικά υπόθετα) ή από το στόμα. Η από του στόματος θεραπεία πλεονεκτεί στο γεγονός ότι το φάρμακο φτάνει, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, σε ιστούς που δεν φτάνουν τα τοπικώς χορηγούμενα.
Για τη βακτηριακή κολπίτιδα υπάρχουν επίσης αντιβιοτικά φάρμακα που χορηγούνται τοπικά ή συστηματικά ανάλογα πάντα με τον αιτιολογικό παράγοντα.
Η μετεμμηνοπαυσιακή ατροφική κολπίτιδα θεραπεύεται με τοπική χορήγηση οιστρογόνου σε μορφή κολπικού δισκίου ή γέλης.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία
1. Ο καθημερινός καθαρισμός της ευαίσθητης περιοχής με ένα ήπιο καθαριστικό και άφθονο νερό είναι βασικής σημασίας για την υγιεινή του κόλπου.
2. Φυσιολογικά ο κόλπος διαθέτει μηχανισμό αυτοκαθαρισμού του. Η χρήση ισχυρών αντισηπτικών και κολπικών εσωτερικών πλύσεων, χωρίς ιατρικό λόγο, δεν επιτρέπεται, γιατί μπορεί να διαταράξει τη μικροβιακή ισορροπία του κόλπου και να προκαλέσει κολπίτιδα.
3. Τα βακτήρια και οι μύκητες αναπτύσσονται ταχύτερα σε ζεστό και υγρό περιβάλλον. Πρέπει να προτιμώνται βαμβακερά και όχι συνθετικά εσώρουχα. Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση στενών παντελονιών και κολάν, γιατί ειδικά το καλοκαίρι με την αύξηση της θερμοκρασίας και τον ιδρώτα διαταράσσεται η φυσιολογική χλωρίδα.
4. Να αποφεύγεται η χρήση του ταμπόν, που σημειωτέον δεν πρέπει να υποκαθιστά τη σερβιέτα, και να μη χρησιμοποιείται περισσότερο από οκτώ ώρες. Η χρήση του ας είναι επιλεκτική, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
5. Δεν επιτρέπεται η χρήση ξαπλώστρας στην παραλία χωρίς πετσέτα. Το ίδιο και για την ηλιοθεραπεία στην άμμο.
6. Τέλος, το βρεγμένο μαγιό μπορεί να κρύβει μικρόβια. Μετά το κολύμπι πρέπει να αντικαθίσταται με στεγνό.
Δρ. Καββαδίας Αλέξιος
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Πιστοποιημένος στο Μαιευτικό – Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα
Πιστοποιημένος στην Κολποσκόπηση
Κάτοχος διπλώματος ALSO (Advanced Life Support in Obstetrics)
Συγγρού 28 και Φλέμινγκ , (άνωθεν Euromedica), Τρίκαλα
Τηλ. 2431025190, 6946218134
e-mail: [email protected]