SECURITY MANAGEMENT (CBRNE)
(ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ)
Οι Διευθυντές Ασφαλείας δημοσίων και ιδιωτικών φορέων επιμορφώνονται πλέον και λαμβάνουν επίσημο πιστοποιητικό εξειδικευμένης επιμόρφωσης από το Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου ξεκίνησε πολύ φιλόδοξο βραχυχρόνιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει κορυφαία απήχηση μέχρι σήμερα και οι εγγραφές συνεχίζονται με αυξανόμενους ρυθμούς. Στο πρόγραμμα διδάσκουν εξ’ αποστάσεως γνωστοί κορυφαίοι καθηγητές ανωτάτων στρατιωτικών σχολών αντικείμενα που αφορούν την επιστημονική κατάρτιση των Διευθυντών Ασφαλείας. Τα τεράστια ποσά που η χώρα μας ξόδεψε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων (Αθήνα-2004) για να αγοράσει προσωρινά τεχνογνωσία και τεχνολογία ασφαλείας από τις μεγάλες δυνάμεις απέδειξαν πόσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει να επιμορφωθούν Έλληνες επιστήμονες και ιδιαίτερα τα στελέχη των Ενόπλων μας Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας και κάθε άλλος κρατικός η ιδιωτικός φορέας παροχής υπηρεσιών ασφαλείας (ΙΕΠΥΑ, εθελοντικές οργανώσεις, τεχνικοί ασφαλείας, κλπ) στην επιστημονική διαχείριση και παροχή ασφάλειας υποδομών, εγκαταστάσεων, ανθρώπων και περιβάλλοντος. Η ανάγκη αυτή καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική πλέον διότι διεθνώς χρησιμοποιούνται σε εγκληματικές ενέργειες υλικά, όπλα και ουσίες που απαιτούν υψηλό επιστημονικό επίπεδο διαχείρισης και αντιμετώπισης όπως για παράδειγμα τα άερια νεύρων (βλ Σαρίν στη Συρία), ραδιενεργά υλικά (πχ Πολώνιο, Ουράνιο, πυρηνικά απόβλητα κλπ) που χρησιμοποιούνται σε βρώμικες (ραδιολογικές) βόμβες, βιολογικό όπλο άνθρακα (πχ σε φακέλους), εκρηκτικά ANFO με τα οποία τρομοκράτες κατεδαφίζουν ολόκληρα κτήρια προκαλώντας πλήθος θυμάτων, αυτοσχέδιες εκρηκτικές/εμπρηστικές συσκευές κλπ. Ειδικά σε θέματα CBRNE η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να δώσει μεγάλες οικονομικές ενισχύσεις σε φορείς κρατών μελών προκειμένου να δημιουργηθούν κέντρα αριστείας ενώ παράλληλα υπάρχουν μεγάλα χρηματοδοτούμενα σχετικά ερευνητικά προγράμματα
Η εθνική, δημόσια και ιδιωτική ασφάλεια αποτελούν καθήκον και αρμοδιότητα των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας καθώς και πλήθος άλλων κρατικών και ιδιωτικών φορέων που εμπλέκονται σε θέματα ασφαλείας. Μια προφανής συνιστώσα εκπαίδευσης των φορέων και στελεχών αυτών είναι η φυσική επέμβαση και εμπλοκή που συνεπάγεται σωματικές ασκήσεις και εκπαίδευση που όμως δεν σχετίζονται με το ακαδημαϊκό περιβάλλον ενός πανεπιστημίου και δεν αφορούν το παρόν πρόγραμμα. Μια άλλη όμως σημαντική συνιστώσα των επιστημών ασφαλείας είναι η επιστήμη και τεχνολογία των υπηρεσιών ασφαλείας που βασίζεται σε σύγχρονης και υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό, λογισμικό και εγκαταστάσεις. Το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αθηνών σκοπό έχει να καλύψει την επιστημονική και τεχνολογική συνιστώσα των υπηρεσιών ασφαλείας (χωρίς απολύτως καμία σχέση με φυσική δραστηριότητα, σωματική άσκηση και εμπλοκή, εκπαίδευση αυτοάμυνας, εκπαίδευσης όπλων κλπ) επιμορφώνοντας εξ’ αποστάσεως τους σπουδαστές αποκλειστικά και μόνο με βάση σύγχρονο λογισμικό (software) και ανιχνευτές υψηλής τεχνολογίας ώστε να μπορέσουν να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους στους τομείς της διεθνούς, δημόσιας και ιδιωτικής ασφάλειας.
