Το αμερικανικό περιοδικό Defense News στο ετήσιο Outlook που εκδίδει δημοσιεύει το παρακάτω άρθρο του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Άμυνας Παναγιώτη Ρήγα:
Τα ζητήματα άμυνας και ασφάλειας, από τη φύση τους αλλά και ως προς τον σκοπό τους, αποτελούν συστατικά στοιχεία του σκληρού πυρήνα του κράτους. Υπό την έννοια αυτή είναι λογικό να μην είναι εύκολα μεταβαλλόμενα, αλλά ταυτόχρονα η όποια μεταβολή τους να αντανακλά τις βαθιές αλλαγές που συντελούνται σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο.
Τις τελευταίες δύο και πλέον δεκαετίες, η μετεξέλιξη των δογμάτων άμυνας και ασφάλειας ακολουθεί κατά πόδας τις μεταβαλλόμενες εξελίξεις στις διεθνείς σχέσεις. Οι όλο και περισσότερο διεθνοποιημένες δομές σε επίπεδο οικονομίας, αλλά και οι διακρατικές συνεργασίες σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην τεχνολογία, συνθέτουν το νέο σκηνικό άμυνας και ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο νέες απειλές εμφανίζονται στο προσκήνιο αλλά και νέες προκλήσεις προβάλλουν, σαν να αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Σε ένα τόσο μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον σχηματοποιείται μια δυναμική, με δύο αντίρροπες δυνάμεις. Η μία κατευθύνει σ’ ένα είδος στρατιωτικοποίησης των διεθνών σχέσεων και η άλλη σε μια πολιτικοποίηση των στρατιωτικών συμμαχιών, είτε αυτές είναι πολυμερείς είτε είναι διμερείς.
Για την αποφυγή στρεβλώσεων, άλλωστε αυτό υπαγορεύουν η Δημοκρατία και οι αρχές της, είναι αναγκαίο οι στρατιωτικές δομές να μην καθορίζουν, αλλά να υπηρετούν πολιτικές. Πολιτικές που συμβάλλουν στην δημιουργία ενός διεθνούς περιβάλλοντος ασφάλειας και άμυνας που θα ευνοεί την ανάπτυξη των κρατών και την εξέλιξη των κοινωνιών. Οι παραδοχές αυτές λοιπόν, ορίζουν και τις προτεραιότητες που θέτουμε: Ασφάλεια με δημοκρατία και ειρήνη.
Σε κάθε περίπτωση, το δίλημμα “ασφάλεια ή δημοκρατία”, που τίθεται από ορισμένες πλευρές, είναι πλαστό. Η ασφάλεια εγγυάται τη δημοκρατία και η δημοκρατία δίνει περιεχόμενο στην ασφάλεια με σκοπό να υπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας.
Γύρω από αυτό το θέμα καταγράφονται όχι μόνο στρεβλώσεις, αλλά και προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης από ακραίους πολιτικούς χώρους. Το ζήτημα της ασφάλειας προβάλλεται μονοσήμαντα, ώστε να ενεργοποιηθούν φοβικά σύνδρομα των πολιτών και να γίνουν πιο εύκολα χειραγωγούμενοι, προκειμένου να προσχωρήσουν σε ακραίες θέσεις και αδιέξοδες-αναχρονιστικές πολιτικές.
Μέσα σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον είναι αναγκαίο η πολιτική, ως μηχανισμός διαχείρισης των προβλημάτων, να βάζει τέτοιους στόχους και τέτοιες προτεραιότητες που θα συμβάλλουν στην σταθεροποίηση και όχι να προσπαθεί να αντλήσει δυναμική για εσωτερικές μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Παράλληλα, μελετάμε τις νέες μορφές συγκρούσεων που εξελίσσονται έξω από τις συμβατικές μορφές πολέμου. Εξίσου απαραίτητη είναι η μελέτη της εξέλιξης των απειλών, καθώς διαμορφώνονται ολοένα και πιο σύνθετοι συνδυασμοί. Αυτή η διασύνδεση -σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στην τεχνολογία-σχηματοποιεί ένα νέο πεδίο, εντός του οποίου θα διαδραματίζονται οι μελλοντικές συγκρούσεις.
Η ίδια η εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού επιβάλλει να δοθεί έμφαση στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, θέτοντας ως πρόταγμα την αποτροπή. Η ανάπτυξη μη επανδρωμένων στρατιωτικών μέσων, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη και τη χρήση των «μη φονικών» όπλων, μπορεί προοπτικά να οδηγήσουν σε μια αλλαγή του πολέμου, τουλάχιστον με τη μορφή που επί χιλιάδες χρόνια τον γνωρίσαμε.
Μετά από τόσους αιώνες ανθρώπινης ιστορίας, αντικειμενικός σκοπός μιας αναμέτρησης ισχύος, ενός πολέμου, οφείλει να είναι η εξουδετέρωση του αντιπάλου και όχι η φυσική-βιολογική του εξόντωση. Πολύ περισσότερο πρέπει να είναι η αποφυγή παράπλευρων απωλειών στον άμαχο πληθυσμό. Είναι δυνατή λοιπόν – με δεδομένη την τεχνολογική πρόοδο – η εξέλιξη και η ανάπτυξη αντίστοιχων οπλικών συστημάτων και μέσων. Αυτό πράγματι θα είναι μια κατάκτηση του πολιτισμού μας, ένα τεράστιο βήμα της ανθρωπότητας.
Η Ελλάδα, μια χώρα που συνιστά πόλο γεωπολιτικής σταθερότητας, βρίσκεται σε μια περιοχή που περιβάλλεται από εστίες αστάθειας αλλά και πολεμικών εντάσεων.
Είμαστε μια χώρα που βρέθηκε στο επίκεντρο δύο διεθνών κρίσεων και τις αντιμετώπισε και τις δύο με επιτυχία: Την οικονομική και την προσφυγική κρίση. Στο οικονομικό σκέλος, ήδη βρισκόμαστε σε τροχιά ανάπτυξης και διαμορφώνουμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο, φιλικό προς τους επενδυτές και κοινωνικά δίκαιο. Ως προς την προσφυγική-μεταναστευτική κρίση, το ζητούμενο είναι να σταματήσουν οι πόλεμοι και ταυτόχρονα οι χώρες που έχουν ένα υψηλό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης να δημιουργήσουν γέφυρες ανάπτυξης με τις χώρες που βρίσκονται σε οικονομική στέρηση και όχι να ορθώνουν τείχη αποκλεισμού προς τους ανθρώπους.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ έχουν περάσει σε μια άλλη φάση πολύπλευρης συνεργασίας στη βάση του αμοιβαίου οφέλους, βγαίνοντας από τη μονοκαλλιέργεια της στρατιωτικής συνεργασίας. Προτεραιότητα στις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ είναι η συνεργασία τους να καλύψει ένα διευρυμένο πεδίο σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Η Ελλάδα αποτελεί πύλη και εφαλτήριο για οικονομικές δραστηριότητας σε μια μεγάλη περιοχή, που αγγίζει τρεις ηπείρους και περιλαμβάνει τη Βαλκανική, τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική.
Επενδύοντας λοιπόν κάποιος στη χώρα μας, ανοίγει τις πύλες μιας περιοχής που βρίσκεται στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Η Ελλάδα είναι ο πολλαπλασιαστής και το έμψυχο δυναμικό της, με το υψηλό επίπεδο μόρφωσης και κατάρτισης που το διακρίνει, το συγκριτικό της πλεονέκτημα.