Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας παρέστη σήμερα, Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024, στην έναρξη των εργασιών της Διεθνούς Ημερίδας που διοργάνωσε η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ) στη ΛΑΕΔ υπό τον τίτλο «Τα Δυτικά Βαλκάνια στο υφιστάμενο πλαίσιο προκλήσεων και απειλών ασφαλείας» (“Western Balkans in the Current Context of Security Challenges and Threads”).
Παρόντες ήταν ο Ειδικός Αντιπρόσωπος της Ε.Ε. για το διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας και άλλα περιφερειακά ζητήματα των Δυτικών Βαλκανίων Μίροσλαβ Λάιτσακ (Miroslav Lajčák), ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, ο Γενικός Γραμματέας και Διευθυντής Αμυντικής Πολιτικής του Υπουργείου Άμυνας της Αυστριακής Δημοκρατίας Δρ. Άρνολντ Κάμελ (Arnold Kammel), o Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στην Ε.Ε. Πρέσβυς Ιωάννης Βράιλας, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Δρ. Αθανάσιος Ντόκος καιο Γενικός Διευθυντής Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΘΑ Πρέσβυς ε.τ. Μιχαήλ Σπινέλλης.
Στην εκδήλωση παρευρέθησαν ακόμα ακαδημαϊκοί, ανώτατοι και ανώτεροι αξιωματικοί, διπλωμάτες, πρέσβεις ε.τ., αναλυτές στρατηγικής, δημοσιογράφοι κ.ά. .
Στον χαιρετισμό του, με τον οποίο κήρυξε την έναρξη της Διεθνούς Ημερίδας, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας υπογράμμισε τα εξής:
«Θέλω να συγχαρώ τη Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τη διοργάνωση αυτής της Ημερίδας και ειδικά για το γεγονός ότι κατάφερε να συγκεντρώσει τόσους διακεκριμένους συμμετέχοντες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συγκεντρωθήκαμε εδώ σήμερα για να ασχοληθούμε με ένα θέμα το οποίο νομίζω ότι είναι κρίσιμης σημασίας όχι μόνο για τις χώρες της Βαλκανικής, αλλά και για την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.
Είναι εύκολο να υποτιμηθούν οι πιθανές προκλήσεις στα Βαλκάνια λόγω των δύο πολέμων σε Βορρά και Νότο.
Ωστόσο, ανά τους αιώνες, τα Βαλκάνια έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν δύναμη για ολόκληρο τον κόσμο.
Οφείλω, λοιπόν, να πω το προφανές, ότι εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα σταθερό σύστημα στην Ευρώπη, την ευρωπαϊκή ήπειρο, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να υπάρχουν «μαύρες τρύπες» σε αυτό το σύστημα.
Για αιώνες τώρα, τα Δυτικά Βαλκάνια υπήρξαν εστία γεωπολιτικού ενδιαφέροντος και διαμορφώθηκαν από ένα ιδιαίτερα σύνθετο μωσαϊκό ιστορίας, πολιτισμού και κοινωνικοπολιτικών δυναμικών.
Καθώς πορευόμαστε στον 21ο αιώνα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια πληθώρα νέων προκλήσεων, αλλά και με προκλήσεις που έρχονται από το παρελθόν.
Παραδοσιακές απειλές ασφαλείας, στρατιωτικές αντιπαραθέσεις, εδαφικές διαφορές, αναδυόμενοι κίνδυνοι που γίνονται όλο και πιο επίκαιροι. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν οι απειλές κυβερνοασφάλειας, τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, η ριζοσπαστικοποίηση και, φυσικά, οι διαρκείς κίνδυνοι της τρομοκρατίας.
Όλα αυτά απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, αλλά και συλλογική δράση. Είναι επιτακτική ανάγκη να ενώσουμε τους πόρους μας. Να ενώσουμε διανοούμενους, φορείς διαμόρφωσης πολιτικής, ειδικούς, επαγγελματίες, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων απαντήσεων σε αυτές τις προκλήσεις.