Ειδικότερα, οι Διευθυντές Ασφαλείας του εν λόγω προγράμματος μελετούν τις επιπτώσεις ατυχημάτων και δολιοφθορών (πχ εγκληματικών ενεργειών και επιθέσεων, λαθρεμπορίου, τρομοκρατίας) που οφείλονται στη χρήση χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών, πυρηνικών και εκρηκτικών/εμπρηστικών ουσιών και κυρίως εξειδικεύονται στην εκπόνηση μελετών πρόβλεψης, αποτροπής, εντοπισμού, διαχείρισης και μετριασμού των κινδύνων αυτών και των επακόλουθων καταστάσεων κρίσεων.
Για παράδειγμα εκρηκτική, συνεχής η στιγμιαία διασπορά χημικών, ραδιολογικών, βιολογικών και γενικά επικίνδυνων υλικών είτε λόγω ατυχήματος είτε λόγω εγκληματικής ενέργειας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία αν δεν υπάρξει ασφαλής διαχείριση, μεταφορά, χρήση, αποθήκευση, μεταποίηση κλπ των υλικών αυτών. Επίσης στη φάση του μετριασμού των επιπτώσεων ενός γεγονότος οι διαδικασίες απολύμανσης, εκκένωσης πληθυσμού, ιατρικής μέριμνας και πάσης φύσεως φροντίδας διοικητικής μέριμνας θα διδαχθούν στους σπουδαστές σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες ασφαλείας.
Σημειώνεται ότι θα αφιερωθεί σε ειδικά επίικαιρα θέματα μέτρων σσφαλείας όπως σκοπευτής μαζικής δολοφονίας, αποστολή βιολογικών ουσιών με ταχυδρομείο, Διαρύθμιση χώρου για την αποτροπή βλαβών και θυμάτων, απολύμανση και αντιμετώπιση ειδικών ουσιών που χρησιμοποιούνται ευρέως από τρομοκράτες όπως Σαρίν, Χλώριο και πυρηνικούς λαθρέμπορους όπως πολώνιο, ουράνιο και πλουτώνιο. Επειδή η Ελλάδα γειτονεύει με πυρηνικούς αντιδραστήρες (Κοζλοντούι Βουλγαρίας και τα πυρηνικά εργοστάσια της Τουρκίας που θα λειτουργήσουν σύντομα) θα αναλυθούν οι επιπτώσεις των πυρηνικών ατυχημάτων και τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να ληφθούν.
Οι Διευθυντές Ασφαλείας παράλληλα με επιστημονική γνώση που αποκτούν στα παραπάνω θέματα διδάσκονται επίσης τη νομοθεσία και τη νομολογία και τις διεθείς συνθήκες που αφορούν τα χημικά βιολογικά ραδιολογικά και πυρηνικά όπλα καθώς τις εκρηκτικές ύλες και συσκευές και γενικά τη νομοθεσία και νομολογία των πάσης φύσεως όπλων.
