Συνέντευξη ΥΦΕΘΑ Γιάννη Κεφαλογιάννη στην εφημερίδα «POLITICAL» και τον δημοσιογράφο Βασίλη Σκουλαράκο
Κύριε υπουργέ, πριν μερικές ημέρες έγιναν σημαντικές αλλαγές στις θέσεις των ανώτατων αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων. Πού στοχεύουν και ποια είναι η επιδίωξη;
Οι αλλαγές αυτές εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων όπως έχει εξαγγείλει ο Υπουργός κ. Δένδιας και απορρέουν από την ανάγκη ενσωμάτωσης των επιχειρησιακών διδαγμάτων από τα σύγχρονα πεδία των μαχών στην οργάνωση και λειτουργία τους. Είναι προφανές ότι αυτή η διαδικασία προσαρμογής θα πρέπει να περιλαμβάνει και έναν εξορθολογισμό του αριθμού του προσωπικού. Εν προκειμένω, διαθέτουμε έναν δυσανάλογα μεγάλο αριθμό ανώτατων αξιωματικών σε σχέση με τις πραγματικές επιχειρησιακές ανάγκες. Για να δώσω ένα παράδειγμα, για κάθε έναν ανώτατο αξιωματικό στην Ελλάδα αντιστοιχούν 2,35 ανώτατοι Αξιωματικοί στις ΗΠΑ, ακόμη και αν περιληφθούν σε αυτούς οι «Στρατηγοί 4 Αστέρων» – βαθμό τον οποίο στη χώρα μας έχει μόνο ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Θυμίζω εδώ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 32 φορές μεγαλύτερο πληθυσμό.
Η χώρα μας ενισχύει συνεχώς τα τριμερή σχήματα συνεργασίας με Κύπρο – Αίγυπτο, αλλά και Κύπρο – Ισραήλ. Μπορούν αυτές οι συνεργασίες να λειτουργήσουν ως αντίβαρο απέναντι στην αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας;
Oι σχέσεις συνεργασίας και εμπιστοσύνης που έχουμε αναπτύξει με το Ισραήλ αλλά και σημαντικές αραβικές χώρες, όπως η Αίγυπτος δεν έχει έναν περιστασιακό χαρακτήρα. Εκτός του ότι απορρέει από τη διαχρονική φιλία των λαών μας, στηρίζεται πρωτίστως σε ένα κοινό όραμα για την ασφάλεια και σταθερότητα στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι που μας επιτρέπει αυτή τη στιγμή να λειτουργούμε ως πυλώνας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Δεν υπάρχει επίσης αμφιβολία ότι οι συνεργασίες αυτές λειτουργούν και ως ένας πολλαπλασιαστής ισχύος των θέσεων της χώρας μας ενάντια σε κάθε αναθεωρητισμό, συμπεριλαμβανομένης της τουρκικής εκδοχής του. Το ποιο σημαντικό στοιχείο αυτών των συνεργασιών είναι ότι βασίζονται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, μέρος του οποίου είναι και η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτόν τον σεβασμό, δυστυχώς, δεν τον επιδεικνύουν άλλες χώρες στην περιοχή μας.
Βλέπουμε ωστόσο εσχάτως, να δημιουργείται και ένα ρήγμα μεταξύ της Ευρώπης και του διπόλου Τραμπ – Μασκ, με το αίτημα του Αμερικανού προέδρου για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% να εξελίσσεται σε «αγκάθι». Θεωρείται ότι υπάρχει κίνδυνος για τη συνοχή της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας;
Θεωρώ ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη συνοχή της Συμμαχίας. Τίθεται ωστόσο ένα ζήτημα επαναπροσδιορισμού της αμυντικής σχέσης ΗΠΑ – Ε.Ε., το οποίο πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να το δούμε ως μια ευκαιρία για την προώθηση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι επιτακτική ανάγκη για την Ε.Ε. να προσδιορίσει ρεαλιστικά το επίπεδο φιλοδοξίας της στη διαχείριση απειλών και κρίσεων, μικρής ή μέσης έντασης τουλάχιστον. Προφανώς αυτό συνεπάγεται μια στοχευμένη αύξηση του προϋπολογισμού των αμυντικών δαπανών σε επίπεδο κρατών – μελών προκειμένου να επιτευχθεί ο κοινός στόχος της προάσπισης της ειρήνης και της σταθερότητας στην ήπειρο.
Κύριε υπουργέ, το 2025 άρχισε αισιόδοξα για τις Ένοπλες Δυνάμεις με την άφιξη του 24ου Rafale στην Τανάγρα. Σε λίγους μήνες θα καταπλεύσει και η πρώτη Belharra στη Σαλαμίνα. Τι άλλο να περιμένουμε εντός του έτους από το εξοπλιστικό πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων;
Τα οπλικά συστήματα που αναφέρατε είναι προφανώς η αιχμή του δόρατος της αμυντικής ισχύος της χώρας μας. Εξετάζουμε την υλοποίηση προγραμμάτων χαμηλού κόστους αλλά υψηλής επιχειρησιακής αξίας, με έμφαση στα συστήματα drones στην κυβερνοασφάλεια και την τεχνητή νοημοσύνη. Στο πλαίσιο αυτό, εμβληματικό έργο αποτελεί η δημιουργία ενός αντιαεροπορικού και anti-drone θόλου. Θα πρέπει ωστόσο να επισημάνω ότι ο συνολικός επανασχεδιασμός του δωδεκαετούς εξοπλιστικού προγράμματος που θα υποστηρίζει τη νέα Δομή των Ενόπλων Δυνάμεων δεν περιλαμβάνει μόνο την αγορά νέων οπλικών συστημάτων αλλά και τη συντήρηση ή αναβάθμιση εκείνων που ήδη διαθέτουμε. Ιδιαίτερο βάρος εδώ δίνουμε στην αύξηση της διαθεσιμότητας του στόλου των μεταγωγικών αεροσκαφών και στην συντήρηση του στόλου των ελικοπτέρων.