Πρέπει να καλλιεργήσουμε την ανθεκτικότητα στην πολιτική αστάθεια, τη διαφθορά, η οποία μερικές φορές είναι ενδημική, το αδύναμο θεσμικό πλαίσιο, τις εθνοτικές εντάσεις, τη ριζοσπαστικοποίηση, το οργανωμένο έγκλημα, τη διακίνηση ναρκωτικών, το trafficking και ό,τι άλλο μας περιτριγυρίζει.
Αλλά ας είμαστε σαφείς. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, αλλά η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να αποτελέσει καίρια καμπή για την αντιμετώπιση στον μέγιστο βαθμό των συνολικών προκλήσεων ασφαλείας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Και, ειλικρινά, δεν βλέπω κάποιον άλλο τρόπο και δεν ακούω κάποιον να προτείνει κάποιον άλλο τρόπο, κάποιο λογικό τρόπο.
Φυσικά, πρέπει να παραδεχθώ ότι μιλάω από την οπτική ενός ανθρώπου που είναι ολόψυχα αφοσιωμένος στο Ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Και επαναλαμβάνομαι συνεχώς λέγοντας ότι πιστεύω ότι, παρά τα λάθη, παρά τα προβλήματά της, είναι το μεγαλύτερο ανθρώπινο κατόρθωμα επί γης.
Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ένταξη αυτών των χωρών είναι το πλέον απαραίτητο γεγονός για μακροπρόθεσμη ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία.
Παρόλα αυτά, η τελμάτωση, η εμφανής τελμάτωση της διαδικασίας διεύρυνσης έχει μειώσει την αξιοπιστία του ευρωπαϊκού ονείρου, επιτρέποντας – φοβάμαι – σε εξωτερικούς παράγοντες να αποκτήσουν επιρροή στις κοινωνίες, ειδικά των Δυτικών Βαλκανίων.
Επιπλέον, η έμφαση της ΕΕ στη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας είναι κρίσιμης σημασίας για τη βελτίωση και την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως το οργανωμένο έγκλημα και η ριζοσπαστικοποίηση. Τελικά, μια ανανεωμένη και αξιόπιστη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ που θα μπορούσε να παρέχει η νέα Επιτροπή είναι το πλέον ζωτικό στοιχείο για την ανάπτυξη ανθεκτικότητας στην πλειονότητα των απειλών που ανέφερα προηγουμένως.
Η Ελλάδα υπήρξε ανέκαθεν ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Επισημάνθηκε αυτό εδώ και πάνω από 20 χρόνια στην Ατζέντα της Θεσσαλονίκης και φυσικά συνεχίζει να ισχύει. Η προσέγγιση της Ελλάδας για το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων δεν έχει αλλάξει. Και αποδεχόμαστε και συνειδητοποιούμε ότι έχουμε να διαδραματίσουμε σημαντικό ρόλο ως η παλαιότερη χώρα στην περιοχή που συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Και παραδεχόμαστε ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε ακόμα περισσότερο στα Δυτικά Βαλκάνια. Και αυτόν τον ρόλο η Ελλάδα θα πρέπει να τον διαδραματίσει τώρα. Όχι αύριο, ούτε μεθαύριο. Τώρα.
Αλλά φυσικά υπάρχουν πάντα κάποια προαπαιτούμενα.
Πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά και ειλικρινά στις κυβερνήσεις και τις κοινωνίες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Μπορούμε να τους πούμε και πρέπει να τους πούμε ότι αυτός ο δρόμος προς το κοινό ευρωπαϊκό όνειρο περνάει από πύλες. Και οι πύλες αυτές είναι το Διεθνές Δίκαιο, οι Συνθήκες που έχουν υπογραφεί και οι σχέσεις καλής γειτονίας, καθώς και ο σεβασμός του κράτους δικαίου. Θα πρέπει να περάσουν από αυτές τις πύλες. Και αυτό πρέπει να το κάνουν, αν μου επιτρέπετε, όχι λόγω της Ελλάδας ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Εθνών. Πρέπει να το κάνουν γιατί είναι προς όφελος των κοινωνιών τους, είναι προς όφελος των λαών. Είναι ακριβώς αυτό που οραματιζόμαστε ως ένα καλύτερο μέλλον για κάθε πολίτη των Δυτικών Βαλκανίων.