Επίσης εξετάζονται οι διεθνείς τάσεις και προοπτικές στις σπουδές Ασφάλειας με έμφαση στις κρίσιμες τεχνολογίες ασφαλείας, τα αποκεντρωμένα μοντέλα διοίκησης και η έννοια της ασφάλειας στο νέο διεθνές περιβάλλον. Ειδικότερα θα εξεταστούν ζητήματα όπως είναι η κυβερνοασφάλεια, νέοι αισθητήρες, τεχνητή νοημοσύνη, δικτυοκεντρικές δομές και επιχειρήσεις ασφάλειας, μη φονικά και λιγότερο από φονικά όπλα κλπ, στο πλαίσιο φυσικά μιας περιγραφικής δομής που θα προσδιορίζει τάσεις και εξελίξεις και δεν θα μπαίνει σε πολύ αυστηρές τεχνικές λεπτομέρειες. Ακόμη θα μελετηθούν αποκεντρωτικά μοντέλα διοίκησης / management για σύγχρονες επιχειρήσεις Ασφάλειας δηλαδή στο πλαίσιο αυτής της ενότητας θα εξεταστούν αποκεντρωτικά μοντέλα, με έμφαση σε αυτό της Auftragstaktik / Mission Command / “Διοίκηση δια της Αποστολής” και πως αυτά μπορούν να βρουν εφαρμογές στο νέο περιβάλλον ασφάλειας. Τα μοντέλα αυτά μπορούν να εξεταστούν εν παραλλήλω με νέες τεχνολογικές τάσεις, όπως είναι η πιθανή ανάπτυξη αυτόνομων ρομποτικών συστημάτων και δικτύων λήψης αποφάσεων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Τέλος θα εξεταστεί η έννοια της ασφάλειας στο νέο διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον: Στην ενότητα αυτή θ εξεταστεί πως διαμορφώνεται το διεθνές περιβάλλον Ασφάλειας στο πλαίσιο αντιλήψεων όπως είναι οι “υβριδικές απειλές” και οι “ενοποιημένες απειλές ασφάλειας”. Θα εξεταστεί δηλαδή πως προκύπτουν συνέργειες μεταξύ απειλών όπως είναι το κυβερνοέγκλημα με την τρομοκρατία και πως διαμορφώνεται ένα νέο περιβάλλον ασφάλειας που απαιτεί μια ολιστική αντιμετώπιση. Άλλα θέματα που μπορούν να εξεταστούν είναι η φονταμενταλιστική τρομοκρατία, η διάδοση μικρών όπλων, νέες τεχνολογίες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν από τρομοκράτες και κακοποιούς, όπως είναι τα μη επανδρωμένα αεροχήματα κλπ Στόχος της ενότητας είναι να προσφέρει στα στελέχη υπηρεσιών και εταρειών ασφάλειας μια συνολική εικόνα του αντικειμένου τους, να διευρύνει τους ορίζοντές τους και να τους ανοίξει νέους ορίζοντες όσον αφορά τις μελλοντικές επαγγελματικές τους προοπτικές.Από άποψη μάρκετινγκ η ενότητα αυτή αποσκοπεί να προσφέρει στους σπουδαστές μια αίσθηση κύρους των σπουδών τους, που θα ξεφεύγουν από τα αυστηρά όρια των “σεκιουριτάδικων” καθηκόντων.
Σε ποιούς/ες απευθύνεται
Κύριος σκοπός του προγράμματος είναι να επιμορφωθούν ως Επιστημονικοί Διευθυντές Ασφαλείας όλα τα στελέχη και οι φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που εμπλέκονται στην παροχή υπηρεσιών ασφαλείας (προστασίας ανθρώπων, υποδομών, περιουσίας, φορτίων, εγκαταστάσεων, εκδηλώσεων, περιβάλλοντος κλπ) και απευθύνεται (ενδεικτικά) σε:
· Στελέχη Σωμάτων Ασφαλείας και Ιδιωτικών Επιχειρήσεων Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας (ΙΕΠΥΑ) (security managers, security officers) που ως πρώτοι ανταποκριτές (first responders) θα κληθούν να διαχειριστούν τις επιπτώσεις ατυχημάτων η εγκληματικών ενεργειών που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές, πυρηνικές και εκρηκτικές/εμπρηστικές ουσίες με έμφαση στην εκπόνηση μελετών πρόβλεψης, ανίχνευσης/εντοπισμού, αποτροπής, αξιολόγησης, διαχείρισης και μετριασμού των κινδύνων.
