Του Ειδικού Συνεργάτη
Κάθε Μάρτιο, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
προχωρούν στις ετήσιες κρίσεις των αξιωματικών, μια διαδικασία που στοχεύει στην αξιολόγηση και αναδιάρθρωση της στρατιωτικής ηγεσίας. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία έχει συχνά αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, με την εκάστοτε αντιπολίτευση να εκφράζει ενστάσεις σχετικά με τη διαφάνεια και την αντικειμενικότητα των αποφάσεων.
Η Διαδικασία των Κρίσεων
Οι κρίσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις αφορούν την αξιολόγηση των αξιωματικών και την προαγωγή, παραμονή ή αποστρατεία τους, ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες και τα κριτήρια που ορίζει η στρατιωτική ιεραρχία. Η διαδικασία πραγματοποιείται από τα Συμβούλια Κρίσεων, τα οποία απαρτίζονται από ανώτατους αξιωματικούς, υπό την εποπτεία του εκάστοτε Υπουργού Εθνικής Άμυνας.
Η σκοπιμότητα των κρίσεων είναι διττή: αφενός να διατηρηθεί η επαγγελματική επάρκεια των στελεχών, αφετέρου να προσαρμοστεί η στρατιωτική ηγεσία στις εξελισσόμενες ανάγκες της εθνικής άμυνας. Ωστόσο, οι αποστρατείες και οι προαγωγές συχνά προκαλούν αντιδράσεις, ιδιαίτερα όταν θεωρείται ότι δεν βασίζονται αποκλειστικά σε αντικειμενικά κριτήρια.
Ιστορικές Αντιπαραθέσεις και Αμφισβητήσεις
Η έλλειψη διαφάνειας στις κρίσεις αποτελεί ζήτημα που έχει απασχολήσει επανειλημμένα τον πολιτικό κόσμο. Από τη δεκαετία του 1990 έως σήμερα, καταγράφονται περιπτώσεις όπου οι αποφάσεις για προαγωγές και αποστρατείες θεωρήθηκαν ως αποτέλεσμα πολιτικών παρεμβάσεων.
Νόμος 2439/1996: Εισήχθη με σκοπό τη θέσπιση σαφών κριτηρίων για τις κρίσεις των αξιωματικών, καθορίζοντας μεταξύ άλλων τα όρια ηλικίας αποστρατείας ανά βαθμό.
Παρά τις προβλέψεις του, οι καταγγελίες για πολιτικές παρεμβάσεις συνεχίστηκαν.
Περίοδος 2010-2020:
Είχαμε την ψήφιση του νόμου 3883/10 με μεγαλύτερη εξειδίκευση των κριτηρίων.
Όμως και πάλι, κατά τη διάρκεια των ετήσιων κρίσεων, η αντιπολίτευση συχνά εξέφραζε ανησυχίες για αποστρατείες αξιωματικών που θεωρούνταν μη ευνοϊκοί προς την εκάστοτε κυβέρνηση, καθώς και για τις προαγωγές στελεχών με πολιτικές διασυνδέσεις.
Κρίσεις 2025: Τον Ιανουάριο του 2025, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας προχώρησε σε έκτακτες κρίσεις, αποστρατεύοντας πολλούς ανώτατους αξιωματικούς. Η κυβέρνηση αιτιολόγησε την απόφαση στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης της στρατιωτικής δομής, όμως η αντιπολίτευση κατηγόρησε την ηγεσία για εκκαθαρίσεις.
Η Σημασία της Διαφάνειας
Οι ετήσιες κρίσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της στρατιωτικής δομής, διασφαλίζοντας τη συνέχεια και την επιχειρησιακή ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων. Παράλληλα, η ανάγκη για σαφή και δίκαια κριτήρια αξιολόγησης παραμένει επιτακτική, προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στο στρατιωτικό σύστημα και να αποφευχθούν υπόνοιες πολιτικών παρεμβάσεων.
Με τις πολιτικές αντιπαραθέσεις να επαναλαμβάνονται σχεδόν κάθε χρόνο, το ερώτημα παραμένει: Μπορούν οι κρίσεις να αποκοπούν από την πολιτική επιρροή και να βασίζονται αποκλειστικά στην αξιοκρατία;
Μόνο με διαφάνεια και θεσμικές εγγυήσεις μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα διοικούνται από τα πιο ικανά και άξια στελέχη τους.
Άραγε στις ετήσιες τακτικές κρίσεις του Μαρτίου θα συνεχιστεί η παράδοση των πολιτικών αντιπαραθέσεων με αφορμή τις κρίσεις των Αξιωματικών;
Κοντός ψαλμός αλληλούια.!!!