Η Ελλάδα θεωρεί τον εαυτό της γέφυρα, γέφυρα μεταξύ της Βορειοανατολικής Αφρικής και της Ευρώπης. Και τα Βαλκάνια αποτελούν ακριβώς την προέκταση αυτής της γέφυρας προς τον Βορρά. Αυτός ο ρόλος μας δεν θα πρέπει να λησμονείται.
Επιτρέψτε μου όμως να διευκρινίσω κάτι. Η Ελλάδα αποτελεί γέφυρα, αλλά μπορεί να έχει και τον ρόλο του αναχώματος. Ενός αναχώματος στην ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση και τρομοκρατία.
Θέλω να τονίσω ένα ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο το οποίο δεν γίνεται συνήθως αντιληπτό από την Ευρώπη ή από την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Υπήρξαν πολλοί εθελοντές από τις διεθνείς κοινότητες των Βαλκανίων στον ISIS. Ούτε ένας δεν προήλθε από τη μουσουλμανική κοινότητα της Δυτικής Θράκης της Ελλάδας. Και είμαστε πολύ υπερήφανοι γι’ αυτό.
Επαναλαμβάνω, η μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης δεν έδωσε ούτε έναν εθελοντή σε ριζοσπαστική ομάδα.
Και τώρα έρχομαι στον υπουργικό μου ρόλο. Επιδιώκουμε συνεχώς πολιτικές που στοχεύουν στη βελτίωση των στρατιωτικών σχέσεων με τα Δυτικά Βαλκάνια μέσω διμερών συμφωνιών, κοινών στρατιωτικών ασκήσεων και συμμετοχών σε περιφερειακές πρωτοβουλίες ασφαλείας.
Συμμετέχουμε όπως γνωρίζετε στην KFOR. Συμμετέχουμε στην Επιχείρηση Althea στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Μπορούμε επίσης να σας διαβεβαιώσουμε ότι πραγματοποιούμε εδώ και πολλά χρόνια την επιτήρηση του εναέριου χώρου των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Έχουμε συνάψει πολυάριθμες διμερείς συμφωνίες στους τομείς της στρατιωτικής συνεργασίας και άμυνας με την Αλβανία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία.
Σκοπός μας είναι η περαιτέρω βελτίωση των αμυντικών μας σχέσεων, καθώς πιστεύουμε ότι είναι κάτι που βοηθά στη σταθερότητα της περιοχής μας.
Και όπως γνωρίζετε, βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην ιστορία. Αυτό που αποκαλούμε Ατζέντα 2030.
Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι και υπερήφανοι να μοιραζόμαστε αυτά που κάνουμε με φίλους και εταίρους στα Δυτικά Βαλκάνια.
Σε αυτό το σημείο, θέλω να συγχαρώ κάποιον που βρίσκεται σήμερα εδώ ανάμεσά μας. Αναφέρομαι στον αγαπητό φίλο Μιροσλάβ Λάιτσακ, ο οποίος προσπαθεί να φέρει σε πέρας μια πολύ δύσκολη αποστολή, όπως του έλεγα πριν μπούμε στην αίθουσα. Ο Μίροσλαβ είναι Ειδικός Αντιπρόσωπος της Ε.Ε. για τον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας και άλλα θέματα της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων. Και θέλω να τον συγχαρώ για τις προσπάθειές του σε αυτή την πολύ απαιτητική και περίπλοκη αποστολή. Και φυσικά του ευχόμαστε όλοι κάθε επιτυχία.
Πιστεύω ότι αυτή η ημερίδα είναι μια ευκαιρία να συζητηθούν βιώσιμες απαντήσεις, τολμώ να πω λύσεις, και να αντιμετωπιστούν οι ιδιαίτερα πιεστικές προκλήσεις του σήμερα, αλλά και να τεθούν τα θεμέλια που θα επιτρέψουν να οραματιστούμε ένα πιο ασφαλές μέλλον με περισσότερη ευημερία για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και πέραν αυτών.
Ευχαριστώ πολύ».