Έχετε θέσει μαζί με τον υπουργό κ. Νίκο Δένδια στην κορυφή των προτεραιοτήτων σας τη βελτίωση των συνθηκών για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Ήδη έγιναν αυξήσεις στους μισθούς, ενώ προχωρά και το στεγαστικό πρόγραμμα, με διαμερίσματα για τα στελέχη που υπηρετούν σε ακριτικές περιοχές.
Η αξιοπρεπής διαβίωση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων προκειμένου να υπηρετούν απρόσκοπτα την αποστολή τους, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς πυλώνες της πολιτικής μας. Τα τελευταία έτη παρατηρείται ένα αυξανόμενο πρόβλημα στέγασης το οποίο αναμφισβήτητα επηρεάζει τις συνθήκες ζωής και εργασίας πολλών στελεχών. Το αντιμετωπίζουμε ήδη με την κατάρτιση ενός μεγαλόπνοου στεγαστικού προγράμματος 1.400 κατοικιών σε όλη την επικράτεια, χωρισμένο σε φάσεις υλοποίησης. Η πρώτη φάση του προγράμματος βρίσκεται σε εξέλιξη με την κατασκευή 702 κατοικιών στα νησιά του Αιγαίου και τον Έβρο. Παράλληλα, παρουσιάσαμε τον περασμένο Δεκέμβριο με τον Υπουργό κ. Δένδια ένα νέο σχέδιο νόμου που στοχεύει στην αναδιοργάνωση του τρόπου με τον οποίο αξιοποιείται η ακίνητη περιουσία των Ένοπλων Δυνάμεων με στόχο, μεταξύ άλλων, τη βιώσιμη και σταθερή χρηματοδότηση αυτού του στεγαστικού προγράμματος. Ο τελικός μας στόχος είναι μέχρι το 2030 να έχουν κατασκευαστεί περίπου 4.000 νέες κατοικίες, ένας αριθμός ικανός να καλύψει το σύνολο των αναγκών των στελεχών μας, όπως προκύπτει από τα σημερινά δεδομένα.
Αναφορικά με τη στρατιωτική θητεία, τι σημαίνει η μετατροπή της θητείας από «αγγαρεία» σε «ευκαιρία»; Πώς ο στρατεύσιμος θα δει με άλλο μάτι αυτούς τους μήνες που καλείται να υπηρετήσει;
Η θητεία πρέπει να αποκτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο. Αυτό σημαίνει καταρχάς σύγχρονη και ουσιαστική στρατιωτική εκπαίδευση. Συνεπάγεται επίσης την αξιοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των στρατεύσιμων κατά τρόπο παραγωγικό τόσο για τους ίδιους όσο και για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Σημαίνει ακόμη την απόκτηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων την οποία οι στρατεύσιμοι θα μπορούν να αξιοποιήσουν στην αγορά εργασίας με την ολοκλήρωση της θητείας. Το κυριότερο όμως προϋποθέτει την καθιέρωση ενός συστήματος αξιοκρατίας και ισονομίας ως προς τα καθήκοντα, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των στρατευσίμων. Ένα μεγάλο μέρος των νέων βιώνει σήμερα τη στρατιωτική θητεία ως «χαμένο χρόνο», ένα αναγκαίο κακό, χωρίς κανένα ουσιαστικό περιεχόμενο, το οποίο πρέπει να το υποστούν όσο πιο ανώδυνα γίνεται, επιστρέφοντας σύντομα στην ζωή ενός πολίτη. Εν πολλοίς έχουν δίκιο και αυτό επιχειρούμε να αλλάξουμε.
Σε λίγες μέρες, οι μαθητές της Γ’ Λυκείου θα κληθούν να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους για τις στρατιωτικές σχολές. Έχετε θέσει ως στόχο την προσέλκυση νέων σπουδαστών και το «φρένο» στις αποχωρήσεις. Υπάρχουν όμως κίνητρα; Τι πρέπει να σκεφτεί ένας μαθητής για να επιλέξει τις παραγωγικές σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων;
Αυτό που θα ήθελα να προτρέψω έναν μαθητή και μια μαθήτρια της Γ’ Λυκείου είναι να αφιερώσουν λίγο χρόνο για να μελετήσουν τις αλλαγές που προωθεί η Κυβέρνηση στις Ένοπλες Δυνάμεις. Θα διαπιστώσουν εύκολα ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια δέσμη μεταρρυθμίσεων που ξεκινούν από τις συνθήκες εργασίας των στελεχών, τη μέριμνα γι’ αυτούς και την οικογένειά τους και φτάνουν μέχρι την ιεραρχική και ακαδημαϊκή τους εξέλιξη. Σε λίγα χρόνια οι Ένοπλες Δυνάμεις της πατρίδας μας θα έχουν ένα νέο πρόσωπο με άξονες, ένα νέο καθηκοντολόγιο, ένα νέο σύστημα μεταθέσεων και ένα νέο πλαίσιο υποστήριξης και διοικητικής μέριμνας των στελεχών και των οικογενειών τους. Θα ήθελα επίσης οι νέοι μας να γνωρίζουν ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν επιθυμούν απλά τους καλύτερους. Έχουν εγγενή τη νοοτροπία που επιτρέπει οι καλύτεροι να εξελίσσονται και να παραμένουν οι καλύτεροι. Αυτό για εμένα είναι το μεγαλύτερο κίνητρο που μπορεί να έχει κάποιος στην επαγγελματική του διαδρομή.