· Στελέχη και φορείς (φυσικά και νομικά πρόσωπα) που δραστηριοποιούνται στη χρήση και άμεση διαχείριση χημικών και ραδιολογικών ουσιών και γενικά τοξικών και επιβλαβών υλικών όπως για παράδειγμα σε πάσης φύσεως εργαστήρια, στη βιομηχανία, στις βιοτεχνίες κλπ
· Στελέχη Ενόπλων Δυνάμεων που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ατυχήματα και επιθετικές ενέργειες που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές, πυρηνικές και εκρηκτικές/εμπρηστικές ουσίες.
· Πολιτικούς Επιστήμονες, Διεθνολόγους, Διπλωμάτες και γενικά επιστήμονες που μελετούν τις επιπτώσεις και τον έλεγχο των συμβατικών όπλων και των όπλων μαζικής καταστροφής με έμφαση στη γεωπολιτική, στην υγεία, στην πολιτική και στις διεθνείς συνθήκες και στην οικονομία.
· Στελέχη Εθελοντικών Ομάδων διάσωσης που θα εμπλακούν σε δραστηριότητες σωτηρίας, διάσωσης και εκκένωσης πληθυσμού σε περιπτώσεις καταστροφικής διαρροής/έκλυσης χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών, πυρηνικών και εκρηκτικών/εμπρηστικών ουσιών.
· Στελέχη του κρατικού μηχανισμού που είναι αρμόδια για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου και πλήρως ενημερωμένου νομοθετικού πλαισίου που αφορά τους κινδύνους, την ασφαλή διαχείριση καθώς και τη διαμόρφωση κανονισμών αποτροπής και διαχείρισης ατυχημάτων και δολιοφθορών που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές, πυρηνικές και εκρηκτικές/εμπρηστικές ουσίες, πηγές και εγκαταστάσεις.
· Υγειονομικοί φορείς (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Ιδιωτικές Κλινικές, πάσης φύσεως ιατρεία και νοσηλευτήρια) καθώς και στελέχη τους (Ιατροί, Τεχνολόγοι Ιατρικών Εργαστηρίων, Νοσηλευτές κλπ) που θα περιθάλψουν τα θύματα ατυχημάτων, εγκληματικών και επιθετικών ενεργειών που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές, πυρηνικές και εκρηκτικές/εμπρηστικές ουσίες, πηγές και εγκαταστάσεις.
· Νομικοί, δικηγόροι, εισαγγελείς και δικαστές και δικαστικοί πραγματογνώμονες που επιθυμούν να αποκτήσουν το κατάλληλο τεχνικό και επιστημονικό υπόβαθρο αξιολόγησης υποθέσεων που αφορούν ατυχήματα και εγκλήματα που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές, πυρηνικές και εκρηκτικές/εμπρηστικές ουσίες, πηγές και εγκαταστάσεις.
· Τεχνικοί Ασφαλείας πάσης φύσεως που θα κληθούν να εκπονήσουν προγράμματα πρόβλεψης, αποτροπής, διαχείρισης και αποκατάστασης ατυχημάτων και εκτάκτων αναγκών χημικών και ραδιολογικιών ουσιών και πάσης φύσεως εκρήξεων και εκρηκτικών η εμπρηστικών υλών σε όλα τα περιβάλλοντα εργασίας.
· Αρχικτέκτονες και Μηχανικοί καθώς και πάσης φύσεως επιστήμονες και τεχνίτες που εμπλέκονται στην κατασκευή ενισχυμένων η θωρακισμένων κτηριακών εγκαταστάσεων ανθεκτικών σε εκρήξεις και εμπρησμούς.
· Ναυτιλιακές, αεροπορικές και γενικά μεταφορικές εταιρίες και τα στελέχη τους που θα κληθούν να διαχειριστούν σε εμπορικά πλοία και λιμάνια, αεροπλάνα και αεροδρόμια, φορτηγά και αποθήκες, τις επιπτώσεις ατυχημάτων η εγκληματικών ενεργειών που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές, πυρηνικές και εκρηκτικές/εμπρηστικές ουσίες με έμφαση στην εκπόνηση μελετών πρόβλεψης, αποτροπής, αξιολόγησης, διαχείρισης και μετριασμού των κινδύνων.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται τη σχετική ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών εδώ