Του ειδικού συνεργάτη
Η πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Νίκου Δένδια για τη δημιουργία Σώματος Υπαξιωματικών έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και ερωτήματα σχετικά με το μέλλον των αποφοίτων των Ανώτερων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ), των Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠΟΠ) και την ευρύτερη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η Σημασία των ΑΣΣΥ στην Άμυνα της Χώρας
Οι απόφοιτοι των ΑΣΣΥ αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των κατώτερων και ανώτερων αξιωματικών, διασφαλίζοντας την επιχειρησιακή συνοχή των στρατιωτικών μονάδων. Με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο (ν. 2439/96 και ν. 3883/10), οι απόφοιτοι ΑΣΣΥ έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν μέχρι τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη ή εφόσον διαθέτουν πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης, μέχρι τον βαθμό του συνταγματάρχη.
Η πρόταση για περιορισμένη προαγωγή έως τον βαθμό του ανθυπασπιστή φαίνεται να ανατρέπει μια παράδοση δεκαετιών, υποβαθμίζοντας τον ρόλο τους και δημιουργώντας συνθήκες στασιμότητας. Αυτό εγείρει ερωτήματα για τη διατήρηση της ελκυστικότητας της στρατιωτικής σταδιοδρομίας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου οι νέοι αποφεύγουν τις στρατιωτικές σχολές λόγω των περιορισμένων οικονομικών και βαθμολογικών προοπτικών.
Τι Σημαίνει η Νέα Δομή για τους ΕΠΟΠ και τους ΕΜΘ;
Οι ΕΠΟΠ, που σήμερα έχουν ως καταληκτικό βαθμό αυτόν του Αρχιλοχία, ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με την εξέλιξή τους αφού μέσω των συνδικαλιστικών ομοσπονδιών αναζητούν βαθμολογική εξέλιξη ταυτόσημη με τους ΕΜΘ με καταληκτικό βαθμό Υπολοχαγού.
Αν η νέα πρόταση προχωρήσει, ενδέχεται οι ΕΠΟΠ να παραμείνουν καθηλωμένοι στους βαθμούς του Δεκανέα Α’, Β’ και του Λοχία Α’ με καταληκτικό βαθμό αυτό του Λοχία Β’, εάν τελικά πάμε να αντιγράψουμε στο περίπου τα αμερικανικά δεδομένα.
Οπότε οι προοπτικές περαιτέρω βαθμολογικής εξέλιξης σταματούν .
Τα περισσότερα στελέχη από τον Θεσμό των ΕΜΘ πλησιάζουν στη λήξη της καριέρας τους και δεν θα έχουν μεγάλη μεταβολή στην βαθμολογική εξέλιξη.
Όσοι όμως ΕΜΘ φέρουν αυτή τι στιγμή το βαθμό του ανθυπασπιστή σίγουρα θα καθηλωθούν σε αυτή τη βαθμολογική βαθμίδα.
Οικονομικές Επιπτώσεις και Συνταξιοδοτικά Ζητήματα.
Η νέα δομή δεν αφορά μόνο τη βαθμολογική εξέλιξη αλλά και τα οικονομικά δικαιώματα των στελεχών. Η μείωση των καταληκτικών βαθμών θα επηρεάσει άμεσα τις αποδοχές, καθώς ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών, των μερισμάτων από τα μετοχικά ταμεία και του βοηθήματος (ΒΟΕΑ) βασίζεται και στον τελικό βαθμό αποστρατείας.
Ο κ. υπουργός Εθνικής ανέφερε ότι θα πάμε σε νέα δομή δυνάμεων για να αυξηθεί η επάνδρωση αλλά και οι μισθοί.
Τελικά οι μισθοί ποιών; Μόνο τον Αποφοίτων ΑΣΕΙ;
Οι μόνιμοι υπαξιωματικοί απόφοιτοι ΣΜΥ/ΑΣΣΥ και αντίστοιχων κλάδων, οι ΕΠΟΠ και οι ΕΜΘ βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι με μειώσεις στο εφάπαξ.
Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο μετά το 2014 η ανταποδοτικότητα είναι ελάχιστη.
Η μείωση όμως στην βαθμολογική εξέλιξη θα έχει επίπτωση και στα μερίσματα που λαμβάνουν καθώς και στο ΒΟΕΑ.
Η οικονομική αβεβαιότητα που θα προκληθεί από τη μεταβολή αυτού του θεσμικού πλαισίου θα καθιστά τις Ένοπλες Δυνάμεις λιγότερο ελκυστικές για νέα στελέχη που σκέφτονταν να ενταχθούν στο θεσμό των Μόνιμων Υπαξιωματικών με φοίτηση στις σχολές ΑΣΣΥ των τριών κλάδων ή να σταδιοδρομήσουν ως ΕΠΟΠ, την ώρα που η στρατιωτική ηγεσία επιδιώκει την ενίσχυση του προσωπικού.
Διατήρηση της Στρατιωτικής Δομής και η Αναγκαιότητα Διακομματικής Συναίνεσης
Η στρατιωτική ιεραρχία, όπως διαμορφώνεται εδώ και δεκαετίες, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική:
Οπλίτες Θητείας, ΟΒΑ και ΕΠΟΠ: Αναλαμβάνουν βασικά καθήκοντα για την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων.
Απόφοιτοι ΑΣΣΥ: Παρέχουν επιχειρησιακή συνοχή και τεχνική υποστήριξη αναλαμβάνοντας και διοικητικά καθήκοντα μικρών κλιμακίων φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του συνταγματάρχη εν αποστρατεία διανύοντας τα μισά χρόνια της καριέρας τους ως υπαξιωματικοί. Αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των ΕΠΟΠ, ΕΜΘ και των Ανώτατων αξιωματικών.
Απόφοιτοι ΑΣΕΙ: Αναλαμβάνουν ανώτατες διοικητικές θέσεις έχοντας την δυνατότητα να φτάσουν μέχρι τον βαθμό του στρατηγού.
Η απότομη ανατροπή αυτής της δομής χωρίς ευρεία διακομματική συναίνεση ενδέχεται να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα φιλοδοξεί να λύσει.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται σταθερότητα και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, όχι αλλαγές που υπαγορεύονται από πολιτικές σκοπιμότητες και αλλάζουν με κάθε νέα κυβέρνηση.
Η αντίστροφη της πυραμίδας θα πρέπει να υλοποιηθεί με περισσότερες προσλήψεις ΕΠΟΠ προς αναπλήρωση των οπλιτών θητείας οι οποίοι μετά τις συνεχείς μειώσεις της θητείας αλλά και λόγω του δημογραφικού προβλήματος δεν επαρκούν για επανδρώσουν τις μονάδες, ούτε να εκπαιδευτούν σωστά , για να αποτελούν μια αξιόπιστη εφεδρεία, αφού η θητεία έγινε αγγαρεία.
Συμπέρασμα
Η πρόταση για τη δημιουργία Σώματος Υπαξιωματικών πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά, με γνώμονα τη διατήρηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και της οικονομικής σταθερότητας του προσωπικού.
Η μείωση της βαθμολογικής εξέλιξης, σε συνδυασμό με τις οικονομικές απώλειες, ενδέχεται να καταστήσει τη στρατιωτική καριέρα λιγότερο ελκυστική, αποδυναμώνοντας Εν τέλει τις Ένοπλες Δυνάμεις αντί να τις δυναμώσει.
Η οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να γίνει με εμπεριστατωμένη μελέτη, διακομματική συναίνεση και σεβασμό στη συμβολή των υπαξιωματικών, ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία και η αποτελεσματικότητα της εθνικής άμυνας.
Η διατήρηση της υπάρχουσας βαθμολογικής εξέλιξης ανά θεσμό δεν πρέπει να διαταραχθεί.
Αυτό που πρέπει να αλλάξει όπως προ είπαμε είναι ο Ρυθμός προσλήψεων των ΕΠΟΠ, για να αυξηθεί ο αριθμός των οπλιτών και να επανέλθει η βαθμολογική πυραμίδα στην κανονική της θέση.
Ταυτόχρονα να εξετάσει η κεντρική εξουσία την θεσμοθέτηση κινήτρων πρόωρης αποχώρησης όπως ίσχυε με παλιότερους ασφαλιστικούς νόμους όπου μεγάλη μερίδα στρατιωτικών όλων των θεσμών αποχωρούσε μετά από 25,27, 29 χρόνια υπηρεσίας με συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Έτσι δεν δημιουργούνταν στρατός γερόντων όπως σήμερα, όπου η παραμονή στο στράτευμα είναι υποχρεωτική για 40 έτη υπηρεσίας ή ηλικία 60 ετών.
Άραγε χωρίς και ασφαλιστικές ρυθμίσεις το σώμα Υπαξιωματικών ή οι πρόωρες έκτακτες κρίσεις με σωρεία αποστρατείας ανωτάτων θα αλλάξει την κατάσταση όσον αφορά τον μέσο όρο ηλικίας στο στράτευμα;
Φυσικά όχι.
Τι στρατό θέλουμε τελικά;
Με τι μέσο όρο ηλικίας;
Ο “παππούς” Ανθυπασπιστής απόφοιτος ΣΜΥ με ηλικία 53-55 ετών ή ο “παππούς” ΕΠΟΠ Λοχίας Β‘ με ηλικία 53- 55 ετών είναι αυτό που θέλουμε;
Ή απλά θέλουμε να λέμε μόνο ότι η πυραμίδα επανήλθε στην σωστή της θέση;